Geri Dön

Doğal gaz ve LPG'nin kullanım alanları, dünyadaki ve Türkiye'deki rezerv, üretim ve tüketim miktarı ve taşıtlarda kullanımı

The uses of natural gas and LPG, amounts of world and Turkey reserves, productions and consuptions and the uses in transportation

  1. Tez No: 142766
  2. Yazar: BORA SAKA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TURGUT ÖZAKTAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Otomotiv Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 182

Özet

DOGALGAZ VE LPG'NIN KULLANIM ALANLARI, DÜNYADAKİ REZERV, ÜRETİM VE TÜKETİM MİKTARI VE TAŞITLARDA KULLANIMI ÖZET Bazı ülkelerde 1970'lerin başlarında yaşanan“Ortadoğu Bunalımı”sırasında geleneksel yakıtların temininde yaşanan sorunlar ve 1980'li yıllar boyunca dünyada yaşanan ekonomik krizleri, alternatif yakıtların geliştirilmesinde itici bir etken oluşturmuştur. Ancak asıl gelişim, 1992 Rio De Janerio Dünya Zirvesi ve Aralık 1997 Kyoto toplantısı gibi BM konferansları sayesinde, gittikçe büyüyen“çevre bilinci”ile olmuştur. Bu uluslararası bilinçlenme, özellikle hava kirliliği yaşanan kentlerde“sera etkisi”yaratan gazların önlenmesi için bir baskı doğmasını sağlamıştır. Doğal gaz ve LPG'nin tüketim noktasında gaz olarak kullanılması nedeniyle hem yanma verimi geleneksel yakıtlara göre yüksek hem de yanma verimine bağlı olarak baca gazı emisyonları düşüktür. Doğal gaz toprak altından kuyu açılması ile kullanıma sunulur. Çıkarılan doğal gaz' in içerisinde farklı oranlarda gazlann ayrıştırılması ile evde kullanılan doğal gaz olan metan (CH4) elde edilir. Doğal gaz'm görsel olarak bulunması MÖ 1000'li yıllarda Yunanistan'da olmuştur. İlk taşınması ve bir enerji kaynağı olarak kullanılması ise MÖ 500'lü yıllarda Çinli'lerin deniz suyunu, tuza ve suya ayırması ile olmuştur. Doğal gaz, gaz halinde olan bir yakıt olması nedeniyle kullanım alanı çok geniştir. Özellikle diğer bir enerji kaynağı olan elektrik elde etmede kullanılmaktadır. Bunun dışında boru hattı olarak gittiği her yerde meskenlerde ısıtma ve pişirme, ticarethanelerde ısıtma ve sanayide ise hem ısıtma hem pişirme hem de proseste kullanılmaktadır. Bu çalışmanın da ana başlıklarından biri olan taşıt sektöründe de doğal gaz, enerji kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Doğal gaz kaynaklan, toprak altından çıkarılmayı bekleyen gaz miktanna denirken doğal gaz rezervi ise, bilim adamları tarafından bilinen veya güçlü bir şekilde inanılan ve bugünün teknolojisi ile çıkartılabilen kaynaklara denmektedir. Dünya doğal gaz rezervi, her sene büyüyerek artmaktadır. 2001 yılı sonu itibariyle kanıtlanmış doğal gaz rezervi 155.08 Trilyon m3'dür. Doğal gaz rezervinin % 72'si Eski Sovyetler Birliği ve Orta Doğu'dadır. Dünya'nın en büyük doğal gaz rezervine sahip ülkesi ise dünya toplam rezervinin % 31 ile Rusya Federasyonudur. 