Yakın ilişkilerde kıskançlık (bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler)
Jealousy in close relationships (personal, relational and situational variables)
- Tez No: 141547
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
147 Özet Kıskançlık yakın ilişkilerde en yaygın, güçlü ve yıpratıcı duygulardan biri olarak görülmektedir. Edebiyattan antropoloji, felsefe ve sosyolojiye kadar birçok alanda önemle üzerinde durulan bir konu olan kıskançlık, ancak son yıllarda sosyal psikoloji alanında hak ettiği ilgiyi görmeye başlamıştır. Bu çalışmada, öncelikle kıskançlığın kapsamlı bir tanımı yapılmış, değişik yaklaşımların açıklamalarına yer verilmiş, daha sonra ilgili araştırma sonuçlan kıskançlıkla bir dizi değişken arasındaki ilişkiler çerçevesinde sınıflandırılarak sunulmuştur. Yalan ilişkilerde kıskançlıkla çeşitli bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiş olan bu araştırmada veriler Pines ve Aronson'un Romantik Kıskançlık Ölçeği, Bem Cinsiyet Rolü Envanteri ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Pines ve Aronson'un Romantik Kıskançlık Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlama çalışmaları yapılmış, ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma grubunu yakın ilişkisi olan (evliler ve evli olmayanlar) 454 kişi oluşturmuştur.148 Araştırmanın bulguları aşağıdaki gibi özetlenebilir; 1. İlişkinin türü ile cinsiyetin belirtilen kıskançlık düzeyi üzerinde etkileri olduğu görülmüştür. Evli olmayanlar kendilerini evlilerden, evli olmayan kadınlar evli kadınlardan, evli kadınlar da evli erkeklerden daha kıskanç bulmaktadırlar. Yaş, ilişkinin geleceğine yönelik beklenti düzeyi, ilişkiden alman doyum düzeyi ve eşini fiziksel olarak çekici bulma düzeyi belirtilen kıskançlık düzeyini en iyi yordayan değişkenlerdir. 2. İlişkinin türü ve cinsiyet, kıskançlık tetiklendiğinde belirtilen kıskançlık düzeyim de etkilemektedir. Kıskançlık tetiklendiğinde erkeklerin kadınlardan, evli olmayan kadınların evli kadınlardan, evli kadınların da evli erkeklerden daha fazla kıskançlık belirttikleri görülmektedir. Kıskançlık tetiklendiğinde belirtilen kıskançlık düzeyini en iyi yordayan değişkenler, ilişkinin geleceğine yönelik beklenti, yaş, kendine saygı ve eşini fiziksel olarak çekici bulma düzeyidir. 3. İlişkinin türü ve cinsiyet, kıskançlık durumunda verilen fiziksel, duygusal ve bilişsel tepkiler üzerinde de etkili olmaktadır. Kıskançlık durumunda kadınlar erkeklerden, evli olmayanlar evlilerden daha güçlü fiziksel, duygusal ve bilişsel tepkiler vermektedir. Kendine saygı, ilişkinin süresi, alternatifleri çekici bulma149 düzeyi ve ilişkiden alınan doyum düzeyi kıskançlık durumunda verilen tepkileri en iyi yordayan değişkenlerdir. 4. İlişkinin türü ve cinsiyetin, kıskançlığın olumlu etkilerine ilişkin görüşlere katılma düzeyi üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Evli olmayanların kıskançlığın olumlu etkilerine ilişkin görüşlere katılma düzeyi evlilerinkinden; kadınlannki de erkeklerinkinden daha yüksektir. Kıskançlığın olumlu etkilerine ilişkin görüşlere katılma düzeyim en iyi yordayan değişkenler yaş ve kendine saygıdır. 5. Kadınların kıskançlıkla baş etmede erkeklere kıyasla daha sık yapıcı yöntemlere, erkeklerinse kadınlara oranla daha sık yıkıcı yöntemlere başvurdukları görülmüştür. Evliler evli olmayanlara kıyasla daha sık yapıcı yöntemlere, evli olmayanlarsa evlilere kıyasla daha sık yıkıcı yöntemlere başvurmaktadırlar. Kıskançlıkla baş etmek için yapıcı ve yıkıcı yöntemlere başvurmayı en iyi yordayan değişkenler kendine saygı ve ilişkinin süresidir. 6. Kadınlar duygusal, erkeklerse cinsel aldatılma karşısında daha çok kıskançlık duyacaklarını belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
