Kırgız Türkçesindeki sıfat-fiil ekleri (şekil-anlam-işlev ve Türkiye Türkçesi ile karşılaştırma)
Participle affixes in the Kyrgyz Turkish: Form-meaning-function and comparision with Turkish in Turkay
- Tez No: 125266
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Sıfat-Fiil, Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Karşılaştırmalı Dil Bilgisi, Participle, Kyrgyz Turkish, Turkish in Turkey, Comperative grammar
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 398
Özet
Bu çalışmamızda Kapçak grubu lehçeleri içerisinde önemli bir yere sahip olan Kırgız Türkçesindeki sıfat-fiiller; şekil, anlam ve işlev bakımından incelemeye alınmıştır. Çalışmamız, dilin anlatım ve ifade kabiliyetini ortaya koyma açısından çok önemli görevler üstlenen sıfat-fiillerle ilgili bilgilerin sunulmasıyla ve geçmiş araştırmalarda yer alan tanımlamaların gözden geçirilmesiyle başlamaktadır. Böylece ilk bölümde sıfat-fiil ekleriyle ilgili teorik bilgiler verilerek bilimsel kaynaklardaki farklı bakış açılan gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın sonraki aşamalarında ise çağdaş Kırgız ve Türk edebiyatının önemli simalarından olan Tölögön Kasımbekov, Baydılda Sarnogoyev ve Memduh Şevket Esendal'ın eserlerinden derlenen örnekler kullanılarak sıfat-fiillerin; fiil, isim, sıfat Özellikleri, zarf-fiil ve edat oluşturma kabiliyetleri hakkında ayrıntılı bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra Kırgızcadaki sıfat-fiiller ile Türkiye Türkçesindeki sıfat- fiiller arasında önemli ölçüde bulunan şekil, anlam ve işlev benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve Kırgız Türkçesinde bulunan sıfat-fiil eklerinin; şekil, anlam ve işlev açısından ayrıntılı olarak karşılaştırılması, Çağdaş Türk Lehçelerinin karşılaştırmalı dil bilgisi çalışmalarına ve Türkçenin işlevsel dil bilgisinin hazırlanmasına önemli katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In is study the participles used in Kyrgyz Turkish, which have an important role among the dialects of Kypchak group languages, were investigated in terms of form, meaning and function. The study starts with the introduction of information about participles and eview of previous studies in the field. Thus, in the first part of the study, different views of scientific resources were discussed by giving theoretical information about participle affixes. In the later parts of the study, we tried to give detailed information about the verb, noun and adjective characteristics of the participles, the ability to form adverbial verb and preposition of the pariciples through using some exsepts from the works of Tölögön Kasımbekov, Baydilda Sarnogoyev and Memduh Şevket Esendal, all three being important contemporary writers of the Kyrgyz and the Turkish Literature. In addition, we tried to determine the similarities and differences in form, meaning and function between the participles in Kyrgyz and Turkish in Turkey. We hope that the defailed investigation of the participles in both Turkish in Turkey and the Kyrgyz Turkish in Kyrgyzstan in terms of meaning and function provides important contribution to comperative grammar studies and to the preparation of descriptire grammar of the Turkish Language.
Benzer Tezler
- Kırgız El Comoktoru (Kırgız halk masalları) metni esasında Kırgızca fiil
The Verb in Kyrgyz language based on Krygz El Comoktoru (Kyrgyz folks)
SADULLAH KARAYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SADULLAH KARAYANIK
- Manas'ın Semetey kolunda (İsa Cumabek Uulu Varyantı) çekimli fiiller
Finite verbs in Semetey version (By İsa Cumabek Uulu) of Manas
YASİN ŞERİFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİKMET KORAŞ
- Kazak Türkçesinde türemiş sıfatlarla ilgili söz varlığı
Vocabulary of derived adjectives in Kazakh Turkish
SEMRA BAŞBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYABEK BAYNİYAZOV
- Kutadgu Bilig'deki birleşik fiillerin Kırgız Türkçesindeki birleşik fiiller ile karşılaştırılması
Coparing of compound verbs between modern Kyrgyz language and the poem Kutadgu Bilig
ALİYNA AYAZBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK
- Kırgız Türkçesindeki Arapça alıntı kelimeler üzerine-Fonetik ve semantik inceleme-
The Arabic loanwords in Kyrghyz language-Phonetik and semantic research-
FATMA MOHAMED AHMED ELTAMIMI ELSHERBINI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL