Geri Dön

Adnan Benk ve Türkiye'de modern edebiyat eleştirisi

Adnan Benk and modern Turkish literary criticism

  1. Tez No: 137632
  2. Yazar: NURİ AKSU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: eleştiri, nesnellik, öznellik, yöntem, literary criticism, objectivity, subjectivity, method
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 89

Özet

Adnan Benk (1922-1998), modern Türk edebiyatının önde gelen eleştirmenleri arasında yer alır. Benk, İstanbul Üniversitesi Fransız ve Roman Dilleri Bölümü'nü 1946 yılında bitirmesinin ardından, 1947 yılından itibaren eleştiri yazıları ve incelemeler yayımlamaya başlamıştır. Yazılarını çoğunlukla 1950 ve 1960 yılları arasında gazete ve dergilerde yayımlamış, etkileyici üslûbu ve yoğun bilgi birikimiyle, edebiyat, güzel sanatlar, müzik, sinema ve tiyatro gibi farklı sanat dalları üzerine eleştirel inceleme ve denemeler yazmıştır. Bazı yazılarında Türk edebiyatının önde gelen eleştirmen ve yazarları ile çeşitli tartışmalara giren Benk, yazılarının geniş bir konu yelpazesine dayanması ve canlı bir üslûba sahip olması nedeniyle hem döneminin hem de bugünün edebiyatçıları tarafından son derece özgün bir yazar olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada Adnan Benk'in eleştiri yazılarındaki süreklilik ve değişim, modern Türk edebiyat eleştirisinin öznel ve nesnel yaklaşımlar olarak nitelenebilecek ana eğilimleriyle birlikte incelenmektedir. Tezin ilk bölümünde Benk'in eleştiri, sanat ve kültür anlayışı ile üslûbu incelenmiş, eleştiri anlayışının kaynakları tartışılmıştır. Nesnel eleştiri yanlısı olan Benk, yapıtların bir bütün olarak ele alınması ve öncelikle edebîlik açısından değerlendirilmesi gerektiğini savunur. Adnan Benk'in kendine özgü bir mizahı ve tartışmacı üslûbu yazılarında başarıyla kullandığı görülmektedir. Tezin ikinci bölümünde ise Adnan Benk'in eleştiri anlayışı, modern Türk edebiyat eleştirisinde öznel yaklaşımı savunan Nurullah Ataç ve nesnel yaklaşımın temsilcisi sayılabilecek olan Berna Moran ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda Benk'in, Ataç'ın esprili ve alaycı üslûbuna yakın bir yazı tarzının olduğu, ancak eleştiri anlayışı bakımından Berna Moran'ın yazılarında belirginleşen nesnel bakışı savunduğu görülmektedir. Dolayısıyla, Adnan Benk'in savunduğu nesnel eleştiri anlayışının yazılarında görülen kişisel üslûp ve öznel yargılar ile yer yer çeliştiği söylenebilir.

Özet (Çeviri)

Adnan Benk and Modern Turkish Literary Criticism Adnan Benk (1922-1998), a famous critic in modern Turkish literature, started writing reviews in 1 947, after graduating from the Department of Roman Languages and Literatures at İstanbul University in 1946. He published his articles mostly between 1 950-1 960 in various newspapers and literary magazines. Having a very lively writing style and a deep knowledge of various arts, Benk's writings focused on literature, fine arts, music, cinema, and theatre. Benk engaged in discussions with famous names of the Turkish literary world in some of his writings. Since a wide range of subjects and a vivid style characterize his writings, he has been considered a highly original writer both by the writers of his time and of today. In this work, the continuity and change in Adnan Benk's career as a literary critic are discussed in the context of the main trends in Turkish literary criticism, namely, subjective and objective criticisms. In the first chapter of the thesis, Benk's style, his view of criticism, art, and culture, and the sources of his critical approach are discussed. Benk's view of criticism, which favors objectivity, suggests that literary works must be analyzed as a unity in themselves and primarily by literary terms. Benk was also a good polemicist and used successfully an original sense of humor in his critical texts. In the second chapter of the thesis Benk's critical outlook is compared and contrasted first with that of Nurullah Ataç, who favors the subjective method, and then with Berna Moran who represents the objective method. As a result of these comparisons, it is concluded that Benk stands closer to Nurullah Ataç in terms of his sense of humor and sharp irony although his view of objective criticism is closer to that of Berna Moran. Thus, it can be said that Adnan Benk's idea of objective criticism sometimes contradicts his critical practice, which embodies a personal style and subjective judgements.

Benzer Tezler

  1. Kliniğimizde uygulanan flöresein fundus anjiografi ve fotokoagülasyon sonuçları

    Başlık çevirisi yok

    ADNAN DEMİRDÖVEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1986

    Göz HastalıklarıÇukurova Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

  2. Sekundum tip Atrial Septal Defekt'lerin cerrahi tedavisinin sonuçları ve değerlendirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    ADNAN UYSALEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1985

    Göğüs Kalp ve Damar CerrahisiAnkara Üniversitesi

    Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı

  3. Kur'an'da su (kötü) kavramının eğitimle ilişkisi

    Başlık çevirisi yok

    ADNAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    DinMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA USTA

  4. Ölçme araçlarının tutarlı ölçme ve sınıflama yapıp yapmadığını belirlemeye yönelik bir araştırma

    A Study of the extent to which measurement instruments measure realably and classify correctly

    ADNAN ERKUŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN ÖZOĞLU