Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması
The Development of a peer victimization scale
- Tez No: 132959
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİKE SAYIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu araştırmanın birincil amacı, Türk örneklemi için akran zorbalığı kurbanlarını belirleme amacıyla bir ölçek geliştirmek ve bu ölçeği psikometrik açıdan sınamaktır. Araştırmanın diğer amaçlan ise sırasıyla, akran zorbalığının hangi türlerine hangi yaş ve cinsiyetten öğrencilerin ne oranda maruz kaldığını belirlemek ve kız ve erkek öğrencilerde akran zorbalığı ve benlik kavramının farklı boyutları arasındaki ilişkileri görmektir. Araştırmaya ilköğretim 5, 6, 7 ve 8. sınıflar ile lise 1 ve 2. sınıflara devam eden 731 kız ve erkek öğrenci katılmıştır. Araştırmada 'Akran Zorbalığına Maruz Kalanları Belirleme Ölçeği', ve 'Piers-Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği' kullanılmıştır. Akran zorbalığına maruz kalanları belirleme amacıyla geliştirilen Ölçeğin tüm örneklem üzerinden gerçekleştirilen faktör analizi sonucunda beş faktör elde edilmiştir. Bunlar: 'Terör', 'Açık Saldın', 'Alay', 'İlişkisel Saldın' ve 'Kişisel Eşyalara Saldın' alt ölçekleridir. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği'nin ve alt ölçeklerinin Cronbach Alfa iç tutarlık katsayılarına bakılmıştır. Geçerlik için de ölçekten elde edilen puanların öğrencilerin bildirimlerine göre akran zorbalığına maruz kalan ve kalmayan gruplan ayırt edip etmediği incelenmiştir. Bulgular, ölçeğin güvenirlik ve geçerliğinin tatminkar bir düzeyde olduğunu göstermiştir. Akran zorbalığının farklı türlerine maruz kalan öğrencilerin sayısında yaş ve cinsiyet gruplan açısından anlamlı farklılıklar olup olmadığına ilişkin bulgular; açık saldırılara 11 yaş grubundan, ilişkisel saldırılara ise 16 yaş grubundan daha çok öğrencinin hedef olduğunu göstermiştir. Cinsiyete bağlı karşılaştırmalar, açık saldırılara ve teröre hedef olan erkek öğrenci sayısının kız öğrencilerden, buna karşılık alaya ve ilişkisel saldırılara maruz kalan kız öğrenci sayısının de erkek öğrencilerden anlamlı olarak daha fazla olduğunu göstermiştir.IV Ayrıca, kız ve erkek öğrencilerin Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeğinin alt ölçeklerinden aldıkları puanların ve yaşlarının, Piers-Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği'nin alt ölçeklerinden aldıkları puanlan ne ölçüde yordadığını belirlemek için uygulanan Hiyerarşik Regresyon Analizi sonuçlan kız ve erkek öğrenciler için oldukça farklı sonuçlar vermiştir. Bulgular, erkek öğrencilerin, Piers-Harris Benlik Kavramı Ölçeği'nin davranış ve uyma alt ölçeğinden aldıkları puanlan kişisel eşyalara saldırının; popülarite alt ölçeğinden alınan puanlan terör ve ilişkisel saldırının, fiziksel görünüm alt ölçeğinden alınan puanlan terör, alay, ilişkisel saldın ve yaşın anlamlı olarak yordadığını göstermiştir. Kız öğrencilerin davranış ve uyma alt ölçeğinden aldıkları puanlan ilişkisel saldın, kişisel eşyalara saldın ve yaşın; mutluluk alt Ölçeğinden alman puanlan ilişkisel saldın ile yaşın; kaygı alt ölçeğinden alman puanlan alayın; popülarite alt ölçeğinden alınan puanlan alay, kişisel eşyalara saldın ve yaşın; fiziksel görünüm alt ölçeğinden alman puanları da alay ve yaşın anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, ilgili literatür çerçevesinde olası kültürel farklılıklar ve ileriki araştırmalar için doğurguları göz önünde bulundurularak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The principal aim of present study was to develop a peer victimization scale for the Turkish sample and to test its psychometric properties. Other aims were to assess which types of victimization and to what extend were experienced by different gender and age groups of students; and to evaluate the relationships between subtypes of victimization and different dimensions of self-concept for male and female students separately. Participants were 731 5th through 8th grade primary and 1st and second grade high school male and female students. 