Geri Dön

Multipl skleroz türlerinde açık ve örtük belleğin dikkat, üst-bellek süreçleri ve duyguduruma göre değişimi

The Variation of explicit and implicit memory in multiple sclerosis according to attention, meta-memory functions and affect

  1. Tez No: 132950
  2. Yazar: ÇİĞDEM ÖNAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SİREL KARAKAŞ, PROF. DR. AKSEL SİVA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Deneysel Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 61

Özet

ÖZET Mevcut çalışmanın amacı, multipl skleroz hastalığının; progresif (primer progresif: PP-MS, sekonder progresif: SP ve progresif relapsing: PR-MS) ve relapsing remitting (RR) türlerinde elde edilen bilişsel özellikleri karşılaştırmaktır. Bu doğrultuda çalışmada MS türlerinin sırasıyla; dikkat, örtük ve açık bellek, üst- bellek süreçleri, genel yetenek ve duygudurum bozuklukları (depresyon ve kaygı) ile ilişkileri incelenmiştir. Araştırma 34 P-MS ve 41 RR-MS olmak üzere toplam 75 katılımcı üzerinde yürütülmüştür. Gruplara en az 1 en fazla 10 yıl önce MS tanısı almış olan hastalar dahil edilmiştir. Her grupta en az 15 kadın ve 15 erkek yer almıştır. Hasta gruplarını 25-50 yaşlarında, en az lise mezunu, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalma başvuran MS hastaları oluşturmuştur. Bilişsel işlevleri ölçmede kullanılan nöropsikolojik testler ve klinik ölçekler sırasıyla; Raven Standart Progresif Matrisler Testi (RSPM), Stroop Testi TBAG Formu, Kelime Listesi Testi, Kelime Kökü Tamamlama Testi, Hamilton Depresyon Ölçeği ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri olmuştur. Dört test ve iki ölçekten toplam 15 puan elde edilmiştir. Testlere başlamadan önce her katılımcının Durumluk-Sürekli Kaygı Envanterini (STAI) doldurması istenmiştir. Kelime Listesi tek olarak, KKTT/Yapısal ile Stroop Testi TBAG Formu beraber, RSPM ile KKTT/Anlamsal beraber olmak üzere katılımcılara uygulanmıştır. İki testin olduğu oturumlarda testlerin sırası AB-BA deseni uyarınca düzenlenmiştir. Çok Değişkenli Varyans Analizi Tekniği (Multivariate Analysis of Variance: MANOVA) uygulanarak, hastalık grubunun ve cinsiyetin toplam 15 nöropsikolojik test puanına etkisi incelenmiştir. Hastalık grubunun (A) ve cinsiyetin (B) puanlar üzerinde temel veya ortak etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Aşın değerlere sahip olan 15 MS hastası (4 PP-MS ve 6 P-MS) analizlere dahil edilmemiştir. Grup değişkeninin, Stroop testinin STİ, ST3, ST4, ST5 puanlan, Kelime Listesi,m RSPM/Toplam, RSPM/Süre ve HDDÖ puanları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğu, cinsiyetin ve cinsiyet ile hastalığın ortak etkisinin ise puanlar üzerinde anlamlı olmadığı görülmüştür. Tüm puanların bağımlı değişken olarak alındığı MANOVA sonuçlarında grup değişkenin anlamlı olarak etkilediği puanlara lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Geriye doğru eleme işleminin sonucunda modelde RSPM/Toplam, RSPM/Süre ve HDDÖ yer almıştır. Test puanları bir hastanın hangi MS grubundan olduğunu % 88.6 (RR-MS) duyarlık, % 80.0 (P-MS) seçililikle yordayabilmiştir. Model için hesaplanan toplam yordama oram ise % 84.6 olarak elde edilmiştir. Literatürle uyumlu olarak, mevcut çalışma, MS'nin iki farklı türünün genel yetenek (RSPM/Toplam puanı ile ölçülen), dikkat (ST ile ölçülen) ve bilgiyi işleme hızı (ST ve RSPM süre puanlan ile ölçülen) yönünden farklılaştığını göstermiştir. MS grubu, bellek performansını etkilememiştir. Bu doğrultuda, MS gruplarının açık bellek (KL ile ölçülen), örtük bellek (KKKT7 Anlamsal ve KKTT/ Yapısal ile ölçülen) ve üst-bellek süreçleri (Bilme Hissi ile ölçülen) açılarından benzer olduğu görülmüştür. Gruplar, kaygı düzeyleri yönünden farklılık göstermez iken, P-MS grubunun depresyon düzeyi, RR-MS grubundan yüksek olmuştur. Bu bulgu, MS üzerinde yapılacak ilerideki çalışmalarda depresyon düzeyinin kontrol edilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Özet (Çeviri)

