Hedonik fiyat yöntemi ile kentsel yeşil alanların ekonomik değerlerinin ölçülmesi
Measurement of urban green areas economic values by using hedonic pricing method
- Tez No: 127209
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Kentsel yeşil alanların, kamu mekanı olmalarına bağlı olarak sağladıkları faydalar, kent mekanı içindeki önemlerini artırmaktadır. Ancak, ülkemiz kentlerinde kişi başına düşen yeşil alan standardı, uygulama ve devamlılık sorunları dikkate alındığında, kentlerimizin yeşil alandan neredeyse“yoksun”oldukları görülmektedir. Kentsel yeşil alanların faydalarının uzun dönemde içselleştirilmesi, kamu yararı adına meşrulaştırılması ve katlanılan mali külfete karşın ekonomik değerlerinin doğrudan ortaya konamaması, önemlerine karşın yoksunluğun temel nedenini oluşturmaktadır. Bu durumda, önemleri gözlemlenebilir ve inkar edilemez olan bu alanların değerleri hangi yolla ölçülecektir? Belirtilen soru, sorunların tanımladığı problem ekseninde çalışmanın konusunu ve konunun ele alınış biçimini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı; çevre ekonomilerinin kullandığı“dışsallık”kavramı altında, sağladıkları toplumsal fayda, kullanım olanakları ve mülkiyet yapısına bağlı olarak kamu mekanı ile kavramsal özdeşlik gösteren kentsel yeşil alanların dışsallıklarının, ekonomik anlamda ifade edilebilir olduğunun ortaya konmasıdır. Yeşil alanların dışsallıkları ekseninde, fiziksel ve sosyal çevreye yönelik sağladıkları faydaların ekonomik değerlerini ölçmek üzere kullanılabilecek yöntemlerin irdelenmesi, seçilecek en uygun yöntemin belirtilen amaç kapsamında uygulanması, ölçüm sonuçlarının elde edilmesi ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ise araştırmanın kapsamını oluşturmaktadır. Belirtilen konu, amaç ve kapsamda hazırlanan araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın konusu, amacı, kapsamı, yöntem ve parametreleri ile önsavlarının ortaya konarak, araştırmanın kuramsal yapısının tanımlandığı giriş bölümünün ardından ikinci bölümde; açık ve yeşil alan kavramı, kentsel yeşil alanların nicelik ve niteliklerine bağlı olarak tanımları ve kent mekanı içindeki sistem yapılarının hiyerarşik düzeni, mekansal ve yapısal özelliklerine ve işlevlerine bağlı olarak sağladıkları faydalar ve kent mekanı içinde uygulama problemleri tanımlanmış ve irdelenmiştir. Üçüncü bölümde; kamu malı-kamu mekanı kavramı irdelenmiş ve bu irdeleme ışığında, kentsel yeşil alanların kamu mekanı olması durumu ortaya konmuştur. Kamu mekanlarının ekonomik değerlerini ölçmek üzere geliştirilmiş modellerin kurgularını anlatabilmek üzere değer kavramı, değer ölçme yöntemleri ve değer ölçme yöntemlerinin neoklasik iktisatla ilişkileri tanımlanmıştır. Ardından, ölçüm amacıyla geliştirilen ve literatürde en yaygın kullanım alanı bulan üç önemli ölçüm yöntemi, kavramsal olarak ortaya konmuştur. Araştırmanın uygulama bölümünde, anılan yöntemler içinden biri, Hedonik Fiyat Yöntemi (HFY) kullanılmıştır. Bu nedenle, kavramsal betimlemesine ilaveten, yöntemin teorik kurgusu; yapısal özellikleri, parametreleri ve fonksiyon yapısı bakımından tanımlanmış, sorunları ortaya konmuştur.Dördüncü bölümde; araştırma yöntemi varsayımlarına dayanarak HFY'nin yapısı tanımlandıktan sonra, yöntemin uygulamasında kullanılacak değişkenler tanımlanmış, değişkenlerin elde edilmesi yönünde yapılan anket çalışmasının kurgusu anlatılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel genel değerlendirmesi amacıyla yapılan betimleyici istatistiklerin ve araştırma önsavları ve araştırma yöntemi varsayımları paralelinde kurgulanan çözümleyici istatistiklerin sınama sonuçları ortaya konmuştur. Son adımda, hedonik fiyat fonksiyonları tahmin edilmiş, sonuçları yorumlanarak genel değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuç bölümünde; yöntemin uygulanmasıyla elde edilen sonuçlara dayanarak, araştırma önsavları sınanmış, hedonik fiyat yöntemi kısıtları ve olanakları çerçevesinde değerlendirilmiş, çıkarım ve öneriler ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Urban green areas have an important role in urban areas in terms of providing external benefits to the city as public goods. It is accapted that the level of urban environmental quality is strictly related those external benefits that occur related to their qualitative and quantitative properties. Those properties form indices that can be reflected mainly by green area standart per person. Unfortunately, it is observed that this standart is below even the minimum standart for many urban areas in Turkey. What are the important reasons for that problematic situation? It is possible to consider so many reasons, however, it was mentioned, as the