Toplu konut dış mekanlarında tüm kullanıcılar için erişilebilirlik ölçütlerinin saptanması
Determination of the accessbility criteria for all user groups for exterior spaces of mass housing units
- Tez No: 142532
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL HACIHASANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
TOPLU KONUT DIŞ MEKANLARINDA TUM KULLANICILAR İÇİN ERİŞİLEBİLİRLİK ÖLÇÜTLERİNİN SAPTANMASI ÖZET Konut, günümüzde çevresiyle, sosyal ve teknik altyapısıyla, komşuluk yapacak insan kitlesiyle bir bütün olarak görülmektedir. İnsanlar kendi yaşam tarzlarına ne kadar uygun konut sahibi olursa, hayatlarında da o denli başarılı ve mutlu olabilmektedirler. Toplu konut olgusu, sağlıklı, düzenli, ihtiyaç ve gereksinimlere cevap vermesi açısından kent dokusunda barınma eylemine cevap veren sağlıklı kentsel mekanlar oluşturmak bakımından önemli yer tutmaktadır. Toplu konut, kendi içinde bir bütün olarak düşünülmelidir. Dış mekanlarda erişim sistemi çok önemli bir yer tutmaktadır. Kendi içinde hiyerarşisi olan ve bu hiyerarşi içinde fonksiyonları sağlıklı belirlenmiş ulaşım sistemi, toplu konutun kalitesini ve kullanılabilirliğini ortaya koyan önemli bir etkendir. Bu ulaşım sisteminin kalitesini belirleyici etkenlerden biri de farklı özelliklere sahip insan gruplarının hepsine birden hizmet edebilmesidir. Bu çalışmanın amacı da kısaca sorunun bu kısmını araştırarak, ölçütleri ortaya koymaktır. Bu amaçla hazırlanan araştırma iki adımda gerçekleştirilmiştir. Birinci adım, literatür araştırması olup toplu konut dış mekanlarında herkes için erişebilirlilik ölçütlerinin saptanmasına çalışılmıştır. Bu kapsamda kütüphane taraması, ülke standartlarının araştırılması ve internet ortamında konuyla ilgili yayınların incelenmesiyle araştırmanın teorik kısmı oluşturulmaya çalışılmıştır: İkinci adımda, ortaya konan ölçüt ve standartlardan oluşan teorik bilginin alan çalışması ile olumlu ve olumsuz uygulamaların belirlenmesine çalışılmıştır. Birinci bölümde konunun genel tanımı yapılırken, araştırmanın amacı, kapsamı ve yönteminden söz edilmektedir. İkinci bölümde konut ve toplu konut tanımları yapılmış ve toplu konut dış mekan sistemi, dış mekan tasarımı ve donatıları, mekan kullanımı ve toplu konut erişim sistemi açılmıştır. Erişim sistemini oluşturan bina girişleri, taşıt yolları, bisiklet yolları, yaya yolları ve otoparklar incelenerek bunların tasarım ilkeleri ve ölçütleri ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde erişebilirlilik kavramı incelenmiş ve kullanıcıların farklı özelliklerine göre sınıflandırılması yapılmıştır. Bu sınıflandırmada“erişebilirlilik”ölçütü baz alınmıştır. İnsanların bu ölçüte göre fiziksel özellikleri araştırılmıştır. Sınıflandırma yaş gruplarına, fiziksel özelliklere ve sosyo-kültürel yapıya göre üç ana başlıkta yapılmıştır. Yaş gruplarına göre ebeveyne bağımlı ya da onların gözetiminde çocuk, yetişkin ve yaşlı insanlar olarak ortaya konmuştur. XIFiziksel özelliklere göre bedensel özürlüler, zihinsel özürlüler ve sağlıklı insanlar olarak belirlenmiştir. Bu bölümde sosyo kültürel yapıya göre sınıflandırma da yapılmıştır. Özürlülük tanımı ve dünyadaki ve ülkemizdeki oranları verilmiştir. Özürlü olmanın fiziksel ve sosyal etkilerinden bahsedilmiştir Dördüncü bölümde erişebilirlilik kavramının tanımı yapılmıştır. Ülkemiz ve dünyadaki yasal düzenlemelerden örnekler verilmiştir. Kullanıcı gruplarının farklı özelliklerine göre erişebilirlilik ölçütleri ortaya konulup bu ölçütlere göre toplu konut erişim sistemini oluşturan bileşenlerin kriterleri ortaya konmuştur. Ölçütler belirtilirken dünyadaki ve ülkemizde standart olarak kabul edilen kriterler ortaya konulmuştur. İnsanların fiziksel olduğu kadar psikolojik açıdan da güvenilir erişim sistemi araştırılmaya çalışılmıştır. Toplu konut dış mekan erişim sistemi bir bütün olarak düşünülüp, farklı özelliklere sahip tüm bireylerin toplumun bir parçası olduğunun kabul edilmesi, tasarımın bütünleştirici, çoğulcu ve ayrımsız bir işleyişe sahip olması gerekmektedir. Sorun özürlü yada sağlıklı insanın erişebilirliğinin sağlanması biçiminde tanımlamak yerine tüm kullanıcıların erişebilirliğinin