Aristoteles ve İbn-i Sina'nın madde (hyle/heyula) anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of aristotle's and Ibn-i Sina's understandings of matter (hyle/photus)
- Tez No: 902708
- Danışmanlar: PROF. DR. SADIK TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırklareli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu tez, Aristoteles ve İbn Sina'nın madde anlayışlarını karşılaştırmaktadır. Aristoteles, maddeyi değişimin temelinde yatan bir potansiyel olarak görür ve form ile birlikte doğal dünyayı oluşturur. Madde (hule), form (eidos) tarafından biçimlendirildiğinde fiziksel dünyadaki değişim ve sürekliliği açıklar. İbn Sina, Aristoteles'in madde ve form anlayışını İslam felsefesi bağlamında genişleterek bütünleştirir. Ona göre madde, potansiyellik ve form alma kapasitesine sahiptir. Ayrıca, İbn Sina maddeyi varlığın hiyerarşik düzeninin bir parçası olarak görür. İbn Sina, birincil madde ve ikincil madde ayrımı yapar; birincil madde form almaya hazırdır, ikincil madde ise zaten form kazanmış ve daha fazla dönüşüme açıktır. Aristoteles'in ampirik gözlem ve mantıksal kategorizasyon yöntemlerini kullandığı madde anlayışı, İbn Sina tarafından metafizik ve teolojik bir çerçeveyle zenginleştirilir. İbn Sina, aktif aklın duyusal verileri işlemedeki rolünü vurgulayarak, formları duyusal girdiden soyutlayarak entelektüel bilgiye dönüştürmeyi savunur. Bu süreç, İbn Sina'nın Aristotelesçi ve NeoPlatoncu unsurları İslami bağlamda sentezlediğini gösterir. Tez, Aristoteles ve İbn Sina'nın madde anlayışlarını karşılaştırarak, her iki düşünürün felsefi yaklaşımlarındaki benzerlikleri ve farklılıkları vurgular. Aristoteles'in madde ve form ilişkisine dair dualist ama birbirine bağımlı modeli, İbn Sina tarafından daha geniş bir ontolojik ve teolojik perspektifle ele alınır. Sonuç olarak, bu karşılaştırma, hem Batı hem de İslam felsefesindeki madde kavramlarının evrimini ve etkilerini anlamayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis compares Aristotle's and Ibn Sina's understanding of matter. Aristotle sees matter as a potential underlying change and together with form, it constitutes the natural world. When matter (hula) is shaped by form (eidos), it explains change and continuity in the physical world. Ibn Sina expands and integrates Aristotle's understanding of matter and form in the context of Islamic philosophy. According to him, matter has potentiality and the capacity to take form. In addition, Ibn Sina sees matter as part of the hierarchical order of existence. Ibn Sina distinguishes between primary matter and secondary matter; primary matter is ready to take form, while secondary matter has already taken form and is open to further transformation. Aristotle's understanding of matter, which uses empirical observation and logical categorization methods, is enriched by Ibn Sina with a metaphysical and theological framework. Ibn Sina emphasizes the role of the active intellect in processing sensory data and advocates transforming forms into intellectual knowledge by abstracting them from sensory input. This process shows that Ibn Sina synthesized Aristotelian and Neo-Platonic elements in the Islamic context. The thesis compares the understandings of matter of Aristotle and Ibn Sina, highlighting the similarities and differences in the philosophical approaches of both thinkers. Aristotle's dualistic yet interdependent model of the relationship between matter and form is addressed by Ibn Sina in a broader ontological and theological perspective. Consequently, this comparison aims to understand the evolution and influence of the concepts of matter in both Western and Islamic philosophy.
Benzer Tezler
- Bazı fizik kavramları Aristotales, İbn-i Sina ve günümüz modern fizik açısından değerlendirilmesi
Evaluation of some physical concepts in terms of Aristotle, Avicenna and modern physics
ABDURRAHMAN ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EnerjiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT YILDIZ
- İbni Sina' nın doğa felsefesi
The philosophy of nature in Avicenna
İLHAMİ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
FelsefeErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN ŞAHİN
- Aristoteles ve İbn Sina'nın ruh anlayışının karşılaştırılması
Comparison of Aristoteles and Ibn Sina's mind of spirit
HATİCE DURNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinIğdır ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL SÜNTER
- Aristoteles ve İbn Sînâ'da canlıların oluşumu üzerine
On the generation of animals in Aristotle and Avicenna
AHMET GÖKSU
Doktora
Türkçe
2021
Felsefeİstanbul Medeniyet ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN FAZLIOĞLU