Geç Tunç Çağ'da Doğu Akdeniz ticaret yolları
Trade routes of East Mediterranean in the Late Bronze Age
- Tez No: 125248
- Danışmanlar: DOÇ.DR. GÜLRİZ KOZBE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
ÖZET Geç Tunç Çağ'da Doğu Akdeniz dünyasında yoğun ticari faaliyetler söz konusudur. Söz konusu dönemde tüm Yakındoğu'nun siyasi durumuna baktığımızda, Mısır, Asur, Mitanni, Hitit ve Miken uygarlıklarının etkili olduğu gözlenmektedir. Ugarit, Mari ve Amarna yerleşim yerlerinden ele geçen yazılı kaynaklar, bize Geç Tunç Çağ'da Yakındoğu'nun krali yazışmaları hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Yazıtlardan, söz konusu dönemde krallar arasında gidip gelen malların ve tüccar sınıflarının varlığından haberdar olmaktayız. Ancak ticaretle ilgili en önemli tartışma, bu tür krali ilişkilerin ve gidip gelen malların gerçek ticari faaliyetler olup olmadığıdır. Bazı bilim adamları bu ilişkileri de birer ticari faaliyet olarak ele alırken, bazıları bunların gerçek ticari faaliyetler olmadığını ve“ticaret”olarak adlandırılmasının yanlış olduğunu savunmaktadırlar. Tez çalışmamda ise bu tür krali ilişkilerin ticaretin erken evreleri olduğu düşünüldüğü için“ticaret”olarak adlandırılmasında bir sakınca görülmemiştir.“Geç Tunç Çağ'da Doğu Akdeniz Ticaret Yolları”başlıklı tez çalışmamızda, öncelikle Doğu Akdeniz kelimesinin coğrafi sınırları belirlenerek Levant kıyılan üzerine yoğunlaşılmıştır. Levant kıyılarındaki doğal geçitlerin saptanması yanında arkeolojik ve yazılı kaynaklar ışığında bölgenin kara güzergahı oluşturulmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte Geç Tunç Çağ'da kara/kervan ticareti kadar önemli olan bir diğer ticaret şekli de deniz ticaretidir. Hatta Geç Tunç Çağ ticaretinde deniz ticaretinin kara ticaretinden daha yoğun olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak, tez çalışmamızda kara ticaretinin deniz ticaretinin ikinci evresi olduğu ileri sürülmüştür. Dolayısıyla deniz ticaretine de detaylı olarak yer verilen tez çalışmamızda, Geç Tunç Çağ için bir deniz rotası oluşturulmaya çalışılmıştır. Yazılı kaynaklar ile Akdeniz'deki rüzgar yönleri ve deniz akıntıları incelenerek, Geç Tunç Çağ'da Akdeniz ticaretindeki deniz rotası oluşturulmuştur. Ancak deniz ticaretinin ele alındığı bölümde, sadece Levant kıyılarına bağlı kalmak mümkün olmamış, deniz ticaretinin yapıldığı diğer bölgeler olan Kıbrıs, Girit ve Kıta Yunanistan'ı da içine alan tüm Akdeniz Havzası incelenmiştir. Geç Tunç Çağ ticaret yolları kadar önemli olan bir diğer konu ise ticaret mallarıdır. Geç Tunç Çağ'da Akdeniz dünyasındaki mallar, günlük kullanım objelerinden lüks mallara ve hammaddelere kadar çeşitlilik göstermektedir. Yazılı kaynaklardan öğrendiğimiz malların yoğunluğunu ve türlerini gösteren en önemli arkeolojik kanıtlar Ulu Burun ve Gelidonya Burnu batıklarından gelmektedir. Söz konusu batıklarda tunç külçeler yanında çok sayıda tunç ve cam objeler ele geçmiştir. Ayrıca çeşitli amforalar içinde organik malların varlığı da saptanmıştır. Sonuç olarak Geç Tunç Çağ'da yoğun olarak karşımıza çıkan ticari faaliyetler, dönemin sonunda“Deniz Kavimleri”olarak adlandırılan tahrip edici bir göç hareketiyle canlılığını yitirmiştir. Demir Çağlar'ın başlangıcını getiren bu tahribat sonunda, Levant kıyılarındaki birçok ticari merkez bir daha yerleşilmemek üzere terk edilmiştir. Ticari faaliyetlerin de sekteye uğradığı bu dönemden sonra Levant kıyıları hiçbir zaman Geç Tunç Çağ'daki kadar yoğun bir ticaret hayatı yaşayamamıştır. î.C. t tMEKA&KTttt KURUL- MEBKEZl
