Türkçe tümcelerdeki sözdizimsel anlamsal belirsizliği kaldıran paket program
A Tool eliminating the morphological and syntactic disambiguation in Turkish sentences
- Tez No: 129554
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
ÖZET TÜRKÇE TUMCELERDEKI SOZDIZIMSEL - ANLAMSAL BELİRSİZLİĞİ GİDEREN PAKET PROGRAM İnsanlar bir metinle ya da başka bir insanın konuşmasıyla karşılaştıklarında, hiç vakit kaybetmeden, ne söylenildiğini anlayıp üzerinde fikir yürütebilirler. Aynı işlemi bilgisayarlar ile gerçekleştirmek, insan dillerini anlamak ve ona cevap vermek, gerektiğinde farklı diller arasında tercüme yapmak, insanların her zaman başarmak istedikleri bir olgu olmuştur. Kuşkusuz bu, göründüğü kadar gerçekleştirilmesi kolay bir süreç değildir. İnsan dillerinin bilgisayarlar tarafından işlemlenmesi, çok basit olarak“insanların kullandığı bir dilde alınan girdinin çözümlenmesi, anlamlandırılması ve farklı alanlarda kullanılmak üzere ara forma çevrilmesi”şeklinde tarif edilebilir. Tabii aynı işlemlerin tersinin de mutlaka yapılması gereklidir. insan düşüncelerini, sözlü ve yazılı olmak üzere başlıca iki şekilde ifade edebilir. Bu çalışmada incelenecek konu temel olarak metin analizi olacaktır. Herhangi bir dilin bilgisayarlar tarafından anlamlandırılması için gerekli basamaklar şunlardır:. Biçimbilimsel çözümleme (morphological parsing ). Sözdizimsel çözümlemesi (syntactic parsing). Anlam çözümlemesi (semantic parsing). Edimbilimsel çözümleme (pragmatic parsing). Anlam kargaşasının giderilmesi (word sense disambiguation) Bu tezde, Türkçe'nin biçimbilimsel ve sözdizimsel işlemlenmesi geniş bir bakış açısından incelenmekte ve Türkçe'nin modellenmesi problemine ilişkin olarak geliştirilmiş olan paket program anlatılmaktadır. VI
Özet (Çeviri)
SUMMARY A TOOL ELIMINATING MORPHOLOGICAL AND SYNTACTIC DISAMBIGUATION IN TURKISH SENTENCES People can instantly understand what is spoken and put forward an idea when they encountered with a talk of another person or a text. Comprehending the same operations by computers, understanding the human languages as well as responding to them, and making translations between different languages in requirement are the facts that individuals want to accomplish all the time. In fact, this is not an easy process to realize completely. The processing of human languages by computers can simply be defined as follows: parsing the morphological, syntactical, and semantic properties and structures of input in any natural language, and transform them into an intermediate form to use in different application areas. In addition, the reverse of these operations should surely be done. Human thoughts can be explained in two forms; spoken and written. The subject that is examining in this work will be mainly text analysis. The necessary steps for giving the meaning of any language by computers are the following: Morphological parsing Syntactic parsing Semantic parsing Pragmatic parsing Word sense disambiguation Morphological and syntactic operation of Turkish is examining in a very large point of view and developed packet program concerning the problem of modeling Turkish are explained in this thesis. VII
Benzer Tezler
- Processing of Turkish complex sentences with Wh-phrases
Ne-öbeği bulunan Türkçe karmaşık tümcelerin işlemlenmesi
TAYLAN AKAL
Doktora
İngilizce
2014
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN BÜYÜKKANTARCIOĞLU
- Case grammar and case roles in Turkish
Durum kuramı ve Türkçe'de durum ekleri üzerine bir çalışma
BAŞARAN TÜRKER
- Türkiye Türkçesinde soru sözcükleri
Interrogatives in Turkish
NİGAR OTURAKÇI
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZMEN
- Analysis of the correlations beywen thematic roles and grammatical relations in Turkish sentences
Türkçe cümlelerde konu rolleri ile sözdizim öğeleri arasındaki bağıntıların incelenmesi
NAFİ YALÇIN
Doktora
İngilizce
2002
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜRAY KÖNİG
- Giving in Turkish: A corpus-driven frame semantic description
Türkçede vermek: Derleme dayalı çerçeve anlambilimsel bir çözümleme
YASEMİN ERKÖSE
Doktora
İngilizce
2023
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYGÜL UÇAR