sağlanması biçiminde ele alınmalıdır. Bu doğrultuda bina girişi ve kapısı, yaya yolları, merdivenler, rampalar, yaya geçitleri, otoparklar,ortak kullanım alanları araştırılmış ve standartları ortaya konmuştur. Kent mobilyaları erişilebilirlik ve kullanılabilirlilik açısından araştırmanın önemli bir ayağını oluşturmuştur. Zemin kaplamaları, aydınlatma elemanları, oturma grupları, telefon kulübeleri umumi tuvaletler, duvarlar ve sınırlayıcılar, çöp kutuları, su içme elemanları, işaretler ve semboller gibi dış mekanda kullanılan mobilyaların erişebilirliliği ve kullanılabilirliliği erişim sisteminin tamamlayıcı öğelerini oluşturmaktadır. Beşinci bölümde alan çalışması, farklı özelliklerine göre kullanıcı gruplarının toplu konut uygulamalarında erişebilirliliği elde edilen teorik bilgilere dayanılarak karşılaştırılmıştır.Bu doğrultuda yapımı halen devam eden, fakat büyük bir kısmı bitmiş bulunan Soyak Yenişehir Şelale Evleri incelenmiştir. Toplu konut dış mekanlarında bulunan sosyal donatılara erişebilirlilik, bu mekanların girişleri, kullanılabilirliliği tüm insanlara hitap edebilecek şekilde düzenlenmelidir. Toplu konut alanında kent mobilyaları erişebilir ve kullanılabilir olmalı ve kullanıcıların erişimini kolaylaştırıcı işaret ve yönlendirici semboller eksiksiz olmalıdır. Sonuç olarak dış mekan tasarımında yapılacak çalışmalarda farklı kullanıcılara ayrı tasarımlar yapılmamalıdır. Kısaca tüm kullanıcı gruplarına aynı anda hizmet verebilecek tasarımlar yapılmalıdır. Bir grup kullanıcı için çok iyi olan bir tasarım diğer bir kullanıcı grubu için engel teşkil etmemelidir. XII
Özet (Çeviri)
DETERMINATION OF THE ACCESSIBILITY CRITERIA FOR ALL USER GROUPS FOR EXTERIOR SPACES OF MASS HOUSING UNITS SUMMARY Today housing is considered as a whole with all its surrounding, technical and social infra-structure, and neighbourhood characterictics. The success of people is directly proportional with the place they live in, therefore the more convenient the house is to their living habits, the more successful and happy people are. By rendering sound, functional and healthful sheltering mass housing concept has obtained an important place in determining livable environments in the urban pattern. Mass housing also needs to be considered as a whole with all of its components. Within this respect the public access system in exterior spaces of the mass housing units holds an important place. An access system, having an hierarchy within itself and the functions of which are reliably determined within this hierarchy, is one the factors which designates the quality and functionality of mass housing. One of the factors in determining the quality of public access system is serviceability of the system to all user groups. The objective of this study is briefly investigating this part of the subject and determining the design and evaluation criteria. The research conducted in this respect is carried out in two phases. As the first phase, literature survey was made in order to define accessibility criteria for all user groups in the exterior spaces of the mass housing units. In this context, accessibility standards of different countries and papers on the world wide web were investigated, and thus the theoretical part of the research was constituted. As the second phase, a field survey was carried out to determine convenient and inconvenient applications. The first chapter of the dissertation thesis is an informative chapter in which the objective, context and methodology of the research are explained. In the second chapter definitions of housing and mass housing are given, exterior spaces of mass housing units, design of exterior spaces and equipments used, space usage and access systems are explained. Moreover, building entries, vehicle, bicycle and pedestrian ways constituting access system are explained, and design principles and criteria are defined. In the third chapter, accessibility concept is examined and users are classified according to their differing characteristics. In the classification, accessibility is taken as a base and the differentiating physical characteristics of the