25 yıl içerisinde yeni doğal gaz kaynaklarmın da bulunması ile rezervler 103.6 Trilyon m3 artacaktır. Dünya doğal gaz üretimi de kullanım alanların artması, boru hatlarının uzaması ve rezervlerin artması ile artmaktadır. Dünya doğal gaz üretimi 2001 yılı sonu ile 2,465 milyar m3 'dür. Kuzey Amerika'da kullanımın fazla ve yaygın olması nedeniyle üretimde dünya toplam üretimine göre % 30.9 üretim ile birinci sıradadır. Hemen arkasında % 27.5 ile Eski Sovyet Birliği gelmektedir. ABD ve Rusya Federasyonu dünya toplam doğal gaz üretiminde % 22 şer pay ile birinciliği paylaşmaktadır. Dünya doğal gaz tüketimi 2001 sonu ile 2,405 milyar m3'dür. Tüketimin en yüksek olduğu bölge Kuzey Amerika olup toplam 722.5 milyar m3 ile xıııdünya toplam tüketiminin % 30'u gerçekleşir. Kuzey Amerika'da en fazla tüketim ise 616.2 milyar m3 ile ABD'ye aittir. Türkiye doğal gaz rezervi olarak kayda değer bir rezerve sahip değildir. Doğal gaz ihtiyacını komşu ülkelerden ve LNG olarak birkaç ülkeden sağlamaktadır. Türkiye'de doğal gaz ile ilgili ilk gelişim 18 Eylül 1984 tarihinde Türkiye ve Eski Sovyetler Birliği hükümetleri arasında doğal gaz sevkıyatı konusunda hükümetler arası anlaşma imzalanması ile başlamıştır. Türkiye'de BOTAŞ unvanlı devlet kuruluşu olan bir şirket ana dağıtıcı konumundadır. TPAO ve iki adet yabancı kaynaklı firma da Trakya bölgesinde gaz çıkartılması ve üretilmesi ile ilgili çalışmaktadır. Türkiye'de doğal gaz özellikle elektrik elde edilmesinde kullanılmaktadır. Türkiye'de 2002 yılında toplam 17,378 milyon m3 doğal gaz tüketilmiştir. Bu tüketimin % 67'si elektrik, % 17'si konut, %13'ü sanayi ve % 3'ü gübre sektöründe kullanılmıştır. 2003 yılında tahmini Türkiye'nin toplam doğal tüketimi 23 milyarın3 olacağı tahmin edilmekte olup bu 2020 yılında ise 82 milyar m3 olacağı tahmin edilmektedir. Dünya doğal gazlı taşıt pazarı yavaş ama durmadan muntazam bir şekilde genişlemektedir. Dünya'da çeşitli kayıtlardan toplanan bilgiye göre toplam 2,126,804 adet taşıt bulunmakta olup bu taşıtlara 5,304 adet dolum istasyonu hizmet vermektedir. Çeşitli ülkelerin doğal gazlı taşıt kullanımının artması için yalnız hükümet veya gaz şirketleri ile birlikte destekleri bulunmaktadır. Özellikle Arjantin 1988 yılından sonra DGA pazarında büyük bir atılım göstermiş ve 2002 Ekim kayıtlarına göre toplam 778,903 adet DGA ve 1,036 adet dolum istasyonuna ulaşmıştır. Avrupa'da taşımacılık hizmeti veren ağır iş taşıtlarının emisyonlarının azaltılması ile ilgili Avrupa'nın bütün ülkelerini kapsayan“Mavi Koridor”isimli bir proje başlamıştır. Bu projeye Rus Vemadsky Vakfı tarafından öncülük edilmektedir. Türkiye'de DGA pazarı devletin destek vermemesi ve taşıtta kullanımına yüksek ÖTV uygulanması nedeni ile gelişimini muntazam bir şekilde yapamamaktadır. Dizel bir taşıt ile yapılan 15,000 km ile doğalgazlı bir taşıt ile yapılan 15,000 km aynı maliyettedir. LPG, doğal gaz ve petrol'ün rafine edilmesiyle oluşan yan üründür. Bir rastlantı sonucu 1910 yılında bulunmuş ve çok hızlı bir şekilde gelişim