Köprülü Külliyesi restorasyon projesi (2 cilt)
The restoration project for the complex of Köprülü Mehmet Pasha
- Tez No: 142538
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Tarihi boyunca Divanyolu İstanbul'un ana caddesi olması özelliğiyle önem kazanmıştır. Divan'a giderken bu yolu kullanan sadrazam ve üst düzey devlet erkanı, Divanyolu üzerinde çeşitli dönemlerde külliyeler yaptırmışlardır. Köprülü Mehmet Paşa Külliyesi de 17. yüzyıl külliyelerinin önemlilerindendir. Çemberlitaş semtinde, Divanyolu ile Peykhane sokağının kesiştiği noktada yer alan Köprülü Külliyesi kuzey ve doğu yönlerinde sıralanan dershane-mescid, türbe, medrese odaları, dükkanlar ve çeşmeden ve oluşmaktadır. Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa tarafindan 1661 yılında yaptırılan külliyeye, daha sonra bir kütüphane ve Vezir Hanı eklenmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısında Divanyolu' nun genişletilmesi sırasında külliyeye ait sebil, türbe, dershane-mescid 'in girişi ve medrese odalarının bir kısmı yıkılmıştır. Türbe 19. yüzyıl dönem üslubuna uygun bir biçimde yenilenmiştir. Medrese odalarının cadde üzerine taşan kısımları kesilmiş ve dönem üslubuna uygun bir cephe giydirilmiştir. Mülkiyeti Vakıflara ait olan külliye binalarından medrese, 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat kanununun yürürlüğe girmesiyle diğer bütün medreseler gibi eğitime kapatılmıştır. Yapı 1978 yılma kadar belediyenin yayın deposu olarak kullanılmıştır. Taş-tuğla almaşık örgülü yığma bir yapı olan medrese, 1984 yılında restore edilmesi şartıyla Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfina kiralanmıştır. Yeni kullanıcılar yapıya birçok müdahalede bulunmuşlardır. Revaklar ahşap doğramalarla kapatılarak, avlu ve revak ilişkisi koparılmıştır. Bütün duvarlar ve kubbeler sıvanmış ve boyanmıştır. Kömürle ısıtma merkezi yaptırılmıştır, daha sonra bu ısıtma sistemi doğalgaza dönüştürülmüştür. Elektrik, ısıtma ve telefon tesisatları medrese hücrelerinin revaklara bakan duvarlarının üzerinden geçmektedir. Özgün tuğla zemin kaplamasının üzerine hah kaplanmıştır. Kuzeye bakan hücrelerden bir tanesi mutfak ikisi de depo olarak kullanılmaktadır. Doğuya bakan revak kısmı ise yüksek metal raflarla bölünerek kitap deposu olarak kullanılmaktadır. Beş hücrenin içine ahşap ara kat eklenmiştir. Bütün bu müdahaleler sonucunda mekanlar özgün halleriyle algılanamamaktadır. 1999 Marmara depreminden sonra medresenin batı ucundaki hücrenin kubbesinden büyük bir sıva parçası düşmüş, kemer ve pandantiflerinde çatlaklar oluşturmuştur. Türbenin cephelerinde yer alan dendanlardan bazıları düşmüştür. Köprülü Külliyesi'nde yapılan ve yapılması planlanan çalışmalar:. Yapının mevcut durumunun ayrıntılı ölçüm ve fotoğraflarla belgelenmesi ve 1/50 ölçekli çizime aktarılması,. Yapının onarımı için gerekli müdahalelere kaynaklık etmesi açısından mevcut hasarların rölöve paftalarına işlenmesi,. Yapının yüzyıllar boyunca kullanımı ve yol genişletilmesi sırasında uğradığı değişikliklerin belirlenmesi ve restitüsyon projesinin hazırlanması, rölöve ve vurestitüsyon çalışmalarının bir arada değerlendirilerek, müdahale kararlarının belirlenmesi ve yapıya uygun bir işlev kazandırmak amacı ile restorasyon projesinin hazırlanmasıdır. Yapımından günümüze kadar birçok fiziksel müdahale geçiren külliye, tümü sit olan Tarihi Yanmada'nın kentsel dokusunun bir parçası olması nedeniyle büyük önem taşımaktadır. Yapım tekniği ve malzemesi ile dönemin külliye yapılarının özelliklerini yansıtması açısından bir belge olarak korunmalı ve bir dönemin tarihini yansıtması açısından gelecek kuşaklara aktarılmalıdır. vm
Özet (Çeviri)