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The trade activities of the East Mediterranean world was very extensive during Late Bronze Age. Egypt, Assyria, Hittite, Mittanni and Mycenaean empires had taken roles in Near East world during this period. Late Bronze Age cunieform documents uncovered in Ugarit, Mari and Amarna archives give information about royalty of Near East. These documents mention about the trade goods transfered between the contemporary many palaces and the traders in this period. The most common argument among the scholars if these relationships and carrying the goods between palaces consider as“trade”. Some scholars accept these activities as a trade. On the other hand, the rest think that these activities were not real trade. In my opinion, these royal relationships can be considered as the initial period of the trade activities and can be named as trade. In this study, I have especially concentrated on Levantine shores. First of all, the natural passes in Levant topography have been tried to determine. Then, the trade routes have been constructed with the light of written sources and archaeological evidence. However, sea trade seems as important as caravan trade during Late Bronze Age in this region. The more, it is possible to say that sea trade were more common than caravan trade during this period in the Mediterranean world. In my study, I have also tried to show of the sea lines of Mediterranean. Especially, togather with written sources, winds and the currents of the Mediterranean Sea help us to determine of the sea lines of the Late Bronze Age Mediterranean world. That is why the chapter of sea trade routes is not limited only Levantine shores but also all the Mediterranean Basin including Cyprus, Crete and Mainland Greece. Trade goods are also important as much as trade routes in Late Bronze Age. Trade goods of the Mediterranean world in the Late Bronze Age range from daily objects and luxury items to raw material. The most important archaeological evidence about the trade goods is yielded from the shipwrecks Ulu Burun and Gelidonya. In these wrecks, bronze and glass objects were recovered together with many copper ingots. In the same time, the resudies coming from the inside of the some amphoras give us an idea about the variety of the goods. Finally, intensive trade activities of the Mediterranean world during Late Bronze Age have been started to lose the importance by the end of this period with“Sea Peoples”. The end of these migration which waves promoted the beginnig of Iron Ages caused the fatal end of all the cities found on Levantine shores. After this period, Levantine shores has never experienced those extensive trade activities as they occured in Late Bronze Age.
Benzer Tezler
- Wave-line pottery from the Late Iron Age levels of Kinet Höyük
Kinet Höyük Geç Demir Çağ dalgalı çizgili seramiği
FİLİZ SONGU
Yüksek Lisans
İngilizce
1997
Güzel Sanatlarİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiDOÇ. DR. MARİE HENRİETTE GATES
- Arkeolojik veriler ışığında Geç Tunç – Erken Demir çağı geçiş sürecinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da değişim
Changes at Eastern and Southeastern Anatolia in Late Bronze Age- Early İron age transition period in the light of archaeological data
TİMUR DEMİR
- Maddi kalıntılar doğrultusunda Anadolu'da M.Ö. 1200- 900 arası 'Balkan kavimleri' izleri
Between 1200-900 bc in Anatolia material remains of the 'Balkan tribes'
DENİZ ROTARMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKSEL SAZCI
- The impact of paleoclimatic changes on the archaeological settlement patterns in the Gediz Graben (Western Türkiye) during the late pleistocene and holocene
Geç pleyistosen ve holosen boyunca paleoiklim değişiklerin Gediz Grabeni'ndeki (Batı Türkiye) arkeolojik yerleşmeler üzerindeki etkisi
MESUT KOLBÜKEN
Doktora
İngilizce
2024
Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ARIKAN