göstermiştir. Yapı bakımından propan (C3H8) ve bütanın (C2H5) farklı oranlarda bileşiminden oluşur. Düşük basınç ve sıcaklıklarda sıvı halinde olması nedeniyle kolay taşmabilmekte, depolanabilmekte ve istenilen her yerde kullanılabilmektedir. Türkiye'de LPG uygulamaları ile ilgili TSE'nin çıkardığı birçok standart bulunmaktadır. Doğal gazm kullanıldığı her yerde kullanılabilmesinin dışında aerosol yapımında da kullanılmaktadır. LPG'nin taşıtlarda kullanımında taşıtın motor ve motor kontrollerine göre değişik dönüşüm sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemler, hafif ve ağır hizmet taşıtları için kullanılan Oto LPG donanımlarıdır. Ayrıca bu taşıtlara hizmet veren Oto LPG istasyonları da belirli standartlara bağlı kalarak kurulmaktadır. Dünya'da LPG'nin gelişimi emisyonlarının az olması, taşınabilir ve depolanabilir olması nedeniyle çok hızlı olmuştur. 2001 dünya LPG üretimi 203,411 bin ton seviyesindedir. LPG üretiminin en fazla olduğu yer dünya toplam üretiminin %28'ine sahip olan bölge, Kuzey Amerika olup ABD bu payın % 23 'ünü sahiptir. 2001 dünya LPG tüketimi 199,335 bin ton seviyesindedir. Dünya LPG tüketiminde ise en büyük paya % 28 şer pay ile Asya ve Kuzey Amerika aittir. Dünyada tüketilen xıvLPG'nin % 49 'u evsel kullanımı ile en büyük paya sahiptir. Taşımacılık ise % 8'lik bir paya aittir. Türkiye'de LPG sektörü 1960'lı yıllarda başlamış ve hızlı bir şekilde gelişmiştir. 2001 senesinde Türkiye'deki toplam LPG tüketimi 3,880 bin ton seviyesindedir ve bu tüketimin % 35'i en sanayileşmiş coğrafi bölge olan Marmara Bölgesi'ndedir. Türkiye'de LPG tüketimi, kentleşme, gayri safi milli hasıla, tüketici alışkanlıkları, sanayileşme, iklim, rakip ürünler ve fiyat faktörleri etkilemektedir. Türkiye'de LPG tüplü, dökme ve otogaz olmak üzere üç segmentte pazarlanmaktadır. Dünya'da toplam 8,284,430 adet LPGTi taşıt 14,415 bin ton LPG kullanmaktadır. Ve bu araçlara hizmet veren 31,960 adet Oto LPG istasyonu bulunmaktadır. Bir çok hükümet temiz emisyonlu ve güvenli olan Oto LPG' ye destek vermektedir. Türkiye'de ilk olarak yakacak ihtiyacını karşılamak üzere kullanılan LPG, dönem dönem yasaklı olmasına rağmen tüplü taşıtların trafiğe çıkması 1995 yılında hazırlanan yönetmelikle yasal hale gelmiştir. Türkiye'de LPG'li taşıt sayısı net olarak bilinmemesine rağmen Dünya LPG Derneğine göre 975,000 taşıtın LPG kullanmakta ve bu taşıtlara 3,300 adet Oto LPG istasyon hizmet vermektedir. Türkiye'de LPG'nin Otomobil yakıtı olarak kullanılması üzerine farklı vergilendirmeler yapılması LPG'li taşıt sayısının ve kullanılan LPG'nin tüketimini, sürekli, değişmesine neden olmuştur. Toplumun birçok kesimi tarafından kullanılmasına rağmen LPG'nin üzerinde çok büyük bir yük bulunmakta olması anayasanın 73. maddesi ile aykırılık göstermektedir. Türkiye'de Oto LPG olarak tüketilen LPG, 2001 yılı kayıtlarına göre 1,282,541 tondur. Bu tüketimin % 32'si Marmara Bölgesi'nde olmuştur. XV

