Yaratıcı süreçte özne-nesne bağlamında nesnelleştirme (objektivasyon)
Objektivation in context of objekt and subjekt in creative process
- Tez No: 132956
- Danışmanlar: PROF. DR. REMZİ SAVAŞ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Heykel Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
ÖZET Gerek yaratım sürecinin, gerekse bu süreç sonunda özne ile nesne/nesnel dünya arasındaki diyalektik ilişkinin bir ürünü olarak ortaya çıkan sanat yapıtının varlığının ve varlık bütünlüğünün tanımlanabilmesi, ancak nesnelleştirme/objektivasyon teriminin açtığı kapıyı aralamakla mümkün olabilir, tezinden hareket eden bu çalışma, kendisini, bütün insan etkinliklerinin temelini oluşturduğu gibi aynı zamanda sanat yapıtının üretiminin de temelini oluşturan iki önemli kavramla, yani özne-nesne kavramlarıyla tanıtmakta ve özne ile nesne arasındaki yaratıcı diyalogdan ya da mücadeleden yola çıkarak nesnelleştirme olayına ulaşmaya çalışmaktadır. İrrealin realde nesnelleşmesi/objektifleşmesi olarak bir sanat yapıtı, ontik yapı yönünden real ve irreal varlık alanlarından meydana gelmekle birlikte, sanatçının irreali realde nasıl nesnelleştirdiği yönündeki sorular, çoğu zaman sanatçının kendisi tarafından bile açıklanamayan ve bir bilinmezliği içinde barındıran sorulardır. Dolayısıyla böylesi sorulara yanıt getirme çabasında olan kimi denemelerin başarıya ulaşamadığı göz önünde bulundurularak bu türden sorulara bir yanıt aramak yerine, nesnelleştirme temel alınarak nesnel dünyanın/nesnel gerçekliğin yaratma eylemindeki rolünün ve özne-nesne ilişkisi bağlanımda estetik nesnenin oluşumunun irdelenmesi yoluna gidilmiştir. Ne var ki, her bir başlık altında irdelenmeye çalışılan konunun bir diğer konuyla olan yalan bağlantısı ve hatta neredeyse iç içeliği kimi zaman sınırların çizilmesindeki en büyük zorluğu oluşturmuş, ancak yine de bir üst kesit olarak ele alınan“nesnelleştirme”(objektivasyon) olayının açıklık kazanabilmesi için bulanık da olsa bazı sınırların çizilmesi kaçınılmaz olmuştur. Söz konusu çalışmada, konuya ilişkin kapsamlı bir tartışma zemini hazırlanmak istenmiş, bu nedenle de ilk bölümde özne-nesne kavramlarından hareket ederek gerek sanatın tarihsel gelişimi üzerindeki etkilerine, gerekse yaratım sürecinde özne ile nesne arasındaki diyalektik ilişkinin önemine dair bir vurguda bulunmak yoluyla oluşturulan kavramsal çerçevenin ardından -genelden özele giden bir çizgide- biranlamda yaratım süreci de denilebilecek nesnelleştirme süreci kendisini oluşturan ara süreçlerle birlikte ele alınmıştır. Böylesi bir ele alışta bilgi-bilginin öznel dönüşümü, izlenim edinme, görme, biriktirme eylemlerinin yanı sıra, varlık-yokluk, real-irreal gibi kavramlar çerçevesinde yaratma eylemini, yapıtın oluşum ve gelişim aşamasını etkileyen, yönlendiren unsurlar, bunların kendilerine özgü yapılan irdelenerek, metodolojik olarak bölümlenmeye çalışılan ara süreçlere bir açıklık getirilmesi yoluna gidilmiş ve buradan hareketle bir üst kesit olarak alman nesnelleştirme olayının ara süreçlerle ilgisi -kimi öznel deneyimler yoluyla- açıklanmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla ikinci bölümde, metnin kapsamı biraz daha daraltılarak (ancak, kapsamın daraltılmasıyla birlikte aslında kendi içinde daha da zenginleşip özelden genele yayılan bir boyuta ulaşmıştır) yaratım sürecinde bütün yönleriyle ele alınmaya çalışılan özne-nesne ilişkisine ve aralarındaki yaratıcı diyaloga yapılan vurgu aracılığıyla ağırlıklı olarak“görünüş”ve“gerçeklik”kavramları çerçevesinde irdelenmeye çalışılan“nesnelleşmiş.bir varlık olarak sanat yapıtı”başlıklı üçüncü bölüme ilişkin bir tartışmanın öncülleri hazırlanmaya çalışılmıştır. Görünüş ile gerçeklik arasındaki ilişkiden hareketle bir görünüş biçiminde varlık kazanan/nesnelleşen sanat yapıtının kendi gerçekliğine dair vurguda bulunulmasının hedeflendiği bu bölümde, ayrıca nesnel gerçeklik karşısında ben' in ifadesi olarak sanat yapıtının kendi gerçekliği ele alınmış ve bir anlam ve ifade varlığı olarak sanat yapıtının dünyalar yaratmadaki rolü açıklanmaya çalışılmıştır. Sanatın bir amaç değil bir süreç olduğuna dair vurguda bulunan son bölümde ise genel bir yaklaşımın ardından öznel yaratım süreci ifadelendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY It can only be possible to define the full existence of a work of art -which is a product of creation process and a dialectical relationship between subject and object (or material world) - by working