IV SUMMARY The aim of the present study was to compare the cognitive properties of two subtypes of multiple sclerosis (MS): progressive (primary progressive: PP-MS; secondary progressive: SP-MS; progressive relapsing: PR-MS) and relapsing remitting (RR-MS). The following cognitive functions were studied in relation to MS subtypes: attention, implicit and explicit memory, meta-memory functions, general ability and emotional status that included depression and anxiety. The study was conducted on 75 participants. Of these, 34 volunteer participants were in the P-MS subgroup and 41 were in the RR-MS subgroup. The duration of MS was between 1 and 10 years. In each group there were 15 males and 15 females. The age range of the participants varied between 25 and 50 years. All participants had at least a high school education. They were recruited from the Neurology Clinic of Cerrahpaşa Faculty of Medicine of Istanbul University. Cognitive functions were measured using 4 different neuropsychological tests and 2 clinical scales (1) Raven Standard Progressive Matrices (RSPM), (2) Stroop Test TBAG Form (ST), (3) Word List Test (WL), (4) Word-Stem-Completion (WSC), (5) Hamilton Depression Rating Scale (HDRS), (6) State-Trait Anxiety Inventory (STAI1 and STAI2). Altogether 15 scores were computed from these tests. Tests were administered by the same trained tester in the following groups: (1) STAI1 and STAI2, (2) WL and FOK, (3) ST and WSC/Physical, (4) RSPM and WSC/Semantic, (5) HDRS. When more than two tests were administered in the same session, order was counterbalanced.. The effect on 15 test scores of MS subgroup (P-MS, RR-MS) and sex (male, female) was studied using multivariate analysis of variance (MANOVA). Ten subjects were determined as outliers (4 in P-MS and 6 in RR-MS group); the data of these subjects were not included in any further analysis. MANOVA revealed a significant subgroup effect on the following test scores: ST1, ST3, ST4 and ST5,WL, RSPM/Total, RSPM/Duration and HDRS. The effect of sex and the interaction of subgroup and sex were not found significant. Logistic regression analysis was conducted on those scores where MANOVA revealed a significant subgroup effect. The model found through backward conditional logistic regression included RSPM/Total, RSPM/Duration and HDRS scores. Test scores could predict group membership with a sensitivity of 88.6 % (RR-MS), specificity of 80.0 % (P-MS) and overall true estimate of 84.6 %. As in the previous literature, the present study found that the two types of MS was discriminated on the basis of general ability (as assessed with RSPM/Total), attention (as assessed with ST) and speed of information processing (as assessed with the duration scores of ST and RSPM). Subgroup did not affect memory performance selectively. Accordingly, performance of the MS subgroups were similar with respect to explicit memory (as assessed with WL), implicit memory (as assessed with WSC/Physical and WSC/Semantic) and meta-memory (as assessed with FOK). While anxiety level of the MS subgroups were similar, depression of the P-MS subgroup was higher than that in the RR-MS subgroup showing that this affective state should be controlled in further studies on MS.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    192306

    Mobil telefon kullanımına bağlı oluşan 900-1800 mhz radyo frekans dalgalarının meydana getirdiği elektromanyetik alanın iliak kanat kemik mineral yoğunluğuna etkisi

    The effect of electromagnetic fields on bone mineral density of iliac bone produced by 900-1800 mhz radio frequency waves dependent on cellular phone usage

    BEŞİR ANDAÇ AKSOY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Ortopedi ve TravmatolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NEVRES HÜRRİYET AYDOĞAN

  2. Tez No

    813352

    Pozitif psikoterapi temelli umut yerleştirme programının multipl skleroz tanılı bireylerde umut ve yaşam amaçları belirleme düzeyine etkisi

    The effect of positive psychotherapy-based hope placement program on the level of determining hope and life goals in individuals with multiple sclerosis

    KÜBRA GÜLIRMAK GÜLER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HemşirelikOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAP GÜLEÇ KESKİN

  3. Tez No

    648786

    İmmunmodulatuar tedavi alan ve almayan relapsing remitting multipl skleroz hastalarının depresyon, anksiyete ve yorgunluk ölçekleri ile değerlendirilmesi

    Evaluation of relapsing remitting multiple sclerosis patients with or without immunomodulatory therapy with depression, anxiety and fatigue scales

    ABDULRAHİM BAĞMANCI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    NörolojiTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DÜRDANE AKSOY

  4. Tez No

    496173

    Obsesif kompulsif bozukluğa yönelik sosyal damgalama üzerinde psikoeğitim ve temastan oluşan müdahale yönteminin etkisinin incelenmesi

    Examining the effect of intervention including psychoeducation and contacton the public stigma towards obsessive compulsive disorder

    AYÇA AKTAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ

  5. Tez No

    579074

    Nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde fitoterapinin yeri

    The role of phytoteraphy in the treatment of neurodegenerative diseases

    ELİF SÜMEYYE PAMAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eczacılık ve FarmakolojiEge Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEHİR SOMER

Geri Dön