most important one at this research is that they are immeasurable economic values directly. Since their on-site and off-site benefits are in the form of externalities, they are not capitalized directly. This is why, urban green areas are seen as just investments that include the cost of implementation, and maintenance, and they do not generate economic value in monetary terms especially which returns to the public. At that point, the main question is how can their known benefits be valued? That is the question that determining the topic of the research at the origin of the problem. At this context, the aim of the research is an attempt to infer that urban green areas have economic values. Under the environmental economics concept of externalities it is possible to infer their economic values. Since urban green areas are identical with public areas related to their property rights, social benefits and use/non-use potentials it makes possible to use environmental economics as the basic of this sort of valuation process. Related to mentioned aim, an overview of methods of indirect measurement, an application of the most proper method at the direction of the aim, estimating the values of them and interpreting conclusions occurred the comprehensive of the research. Research was structured under the five main parts. The first part is an introduction that the topic, the aim, the content, the method and parameters and hypothesis of the research were explained respectively. In the second part, after the concept of green areas is evaluated, than, it was identified of their classifications related to qualitative and quantitative properties, the hierarchical structures in an urban system, and their benefits related to externalities. At last, it was explained their implementation and maintenance problems were explained due to the law of construction. The third part is generally about economic values of public areas and value measurement methods. After the public areas concept was explained, urban green areas were introduced as public goods. Than, the value concept, widely used thref important value measurement methods and their relationship between nee.»$^*economies were determined respectively. At the end, hedonic pricing method (HPM), which is one of the mentioned three important methods, was explained in detail under its theoretical background, structural properties, parameters, functional form and problems. It was explained explicitly since it was used as the method to infer green areas economic value at this research. The forth part is the original part that tried to value urban green areas, which were selected in the Istanbul Metropolitan Area. After determining the structural properties of the HPM related to method hypothesis, parameters are determined and survey structure were explained. Than, the analytic statistical solutions, and produced method parameters were introduced. At the end, hedonic price functions were estimated and estimated coefficients were interpreted. The last part is conclusion part. At this part, related to estimated results, research hypothesis were tested, the HPM was criticized as the origin of its constraints and potentials, and recommendations were explained.
Benzer Tezler
- Hedonic analysis of housing prices in istanbul: The effect of distance to urban green areas
İstanbul'daki konut fiyatlarının hedonik analizi: Kentsel yeşil alanlara uzaklığın etkisi
HASAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MURAT ÇELİK
- Açık-yeşil alanların yarattıkları ekonomik değerlerin hedonik fiyat model yöntemi ile tespiti: Ankara Botanik Park örneği
Determination of economic values that created by open-green spaces with method of hedonic price model: Example of Ankara Botanik Park
LEILA AKBARI SHAHABI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE TEKEL
- Manzara sahipliliğinin konut fiyatına etkisi: İzmir ili Buca ilçesi Yedigöller rekreasyon alanı çevresine ilişkin ampirik çalışma
The effect of view on house values: An empirical study on Yedigöller recreation area in Buca Izmir
AHSEN DERYA ABAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. K. MERT ÇUBUKÇU
- Aktif yeşil alanların konut fiyatları üzerine etkisinin araştırılması: Mersin ili Yenişehir ilçesi örneği.
The effects of active green spaces on houses prices: The case of yeni̇şehi̇r district of Mersi̇n province
YAVUZ ALKAN
Doktora
Türkçe
2015
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ USLU
- Hedonic pricing yönteminin İskenderun kenti örneğinde uygulanması
A case study on the hedonic pricing methodology: In İskenderun urban space
ONUR BOYACIGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ALTUNKASA