İzmir'de yaşayan aşıklardan derlenen halk hikayeleri üzerine bir araştırma
A research on the minstrel stories collected from the minstrels living in İzmir
- Tez No: 135133
- Danışmanlar: DOÇ. DR. METİN EKİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 326
Özet
ÖZET“izmir'de Yaşayan Âşıklardan Derlenen Halk Hikâyeleri Üzerine Bir Araştırma”adlı yüksek lisans çalışmamızda, âşıklarımızın repertuvarmdaki halk hikâyeleri,“Performans Teorisi”metotları kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca, anlatıcıların biyografileri ve anlatım teknikleri hakkında yeni bulgulara ulaşarak bunları halk bilim çalışmalarına kazandırmak amacıyla çalışmamız hazırlanmıştır. İslamiyet'ten önce Türk edebiyatında önemli bir yere sahip ozan-baksı geleneği, Türklerin İslamiyet'i kabul etmesinden sonra din dışı bir karakter kazanarak devam etmiş, bu geleneği“aşık”isimli sanatçılar sürdürmüştür. Hikâyecilik geleneğinin Türkiye'de en zengin olarak yaşatıldığı yer, Doğu Anadolu bölgesi olmuş; Sivas, Erzurum ve Kars illeri de Doğu Anadolu halk hikayeciliği geleneğinin merkezini teşkil etmiştir. Halk Hikâyeleri üzerine yapılan çalışmaların büyük bir kısmı, metin merkezli olmuştur. Ancak son yıllarda yapılan pek çok yeni çalışmayla birlikte, halk bilimcilerin yalnız“metin”le (text) değil, onun yanı sıra bağlamla (context) da ilgilenmesi gerektiği anlaşılmıştır. Yani, bir halk bilgisi ürünü sadece metne yönelik olarak ele alınırsa, metni tamamlayan pek çok anlatma unsurları metin dışında bırakılmak zorunda kalacaktır. Gösterimci Teori veya Performans Teorisi, yukarıda bahsedilen yeni anlayışın ışığında ortaya çıkmıştır. Hikayecinin sesi, sazı kullanış şekli, kişileri taklit etmesi, sesini metne bağlı olarak alçaltıp yükseltmesi, anlatım unsurlarının temelini teşkil eder. Hikayecinin vücut hareketleri, yavaş veya hızlı dolanması, oturması, jest ve mimikleri icrayı etkileyen diğer unsurlardır. Böylece, günümüz halk bilimi çalışmalarında, halk bilgisi incelemelerinin anlatıcı, dinleyici ve metin çerçevesinde yapılması gereği söz konusu olmuştur. Beş bölümünden oluşan inceleme kısmında; Âşık Nevruz Ali Çiçek, Âşık Berdarî, Âşık Nuri Meramî, Âşık Celal Bulut ve Âşık Turgut Yılmaz' m repertuvarlarmda yer alan halk hikâyeleri, sözlü gelenekten derlenerek“Performans Teorisi”ışığında incelenmiştir. Aslen Sivas, Erzurum ve Kars illerinde doğan ve inceleme konumuzu oluşturan beş âşık, şahsî kabiliyetleri ve küçük yaşlardan itibaren girdikleri âşıklık gelenekleri sayesinde, sanatlarım profesyonel bir şekilde devam ettirmektedirler.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In our master's study titled“A Research on the Minstrel Stories Collected From the Minstrels Living in İzmir”, the minstrels in repertoire of our minstrels have been studied by using methods of“Performance Theory”. Our study has been prepared in order to find new information about biography of tellers and their narrative techniques and to make them available in folklore studies. The“Ozan-baksi”tradition, which had an important place in Turkish Literature before Islam has survived by acquiring a secular character after the Turks, accepted Islam. Artists called“Minstrels”carried on this tradition. The area where the tradition of minstrel stories spread the most was the Eastern Anatolia. The cities of Sivas, Erzurum and Kars constituted the center of this tradition. The majority of studies carried out on minstrel stories have been on texts. However, with many studies done recently it was understood that the folklorists should deal not only texts but also with context. If folklore material is evaluated only by text, a lot of narrative factors will have to be left out. The Performance Theory has come into existence in the light of this new understanding. The minstrel's voice, the way he uses“Saz”, his imitation of the people, the lowering and raising of bis voice with the text constitute the narrative factors. The body movements of the teller, walking slowly or fast, his sitting, his gestures are the other factors that effect the performance. Modern folklore studies should contain the teller, the audience and the text. In our thesis, the minstrel stories that are in the repertoires of Minstrel Nevruz Ali Çiçek, Minstrel Berdarî, Minstrel Nuri Meramî, Minstrel Celal Bulut and Minstrel Turgut Yılmaz have been investigated with“Performance Theory”by gathering from oral tradition. The five minstrels who were born in Sivas, Erzurum and Kars, continued their arts professionally by their abilities and because of entering into minstrel tradition at a young.
Benzer Tezler
- Biochemical monitoring of toxic and carcinogenic organic pollutants the İzmir Bay after the great canal project and possible health effects
Toksik ve karsinojenik organik kirliliğin büyük kanal projesi'nden sonra İzmir Körfezi boyunca biyokimyasal olarak izlenmesi ve sağlığa olabilecek etkileri
TUĞBA BOYUNEĞMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
BiyokimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL ARINÇ
- İzmir ili biyogaz potansiyeli ve Türkiye ekonomisine katkısı
Izmir province biogas potential and its contribution to Turkish economy
ASLIHAN TEMEL OFLAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN TANER CAN
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ
- Kent ortamında iki âşık: Maksut Koca ve Nevruz Ali Çiçek
Two 'Âşık' in the city environment: Maksut Koca and Nevruz Ali̇ Çi̇çek
ALİ HİKMET GÖKÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SITKI BAHADIR TUTU
- Âşık Mahperi Irmak (hayatı, sanatı, şiirleri)
Minstrel Mahperi Irmak (her life, art, poems)
MERYEM BEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Süleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEZİH TATLICAN