150 SUMMARY Jealousy has been widely acknowledged as one of the most prevalent and potentially destructive emotions within close relationships; when jealousy is severe, it can lead to abusive and violent behavior. Jealousy has intrigued poets, playwrights, philosophers, and novelists for centuries. Recently, jealousy has attracted the attention of social psychologists too. There are different definitions and theoretical approaches to romantic jealousy. In this study, based on the research on jealousy and social psychological theories and concepts, first of all, a comprehensive definition and different theoretical explanations of jealousy were given. In this study, the effects of the personal, situational and relational variables on jealousy are investigated. A sample of 454 individuals currently involved in dating or marital relationships completed Romantic Jealousy Questionnaire, Bern Sex Role Inventory, and Rosenberg Self-Esteem Scale. The reliability and validity of Pines and Aronson's (1983) Romantic Jealousy Scale was examined on a Turkish sample. The findings concerning the basic qualifications of the Romantic Jealousy Scale demonstrated t hat i t h as s atisfactory 1 evels o f r eliability and v alidity i n Turkey a s well.151 Results indicated that: 1. Non-married people reported higher level of jealousy than married people. Married women reported less jealousy than non-married women and married women reported more jealousy than married men. Age, relational satisfaction level, expectation level about the duration of the relationship and physical attractiveness of the partner were unique predictors of the reported jealousy level. 2. When jealousy triggered, a. Men reported more j ealousy than women, b. Married women reported more jealousy than non-married women, c. Married women reported more j ealousy than married men. 3. Women reported that they give more physical, emotional and cognitive responses to jealousy compared to men. Married people give weaker emotional and physical responses than non-married people. Physical, emotional and cognitive responses to jealousy are inversely associated with age and the duration of the relationship. 4. Non-married people had moderately higher scores on the“positive effects of the jealousy”measure compared to married people. Women had moderately higher scores on the“negative effects of the jealousy”measure compared to152 men. Age and self-esteem were unique predictors of“positive effects of the jealousy”scores. 5. Women use more constructive, less deconstructive strategies than men. Non- married people use more deconstructive strategies man married people. Age, self-esteem and the duration of the relationship were unique predictors of the coping strategies. 6. Women reported that they would be more jealous when faced with emotional infidelity whereas men reported that they would be more jealous when faced with sexual infidelity.
Benzer Tezler
- Romantik ilişkide kıskançlık ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Development of a jealousy scale in romantic relationship: A validity and reliability study
ASLI NUR İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN TURHAN
- Beliren yetişkinlerde çevrim içi romantik ilişki kalitesi ve psiko-sosyal değişkenler arası ilişkinin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi
Investigating relationship between quality of online dating and psycho social variables with structural equation modeling on emerging adulthood
HAZAL ŞİMŞEK ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİĞDEM MÜGE SİYEZ
- Yakın ilişkilerde bağışlama: Bağışlamanın; bağlanma, benlik saygısı, empati ve kıskançlık değişkenleri yönünden incelenmesi
Forgiveness in close relationship: The investigatement of forgiveness in terms of attachment, sels-esteem, empathy and romantic jealousy
ASLI ALPAY
- Yetişkinlik dönemindeki romantik ilişkilerde kıskançlık, bağlanma stilleri ve aldatma arasındaki ilişkilerin incelenmesi
An investigation of the relations between attachmentstyles, infidelity and jealousy in romantic relationships
ECE DEMİRAY
- Emotional jealousy positively predicts relationship quality in fledgling (But not long-term) relationships
Yeni başlayan ilişkilerde duygusal kıskançlığın ilişki kalitesini olumlu yordayıcı rolü
HAZAL ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE SELÇUK