'The Peer Victimization Scale' and 'Piers- Harris Self-Perception Profile for Children' were used to collect data, As a result of a principal components analysis, five main factors were identified. These were 'Terror', 'Overt Victimization', 'Teasing', 'Relational Victimization' and 'Attacks on Property'. Cronbach alpha coefficients of each subscale and scale as a whole were computed. As a validity testing, also, it was assessed if self reports of victimization were discriminated correctly by the scale scores. The results indicated that reliability and validity values of 'The Peer Victimization Scale' were satisfactory. The number of victimized students sinificantly differed between age and sex groups, indicating that there were significantly more overtly victimized 11 -year-olds than overtly victimized 16-year-olds and more relationally victimized 16-year-olds than relationally victimized 1 1 -year-olds. Tests for sex differences indicated that there were more male students who experienced terror and overt victimization than female students who experienced terror and overt victimization. On the contrary, number of female students experienced teasing and relational victimization was significantly greater than number of male students experienced teasing and relational victimization.VI Moreover, a hierarchical regression analysis were carried out in order to determine to what extend male and female students' scores and ages predict their scores from different dimensions of 'Piers-Harris Self-Perception Scale for Children'. Its results indicated noticable differences for boys and girls. Attacs on property predicted behavior scores; terror and relational victimization predicted popularity scores; terror, teasing, relational victimization and age predicted physical appearance scores in male students. In female students, relational victimization, attacs on property and- age predicted behavior scores; relational victimization and age predicted happiness and satisfaction scores; teasing predicted anxiety scores, teasing, attacks on property and age predicted popularity scores; teasing and age predicted physical appearance scores. The results were discussed in the frame of literature by considering probable cultural differences and implications for future research.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerine uygulanan Benlik Saygısı Geliştirme Programı'nın benlik saygısı ve akran zorbalığı mağduriyetine etkisi
The effect of 'Self-esteem Development Program' applied to secondary school students on self-esteem and peer bullying victimization
ELİF SIR
- Öğretmen adaylarının okul ortamında yaşanan problem davranışlar ile ilgili bilgi, beceri ve tutumlarının geliştirilmesine yönelik bir eğitim programı
An education programme for candidate teachers to enhance the information, ability and attitudes related to problematic behavior that occurred in schools.
AYŞEM PALABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
ÖĞR. GÖR. DİĞDEM MÜGE SİYEZ
- Atılganlık becerilerini geliştirme eğitimi programının ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin zorbalığa uğrama düzeylerinin azaltılmasına etkisi: YİBO örneği
The effectiveness of assertiveness training programme in reducing the level of victimisation amongst 7th grade students: A case study in primary boarding schools (YİBO)
YAŞAR UGÜROL
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. HATİCE ODACI
- Hoşgörü eğilimi geliştirme programının etkililiği: Hoşgörü eğiliminin geliştirilmesi ve zorbalığın önlenmesi
The effectiveness of a tolerance tendency enhancement program: Promoting tolerance tendency and preventing bullying
MEHMET BOYACI
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA GÜLENDAM ERSEVER
- Kişiler arası ilişkiler modeli'ne temellendirilmiş akran zorbalığı danışmanlık programı'nın etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of the peer bullying consultancy program based on the interpersonal relations model
KADRİYE DEMİR
Doktora
Türkçe
2021
HemşirelikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KÜÇÜK