Throughout the history, Divanyolu has been known as the main arter of the city. One of the many important complexes which have been built on and around Divanyolu is Köprülü Mehmet Pasha's Complex. The Köprülü Complex is located in the vicinity of Çemberlitaş, on the intersection of Divanyolu and Peykhane streets. It consists of mescid and tomb on the northern wings, and cells, shops, fountain on the eastern wings. It was built in 1661 by the Grand vizier Köprülü Mehmet Pasha and later a library and a city inn were added to the complex. During the second half of the nineteenth century, Divanyolu was widened. Some parts of the complex such as the tomb, the entrance to the mescid, some of the cells had to be demolished. Nothern facade of the complex was renovated according to the oryantalist style. The parts of the cells which were perturbating over the road, were cut and a new style facade was applied on. The madrasa is made of brick and stone. Like most of the other madrasas in Turkey, it was closed in 1924 when the unity of education law was passed. It has been used to store the publications of Istanbul Municipality until 1978. The Directnate of Pious Foundations owns the complex, it rented the madrasa in 1984 to the private foundation of Cultur and Art Academy of Kubbealti with a prerequisite to renovate it. The new tenants made various interventions and additions in order to set up a comfortable living quarters. The arcades have been closed with timber constructions and by this intersection the passage to the courtyard through the arcades has been cancelled. All walls and domes were plastered and painted. A central heating system was set and has been recently converted to natural gas. Cables, telephone lines and heating system's pipes are all passing over the walls of the madrasa' s cells and the madrasa' s original brick floor has been covered with carpets. One of the cells has been transformed to a kitchen and two of them to a warehouse. The eastern arcade part is also serving as a warehouse. Mezzanine floors have been installed to five of the cells. All these interventions made it quite difficult to analize the cells. After the 1999 Marmara earthquake some of the plasters from the dome of the cell which is located at the end of the west wing, fell down and cracks are now visible over the arch and pendentives. Some of the deuts on the facades of the tomb also fell down because of the quake. This complex, together with many other historical buildings, is of vital importance for the preservation of our history. It is an important part of the metropolitan texture of the Historical Site. Because of its construction techniques and material, Köprülü Complex reflects perfectly all the aspects of such buildings of its time. Therefore it must be preserved as a document and must also be passed on to the future generations as a proof of a historical period in the city life. IX
Benzer Tezler
- Feyzullah Efendi Medresesi (Fatih Millet Kütüphanesi) restorasyon projesi (2 Cilt)
The Restoration project for madrasa and library of Feyzullah Efendi (Fatih Millet Library)
ŞULE İKBAL DİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- Aydın kent merkezi tarihi dokusunun incelenmesi
The Research of the historical fabric of the city centre of Aydın
AYLİN ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Nasuh Paşa Medresesi ve Mescidi restorasyon projesi
The Restoration project of Nasuh Paşa Madrasah and Masjid
KIVANÇ TÜRKOĞLU
- Kültürel mirasın korunmasında bir araç olarak kültürel rota:Divanyolu'nda yer alan Osmanlı dönemi külliyeleri için bir deneme
Cultural route as an instrument for the conservation of cultural heritage: A study for the Ottoman complexes located along Divanyolu avenue
EBRU PAKEL FARSAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU SELCEN COŞKUN
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