users are investigated in this respect. The classification is made under three headings according to“age”,“physical characteristics”and“socio-cultural structure”. XlllIn the classification according to age, the groups“child dependent on or under protection of its parents”,“adults”and“elderly”are determined. According to the physical characteristics the groups are formed as“physically disabled people”,“mentally disabled people”and“healthy people”. Within this classification socio-cultural differences are also taken into account. Moreover, the definition of disability and the proportion of disabled people in Turkey and in the world are given. The social and physical effects of being disabled is also mentioned. In the fourth chapter, accessibility concept is defined, examples of legal arrangements in Turkey and other countries are given. Accessibility criteria according to the differing characteristics of user groups are set forth and criteria related to the components of mass housing are determined. While determining the accessibility criteria, the criteria accepted as national and international standards are used. An access system psychologically as well as physically reliable is tried to be defined. Investigating the access system in exterior spaces of mass housing units as a whole and accepting the people with differing characteristics as a member of community forces an integrative, pluralist and non-discriminating functioning in design. The problem needs to be investigated as“accessibility for all user groups”, instead of“accessibility for handicappeds”or“accessibility for healthy people”. In this respect, building entries and doorways, walkways, stairs, ramps, crosswalks, carparks, shared exterior spaces are investigated and standards are given. The accessibility and functionality of urban accessories are also one of the important parts in the investigation. The accessibility of urban accessories such as floor coverings, lighting fixtures, resting equipments, telephone boxes, public lavatories, walls and other restrictive components, waste bins, signs and symbols are the complementing components of access system. In the fifth chapter, field survey was given and accessibility of user groups are evaluated according theoretical base given in previous chapters. In this respect, Soyak Yenişehir Şelale Evleri are investigated and evaluated. In mass housing units, functionality and accessibility of social equipments, building entries need to be arranged according to all user groups. Urban accessories in mass housing units need to be accessible and functional, and directing signs and symbols need to be facilitative in respect to accessibility. As a conclusion it can be said that in exterior space investigations user classifications should not be made and designs serving all people need to be made. A design serving appropriately one user group should not be a difficulty for another group. XIV
Benzer Tezler
- Association between high-rises and urban public spaces surrounding themCase study: İstanbul Sapphire Building
Yüksek yapıların etrafını çevreleyen kamusal açık alanlarla ilişkisi.Çalışma alanı: İstanbul Sapphire Binası
AYDA SAFARALIPOUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Metro istasyonlarının kentsel mekan olarak düzenlenmesinde tasarım kriterleri
Design criterias of subway stations that is arranged as a public place
MELDA HOROZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİYE YENEN
- Kuştepe mahallesi örneğinde farklı konut dokuları arasındaki arayüzlerin incelenmesi
A study on the spatial interfaces between the different housing tissues in the Kustepe neighborhood case
DUYGU ŞENSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Toplu konutların günışığı ile aydınlanma ve dış ortamla görsel bağlantı açısından incelenmesine bir örnek: Suadiye sitesi
An examination example on daylight provision and view out in mass housing: Suadiye site
DUYGU ZAHMACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA ÖZTÜRK
- Kentsel mekanda estetik değerler
Aesthetic qualities in urban areas
YELDA SUSMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ERGUN