Merkez Bankası'na alternatif bir kurum olarak Para Kurulu, bu sistemin uygulanması ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 133977
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. METİN SARAÇOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Teorisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Serbest piyasa ekonomisinde, parasal istikrar ve bunun teminatı olan güçlü bir para birimi hayati öneme sahiptir. Parasal istikrarı sağlayamayan ülkelerde zaman zaman ortaya çıkan mali krizler, küresel ekonominin bir sonucu olarak, hızla diğer ülkelere de yayılabilmektedir. 1997 yılının sonlarında Asya ülkelerinde başlayan ve diğer ülkelere de yayılan Asya krizinin uluslararası parasal sistemi olumsuz etkilemesi bunun açık örneğidir. Bu çalışmanın amacı, fiyat istikrarını sağlamada merkez bankasına alternatif bir kurum olarak nitelendirilen para kurulunun teorik yapısı ve uygulama sonuçları altında Türkiye'de uygulanabilirliğini araştırmaktır. Bu kapsamda, merkez bankacılığı alanındaki son gelişmeler, merkez bankalarının bağımsızlığı, para kurulunun teorik yapısı, dünyadaki uygulamalar ve Türkiye'de uygulanabilirliği incelenmiştir. Para kurulu sistemi, döviz rezervi karşılığı sabit kur üzerinden para çıkaran oldukça basit bir kurumdur. Parasal taban, ancak banka sistemi ya da özel sektör ulusal para taleplerini karşılamak için kurula sabit kurdan döviz sattığı zaman artar; özel sektör ödemeler dengesi açığını finanse etmek için döviz satın aldığında azalır. Para kurulu ve hükümetler, açık piyasa işlemleri ve reeskont kredisi gibi araçlarla parasal tabanı değiştirerek para politikası yürütemez. Bu sistemde bütçe açıklarının para basarak finanse edilmesi mümkün değildir. Merkez bankasının siyasi süreçten bağımsız bir kurum olarak kalamadığı veya özerkliğini koruyamadığı ülkelerde, para kurulunun merkez bankasına göre bir takım avantajları bulunmaktadır. Ancak, para kurulu sistemi ekonomiye olumlu katkılarının yanısıra bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunların en önemlisi, yüksek enflasyondan düşük enflasyona geçiş sürecinde karşılaşılan ulusal para biriminin aşırı değerlenmesidir. Günümüzde, bir çok ülkede ekonomi politikalarının yüksek enflasyonla mücadelede başarısız kalmasıyla gündeme gelen para kurulu, aslında yeni bir düşüncenin ürünü değildir. Para kurulu fikrinin ortaya atılış, 19. yüzyılın ilk yarısında İngiltere'de merkezi parasal otoritenin kurulması sırasında geçen tartışmalara kadar uzanır. İkinci Dünya Savaşı'na kadar 70 kadar ülkede uygulanan para kurulu sistemi, bu ülkelerde fiyat istikrarını başarıyla korumuştur. Bu ülkelerin çoğu, merkez bankası sistemine geçerken zaman içinde yüksek enflasyonla tanışmıştır. Para kurulu, yüksek ve kronik enflasyon problemi ile yüzyüze bulunan diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi, Türkiye'de de makroekonomik disiplini ve istikran sağlayacak bir çözüm olarak son günlerde gündeme girmiştir. Para kurulu sistemi ile, radikal bir çözümle hükümetin para arzını belirlemedeki yetkisinin tamamen kaldırılması amaçlanmaktadır. Diğer bir çözüm ise, merkez bankasının anayasal garantilerle özerkleştirilmesi ve hükümetin para otoritesi üzerindeki para basabilme yetkilerinin önemli derecede kısıtlanmasıdır. Para kurulu deneyimleri incelendiğinde, bu sistemin küçük ve açık ekonomilerde ya da ekonomi yönetimine güvenin nerdeyse tamamen kaybolduğu ortamlarda başarılı olduğu görülmektedir. Para kurulu ulusal paraya ve ekonomi politikalarına olan güveni, yasal ve geriye dönülmez sabit kur kuralı ile merkez bankasına göre daha kısa sürede tesis edebilir. Bu çalışmadan çıkan sonuç, gerçek anlamda uygulanacak olan bir para kurulunun, ülkemiz açısından uygun bir düzenleme olmadığı ve düzenleyici yapısal önlemler alınmadan bu tür bir politika değişikliğine gidilmesi halinde, bunun istikrar bozucu etkilerde bulunabileceği şeklindedir.
Özet (Çeviri)
Monetary stability providing a strong money unit has vital importance in a free market economy. Financial crisis are mostly arising in countries having no monetary stability quickly spread out through other countries as a result of globalizing national economies. Asian crisis started in Asia countries and spread out other countries at the end of the 1997 is a clear evidence for the impact of the crisis on the international monetary system. The purpose of this study is to analyze the applicability of currency board system in Turkey under the theoretical an practical results of currency system defined as an alternative of central bank in the sustainability of price stability. In this context, new developments in central banking, independence of central banking, theoretical structure of currency board and its practice and applicability of currency board system in Turkey have been examined. A currency board system is a monetary authority with a mandate to issue domestic currency that can be exchanged for the foreign reserve currency on demand at a fixed exchange rate. The monetary base increases only when the private sector sells foreign exchange to the board at a fixed rate to meet its demand for national currency, and it decreases when the private sector buys foreign exchange from the board to finance a balance of payments deficit. The board cannot conduct monetary policy by changing the monetary base with traditional tools of monetary policy; such as open market operations and credit extension to private or public sector. Under currency board system, the government cannot monetize budget deficits. In countries where the central bank cannot be autonomous to protect itself from political pressures, the currency board can be useful than the central bank. Despite these obvious benefits, the currency board system can have some disadvantages. The most serious problem is the overvaluation of the national currency during the stabilization program aimed at reducing inflation. Although the currency board has recently been offered as a solution to high inflation in many countries including Turkey, it is not a new concept. The ides emerged during the controversies surrounding the establishment of the central monetary authority in England in the early 1800's. By the end of the World War II, 70 countries, most of which were colonies, had implemented currency boards. Currency boards were effective in sustaining price stability in these countries. Most of these countries started to face a new problem under the central bank system: high inflation. The experience of Turkey clearly shows that it is time to limit the seignorage authority of governments which have been using it as irresponsibly as their counter parts in former colonies. There are two ways of restricting the governments seignorage authority: One solution is to establish a currency board and exclude the government completely from the process of determining the money supply. The second alternative is to ensure the autonomy of the central bank with constitutional legislation, thereby, significantly limiting the power of the government on the monetary authority. A survey of currency board experience in other countries indicates that it is a suitable solution for small open economies or for economies where the credibility of the fiscal and monetary authorities has been nearly depleted. The conclusion is that from many points, pure currency board is not a relevant arrangement for Turkish economy and it is highly likely that the system unleashed de-stabilizing exposures if it is put into practice without corrective and rehabilitative measures taken.
Benzer Tezler
- Para Kurulu sistemi ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Currency Board system and its applicability in Turkey
TURGAY KILIÇ
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
- Fiscal policy in economic and monetary union: Fedaralism versus coornination
İktisadi ve parasal birlikteki mali politika: Fedaralizm'e karşı koordinasyon
REŞAT FIRAT ERSİN
- Rekabet Hukukunda hakim durumun kötüye kullanılması
Başlık çevirisi yok
ÇAĞRI SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukBahçeşehir ÜniversitesiTicaret Hukuku Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARİF ESİN