Geri Dön

Aristoteles'in ve Neo-Pozitivizmin bilim anlayışları ve doğa tasarımları üzerine bir inceleme

A study on Aristotle and Neo-Positivism's ideas of science and of nature

  1. Tez No: 132725
  2. Yazar: CENGİZ İSKENDER ÖZKAN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. CEMAL GÜZEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 148

Özet

11 ÖZET Antik Yunan düşüncesinden itibaren günümüze dek 'bilim' e verilen anlam değişmiştir. Bu değişimde F. Bacon'un deneyci bilim tanımı kadar 17. Yüzyılda doğan çağcıl fiziğin başarılarının da etkisi büyük olmuştur. 'Bilim' den ilkelerle bilmeyi anlayan Yunan filozofu Aristoteles ilkeleri bilmeyi de bir theoria etkinliği olarak görür. Onun bu bilim anlayışına dayanan doğabilimi doğadaki devinimin nedenlerini, ilkelerini araştırır. Böylece Aristoteles gökbiliminde sunduğu evren kuranımda güneş ve gezegenlerin yerin etrafında dönmesi görünümünü, doğal cisimlerin devinimlerini kendi doğa bilimindeki ereksel doğa tasarımıyla açıklar. 16. Yüzyılda Copernicus'un gökbilimi devrimiyle yer merkezli evren kuramının yerini gün merkezli kuram alır. 17. Yüzyıl bilim devrimiyle doğanın matematiksel tasarımı kurulur. 17. Yüzyıl fiziğinin öncüsü Galileo ve modem felsefenin kurucusu olarak bilinen Descartes doğadaki her olgunun sayı, şekil ve devinimle açıklanabileceğini düşünürler. Doğa bir makine gibi düşünülür ve doğadan nitelikler kovulur. Artık doğa matematik bir yapıdadır. Matematiksel fiziğin başarılan da doğanın matematiksel tasarımını takiben peşpeşe gelir. 20. Yüzyılın başlarında moda olan bilim felsefesiyle Viyana Çevresi, K. Popper ve I. Lakatos gibi neo-pozitivist düşünürler bilimin işleyişini, doğa biliminin tarihsel gelişimini açıklamak amacıyla, deneysel ve mantıksal ölçütlere dayalı bir bilim tasarımı sunarlar. Bilimsellik için önerdikleri ölçütler Aristoteles fiziğini bilimsel olmayan bir metafizik dizge olarak bilimin dışında bırakır. Oysa bilim theoria olarak kabul edilecekse, içerikli ilkeler üzerinde temellenecekse bu biçimsel ve deneysel ölçütler Aristoteles fiziğini olduğu kadar Galileo-Newton fiziğini de bilim dışına iterler.

Özet (Çeviri)

Ill SUMMARY The meaning of“science”has changed from the time Ancient Greek thought to our own time. Bacon's definition of empiricist science and achievements of modern physics, which emerged in the 17th century, has had an important influence on this change. For Aristotle 'science' is 'to know by principles' and also 'to know the principles' is a theoretical activity. His physics, based upon this understanding, studies the principles and causes of natural motion. Thus, in his cosmology, introduced in his astronomy, Aristotle explains the cyclic appearance of the sun and of the other planets around the earth, and the motion of natural bodies via his intentional idea of nature in his physics. In the 16th century by Copernican astronomical revolution, the earth centered theory was replaced by the sun centered theory. This was followed by the revolution of physics in the 17th century. And so, the new theory designs a mathematical idea of nature. Galileo and Descartes, both consider that every fact in nature can be explained by numbers, forms and motion. Nature is perceived as a machine, and qualities are discarded from nature. From then on, nature was given a mathematical structure. The achievements of mathematical physics appear consecutively following the mathematical design of nature. In order to explain the historical movement of natural science, through the philosophy of science, which became fashionable at the beginning of the 20th century, neo-positivists such as K. Popper, I. Lakatos and the logical empricists offer an idea of science which was based upon empirical and logical criteria. This offered criteria discard Aristotle's physics as a non-scientific metaphysical system. If science is to be accepted as a theoretical activity and based upon material principles, these formal and empirical criteria discard the physics of Galileo-Newton just as much as Aristotle's physics out of science.

Benzer Tezler

  1. Aristoteles'te sosyal demokrasi ve dağıtıcı adalet

    Social democracy and distributive justice in Aristotle

    SABAHATTİN UZDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    FelsefeMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE NUR ERKIZAN

  2. İbn Sînâ'da doğa kavramı

    The concept of nature in İbn Sina

    SELİME ÇINAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER TÜRKER

  3. İbn Sînâ felsefesinde bilginin kategorisi

    Category of knowledge in avicenna's philosophy

    MERVE NUR YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    FelsefeMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER TÜRKER

  4. Proclus ve İbn Sînâ'da âlemin ezelîliği ile ilgili argümanların değerlendirilmesi

    An evaluation of Proclus and Avicenna's arguments concerning the eternity of the world

    ZEYNEP NUR ÜNÜGÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    FelsefeAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EYÜP ŞAHİN

  5. Aristoteles ve İbn-i Sina'nın madde (hyle/heyula) anlayışlarının karşılaştırılması

    Comparison of aristotle's and Ibn-i Sina's understandings of matter (hyle/photus)

    MERAL UÇAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    FelsefeKırklareli Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADIK TÜRKER