Özet (Çeviri)

THE USES OF NATURAL GAS AND LPG, AMOUNTS OF WORLD RESERVES, PRODUCTIONS AND CONSUMPTIONS AND THE USES IN TRANSPORTATION SUMMARY When“Middleeast Crisis”is occurred in some countries, in early 1970s some problems for supplying the traditional fuel and then in 1980s with the economical crisis is the factor of the alternative fuels development. But the real development is done with the increasing environmental consciousness in the 1992 Rio de Janeiro World Meeting and in the 1997 Kyoto Conference. This international consciousness has provided overcome especially in big cities that have air pollution to eliminate“Greenhouse Effects”. Natural gas and LPG can be used in gas forms at the consumption points. So the combustion efficient with natural gas and LPG is greater than with the traditional fuels and also depend on combustion efficient, emissions of the chimney gases are lower than when used traditional fuels. Natural gas can be used as a fuel with drilling the ground. With refining the drilled natural gas to separate different kinds of gases that are in different ratios, the natural gas, methane (CH4) that is used in our houses can be obtained. The visual foundation of natural gas is happened approximately 1,000 B.C. s in Greece. First piping and use for an energy source is 500 B.C. s in china to separate the water and salt from sea water. Natural gas has a wide use area because of its gas form. Especially it is used for generating other energy source which is electricity. Except this, natural gas can be used in residential heating and cooking, commercial heating and industrial heating, cooking and also in some specific operations. Natural gas is used in transportation sector as an energy source and in this work it has a primary title. Natural gas resources are the amount of gas that are waited for drilling and the natural gas reserves are the resources that are known or strongly believed by the scientist and can be drilled with today's technologies. World natural gas reserves are increasing each year. In recent 2001, proved world natural gas reserves are 155.08 trillion m3. 72 % of the world natural gas reserves are in the Former Soviet Union and the Middle East. Russian Federation has the world biggest natural gas reserves with 3 1 % of the world natural gas reserves. In 25 years natural gas reserves will increase about 103.6 trillion m3. World natural gas production is increasing with longer pipeline, wider uses and increased reserves. In recent 2001, world natural gas production is 2,465 billion m3. Because of the wide and great use, North America is the first with 30.9 % of world natural gas production. After this area, Former Soviet Union is the second with 27.5 % of world natural gas production. USA and Russian Federation has 22 % share in world natural gas production. In recent 2001, world natural gas consumption is 2,405 billion m3. The greatest consumption is in North xviAmerica and the total consumption is 722.5 billion m3 with 30 % of world natural gas total consumption. In North America, USA has the greatest consumption wit the amount of 616.2 billion m3. Turkey doesn't have notable reserves about natural gas. Natural gas needs are obtained from the neighbor countries and as a LNG from some countries. In Turkey, the first development about natural gas is started at 18 September 1984 with the agreement about transportation natural gas with pipeline between Soviet Union and Turkey governments. In Turkey, BOTAS, a government company, is the major distributor of natural gas. TPAO and two international companies are working on drilling and producing of natural gas in Thrace. In Turkey, natural gas is especially used for generating electricity. In recent 2002, Turkey's natural gas total consumption is 17,378 million m3. 67 % of this consumption is for generating electricity, 17 % is for residential use, 13 % is for industrial use and 3 % is for fertilizer industry use. In 2003, Turkey's natural gas total consumption is estimated about 23 million m3 and in 2020 it is estimated about 82 million m3. World natural gas vehicles market is developing slowly but continuously with a regular way. In world, there is sum of 2,126,804 natural gas vehicles and 5,304 natural gas fuelling stations that is served these vehicles. Natural gas vehicles are supported in some countries for developing by the governments and gas companies. Especially after 1988 Argentine gives a big effort about natural gas vehicles and in recent October 2002. To decrease the emissions of the heavy duty vehicles that is used for transportation in Europe, all countries in Europe started a project that is named“Blue Corridor”. This project is leaded by the Russian Vernadsky Foundation. In Turkey, because of the nonsupport of natural gas vehicles and high Special Consumption Tax in the natural gas price, development of it isn't regular. With diesel engine, cost of 15,000 km range is same as with natural gas engine. LPG is the product of refined natural gas and oil. In 1910, LPG is found in a casual way and develops rapidly. The structure of LPG is the formation of different ratio of propane (CaHg) and butane (C2H5). LPG can be liquid form in low temperature and low pressure so it can be transported, stored and used where is wanted. There are a lot of TSE standards that are used in LPG applications. It can be used where natural gas is used and also can be used to make aerosol. The applications of LPG vehicles use different transformation systems according to engine and engine controls. These systems are the Auto LPG applications that can be assembled to light and heavy duty vehicles. Also the LPG fuelling stations that are served these vehicles are built with given standards. Because LPG can be stored, transported and dispelled low emissions, LPG develops rapidly. In recent 2001, world LPG production is approximately 203,411 thousand tons. The largest LPG production area is North America that has 28 % share of world LPG production and USA has 23 % share of world LPG production. In recent 2001, world LPG consumption is approximately 199,335 thousand tons. The largest LPG consumption areas are North America and Asia that have 28 % share each of them. Residential consumption has 49 % share of the world LPG consumption. Transportation has only 8 % share. In Turkey LPG sector is started to work in 1960s and develops rapidly. In recent 2001, Turkey's LPG total consumption is 3,880 thousand tons and the largest consumption is in Marmora that is the industrialized area of Turkey with 35 % share xviiof total consumption. In Turkey, LPG consumption is according to urban areas, charm force, consumer dependence, industrialization, climate, hostile products and cost factors. In Turkey LPG is marketing on three segments, like with cylinder, with bulk and with Auto-LPG In world there are 8,284,430 LPG vehicles that uses 14,415 thousand tons in recent 2001. And 31,960 LPG fuelling stations serve these LPG vehicles. Lots of country governments support auto LPG that is safe and has clean emissions. LPG is first used for heating need in Turkey, but vehicles with cylinder tubes that are in traffic are forbidden in some turns before prepared a bylaw in 1995 that makes LPG vehicles legal. In Turkey amount of LPG vehicles is not known. Although according to World LPG Association there is about 975,000 LPG vehicles and 3,300 Auto LPG fuelling stations that serves these vehicles in Turkey in recent 2001. In Turkey when LPG is used as an vehicle fuel, the government imposed LPG cost. Thus, LPG Vehicles number and LPG consumption as an alternative fuel indicate instability. With it is used by the wide ambiance of population and have a big tax load on it, it defies to Turkish Constitution Chapter 73. In recent 2001, Turkey's LPG consumption as an alternative fuel for vehicles is 1,282,541 tons. 32 % share of this consumption is materilized in Marmara. xvm

