Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesinde çok anlamlılık ve eş seslilik
Polysemy an Homonymie in Turkey Turkish and Azerbaijani Turkish
- Tez No: 135155
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 674
Özet
Özet Yapılan çalışmada Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi arasında Çok anlamlılık, Anlam değişmeleri ve Eş seslilik ilişkileri incelenmiştir. Çalışma, Giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Azerbaycan Türkleri ve Türkçesi hakkında genel bilgiler, Türkiye Türkçesi ile arasındaki başlıca farklar, sözlükçülük ve sözlükler, anlambilimi hakkında kısa bilgilerden sonra kelimeler arasındaki münasebetler ve tezin ayrı ayrı alt bölümlerinin hazırlanmasında takip ecmfenlfiIrMmİ5eîy^Çalışmanın teorik kısmının ele alındığı birinci bölümü ise üç alt bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Çok anlamlılık, karşılaştırmalı olarak ele alınmış, çok anlamlılığın diğer kategorilerle ilişkisi incelenmiştir. Daha sonra ise bu kategori ayrı ayn kelime türlerine göre gözden geçirilmiştir. İkinci alt bölümde, iki yazı dilinde görülen semantik farklılıklar Anlam değişmeleri adı altında birleştirilmiş, anlam değişmelerinin iç ve dış öğeler olmak üzere türleri sıralanmıştır. Bütün teorik bilgiler, verilen karşılaştırmalı örneklerle açıklanmıştır. Üçüncü alt bölümde ise Eş seslilik bir kategori olarak incelenmiş, onun homonimik hadiselerle benzer ve farklı yönleri izah edilmiştir. Bu alt bölüm, tam olmayan eş seslilik, tam eş seslilik ve diğer eş seslilik kısımlarından oluşmaktadır. Tam olmayan eş seslilikte homonimik hadiseler, tam eş seslilikte homonimliğin oluşum ve gelişimi, nedenleri, bulunduğu dilbilim alanları vb. açıklanmış, diğer eş seslilik olayları kısmında ise hazırladığımız dizinlerde yer almayan dil birimlerinde (yer adlan, özel isimler, ekler, kelime grupları, deyimler ve cümleler) gözlemlenen homonimlik incelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde dizinler yer almaktadır; teorik kısma uygun olarak iki yazı dilindeki çok anlamlılık dizini ilk sırada, anlam değişmeleri dizini ikinci, eş seslilik dizini ise üçüncü sırada alfabetik olarak verilmiştir. Her üç dizinde uygulanan farklı ilkeler, dizinlerin hemen öncesinde verilen açıklamalar kısmında izah edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Abstract This study examines the relation between Turkey Turkish and Aizerbaijam Turkish in terms of polysemy, diversion of meaning and homophony. The study consists of introduction and two chapters. The Introduction covers a general overview on Aizerbaijani Turks and Turkish, prominent differences between in Turkey TurSMTlffltt~Aizerbmjanr^ introduction, the relation between words, linguistic methods which help the following parts of the thesis develop are explained. The first chapter of the thesis, which handles the theoretical part of the thesis, consists of three subchapters. In the first part polisemanticity is comparatively examined, and it is handled in relation to other categories, then, these categories are applied to various word groups separately. In the second subchapter, the differences in written language has been compiled under the title of“diversion of meaning”and enumerated as inner and outer aspects of meaning diversions. All theoretical explanitions have been supported with comparative examples. In the third subchapter, homophony has been examined as a seperate category, and homophonic aspects have been examined in terms of similar and dissimilar grounds. This subchapter consists of the following parts: Semi-homophonic and fully homophonic and other kinds of homophonic words. In the part, where semi-homophonic words are handled, the reasons for homophonic words emergence, development and the usage of these words in certain linguistic gruonds have been examined and in the other kinds of homophonic words part (names of places, proper names, suffixes, word groups, sayings and sentences), which does not appear in the indexes, have been examined. The seconds cpapter of this thesis consists of indexes. On copliance with the written language, the index of polysemous words appear in the first order, meaning diversion in the second and lastly homophonic words come in the third index in alphabetical order. Different principles applied to different indexes have been explained at the top of the each index.
Benzer Tezler
- Batı Türkçesinde fiil gövdeleri
Verb stems in Western Turkish
SANJA VİROVEC
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Köroğlu Destanı (Azerbaycan varyantı) inceleme-metin
Başlık çevirisi yok
GÜLŞEN SEYHAN
Doktora
Türkçe
1990
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiEski Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ERGİN
- Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesinde başta bulunan organ adlarını içeren deyimlerin şekil ve söz dizimsel özellikleri
Morphological and syntactic features of idioms composed of the head organ names in Turkey, Turkish and Azerbaijan Turkish
SEMA ŞAHİN DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Azerbaycan Türkçesinin söz varlığının Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması
Comparison of Azerbaijani Turkish and Turkey Turkish vocabulary
GÜNSEL BARIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEYHUN VEDAT UYĞUR
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan fiillerin Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi söz varlığıyla karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative examination of the verbs in Divânu Lugâti't-Türk with Turkish Turkish and Azerbaijan Turkish vocabulary
BUKET ERDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NAHMEDOV