on the concept of materialization/ objectification. By following this thesis, this dissertation builds itself upon these two important concepts, namely subject and object which could be seen as the foundations of all human activities as well as the foundations of the process of the work of art. Thus, building upon the creative dialogue or the struggle between subject and object, this dissertation tries to analyze the process of objectification. Although work of art, in terms of its ontology, İs a combination of real and surreal, the questions related to how the artist objectified the surreal in the real cannot be easily answered even by the artist herself. In that sense these questions are essentially unanswerable and the previous attempts to answer these kinds of questions haven't provided complete answers. Therefore, rather than exploring answers to these kinds of questions, this dissertation focuses on the role of material world or reality in the production process and also analyzes of the process of creation of the aesthetic thing with regard to subject-object relationship. However, the close interconnectedness of topics that are discussed in different chapters has created the most important problem in terms of differentiating the topics of the chapters, but in order to explain objectification clearly some lines were drawn, even though they are imprecise. This dissertation attempted to create a base of discussion for this topic, and for that reason in the first part the conceptual framework was developed by focusing on the affect of the art on the historical development -which is discussed through the relationship between subject and object- and the importance of the dialectical relationship between subject and object in the production process. In the second part, moving from broad topics to specifics, objectification process which could also be called as the creation process is discussed by including mid-levels of the sameIV process. In that attempt, in addition to the analysis of the concepts and activities like knowledge, subjective transformation of knowledge, seeing, collecting, it was also attempted to assess both the creative process with relation to existence-nonexistence, real-surreal and the factors that affect and also shape the becoming of the work of art. By methodologically differentiating the creative process, mid-level processes were tried to be clarified and by using some subjective experiences, it was aimed to explain the relation of objectification to the mid-level processes. Therefore, in the second part, the content of the text was tightened (nonetheless, with the tightening of the content, a richer and a broader stage was achieved which includes both subjective and the objective factors in the process). The emphasis in the second part is on the subject-object relationship and the creative dialogue between them. Having discussed this relationship in detail, in the third part,“work of art as an objectified thing' is discussed within the frame of the concepts like ”appearance“ and ”reality". In this part, building on the relationship between appearance and reality, it was aimed to emphasize the reality of the work of art itself, which achieves existence/ objectivity as an appearance. Furthermore, the work of art is also discussed as an expression of the self and as being an existence of expression the role of the art work in creating different worlds was elaborated. In the last part, it was emphasized that art is not an aim but it is a process in itself. Finally, the subjective experience of the creation process was tried to be expressed.
Benzer Tezler
- Zamanın ve mekânın genişlemiş alanında bir kültürteknik: paralel projeksiyon
A cultural technique in the expanded field of time and space: parallel projection
MELEK KILINÇ
Doktora
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TERCAN
- Duyumsamayı ortaya çıkaran bir karşılaşma olarak mimari temsil
Architectural representation as an encounter that makes sensation emerge
HAYDAR OZAN AVCI
- Mimarlığı anlama ve yorumlama bağlamında kavramsal bir model
A Conceptual model for understanding and interpreting architecture
A. MEHTAP SAĞOCAK
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- İmge mimarlıkları ya da video ortamında imge ve aralık nosyonu
Architectures of image or notion of image and interval in video medium
HATİCE ERSOY AÇIKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA SAYIN