Benzer Tezler

  1. Tez No

    534683

    Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımında bir model olarak güneş şehirler: Manisa örneği

    Solar cities as a model in usage of renewable energy sources: Manisa sample

    ECE ÖZMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUNDA YİRMİBEŞOĞLU

  2. Tez No

    596143

    An alternative fuel assessment model for ships and experiments on the effect of methanol on diesel engines

    Gemiler için bir alternatif yakıt değerlendirme modeli ve metanolün dizel motorlarda etkileri üzerine deneysel çalışma

    BURAK ZİNCİR

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ DENİZ

  3. Tez No

    421235

    Adsorption simulations of thiophene removal from LPG by MOFs

    LPG'de bulunan tiyofenin MOF'larda adsorpsiyon simülasyonu

    MASOUD TEYMOURFAMIANASL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET GÖKTUĞ AHUNBAY

  4. Tez No

    90756

    Bir binanın doğalgaz veya LPG ile ısıtılmasının ekonomik analizi

    The Economic analize of heating a building with natural gas or LPG

    SİBEL KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Makine MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ACAR

  5. Tez No

    168928

    Alternatif yakıt sistemlerinin emisyona etkisi

    Başlık çevirisi yok

    EKREM GÜLEÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Makine MühendisliğiMarmara Üniversitesi

    Makine Eğitimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. SENAİ YALÇINKAYA

Geri Dön