Geri Dön

The Linguistic analysis of 'T and 'V' forms: Describing the systematicity of the interpretations of the translators in translating address terms from English into Turkish

İkinci tekil şahıs adıllarının dilbilimsel incelemesi: Hitap biçimlerinin İngilizce' den Türkçe' ye çevirisinde çevirmen seçimlerinin betimlenmesi

PDF İndir

  1. Tez No: 144226
  2. Yazar: YEŞİM DİNÇKAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜRAY KÖNİG
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Linguistics, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 363

Özet

Toplumdaki dil kullanımının yansımalarını edebiyatta da görmek mümkündür. Bu nedenle bir edebi yapıtı bir dilden diğerine aktarmayı, taşımayı ve çevirmeyi içeren edebi çeviri, birbirinden farklı iki toplumun toplumsal normlarının etkileşimini ortaya koymak için elverişli bir zemin sunmaktadır. Bu noktadan yola çıkarak çeşitli çalışmalar yürütülebilir. Bunlardan biri de, hem edebi çeviri sürecini daha iyi anlamak hem de toplumda dil kullanımının karmaşık yapısını çözebilmek için, hitap biçimlerini (hitap sözcükleri ve hitap adılları) ve bunların çevirisini incelemektir. Hitap sözcükleri, hem Türkçe'de hem de ingilizce'de kullanılmaktadır. Ancak, hitap sözcükleri, hitap adılları gibi her karşılıklı konuşmada yer almayabilir. Hitap adılları açısından her iki dile bakacak olduğumuzda İngilizce'de tek bir ikinci tekil şahıs adılı bulunduğunu, Türkçe'de ise iki seçenek olduğunu görmekteyiz. Anadili Türkçe olan kişiler bu iki adıldan birini seçerken çoğunlukla bir zorlukla karşılaşmamaktadır. Ancak, çevirmen için edebiyat ve birbirinden farklı veya uzak iki toplum söz konusu olduğu için bu seçimi, yabancı bir ortamda, farklı bir kültürde, başkaları adına yapmak zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Çevirmen, yapıtın yazıldığı dönemin ve kaynak kültürün toplumsal, siyasi ve dini özelliklerini ve romandaki kişilerin bu ortamdaki toplumsal konumlarını değerlendirerek, birbirlerine nasıl hitap edeceklerine karar vermek zorundadır. Tüm bunların yanı sıra, bu süreçte çevirmenin kendi toplumsal normları da (çoğunlukla erek kültür normları) kaçınılmaz olarak etkili olacaktır. Çevirmen sadece dilbilgisel bir ulamı çevirmekle kalmayıp aynı zamanda romandaki kişilerin arasındaki toplumsal ilişkileri şekillendirmektedir. Hitap biçimleri ile ilgili dilbilim, edebiyat ve çeviri çalışmalarının belli başlıları, çalışmanın ilk ve ikinci bölümünde yer almaktadır.Ill Üçüncü bölümde yöntem üzerinde durulmuş, dördüncü bölümde ise, ondokuzuncu yüzyıla ait dört adet roman ve çevirilerindeki hitap biçimleri incelenmiştir: Emma -Jane Austen (Emma, 1995, Nihal Yeğinobalı), Little Women - Lousia May Alcott (Küçük Kadınlar, 1991 Müzehher VA-NU), Washington Square - Henry James (Washington Meydanı, 1983 Fatih Özgüven), Hard Times - Charles Dickens (Zor Günler, 2000-Lütfü Baydoğan). Yazar ve roman hakkında verilen kısa bilgiden sonra, romanda en sık konuşan beş kişi ve diğerleri arasında geçen tüm diyaloglardaki hitap biçimleri, hem kaynak dil hem de erek dil açısından incelenmiştir. Her romanın incelemesinin sonunda, ikinci tekil şahıs adılının çevirisinde gözlemlenen değişimler ve de incelemenin sonuçları yer almaktadır. Sonuç bölümü beş ana başlıktan oluşmaktadır. Bunlar; sen/siz seçimlerinde toplumdilbilimsel ulamların etkisi, sen/siz seçimlerinde kişiler arasındaki ilişkilerin etkisi, İngilizce'deki hitap sözcükleri ve Türkçe'ye çevirileri ve bunların sen/siz seçimine etkileri, romanların çevirisinde bir adıldan diğerine geçişler, kaynak metinde hitap biçimlerine yapılan göndermeler. Genel sonuç bölümünde, elde edilen veriler, güç ve dayanışma kavramları ve belirlenen bazı diğer etkiler (toplumsal, bağlamsal ve duygusal) bağlamında ele alınmıştır. Söz konusu kavramlar ayrıca çeviri metnin doğası, kaynak ve erek normların yanı sıra güç ve dayanışma ilişkileri yolu ile kimlik oluşturulması çerçevesinde de tartışılmıştır. Çevirmenlerin seçimlerinin sistematiği ve bunun olası sebepleri detaylı bir şekilde irdelenmiştir.

Özet (Çeviri)

The use of language in a society is inevitably reflected in literature. Thus, literary translation, which covers the act of transferring, carrying over, translating a piece of literature written in one language to another, offers a valuable basis for discovering how the social norms of two different societies interact. This is a basis from which various studies can be developed. One of them is the study of translation of address forms (address terms plus second person pronouns) which yields information in terms of understanding both the literary translation process and the complexity of the use of language in society. Address terms are used in both English and Turkish. However, address terms may not accompany second person pronouns in each speech instance. On the other hand, one has to use second person pronoun each time he/she addresses someone. In this respect, English has a one choice system, Turkish has a two-choice system when second person pronouns are concerned. Most native Turkish speakers will not hesitate in their choice of the second person pronouns in speech. However, when dealing with literature and a society different from that of the target language, the translator is faced with the task of making this choice in the name of others in a foreign setting and in a different culture. The translator has to decide how certain characters in the novels will address others, evaluating the characters' social status within the literary text knowing the social, political and religious atmosphere of that certain age within the source culture. Besides these, there is the consideration that the norms of the society (generally the target culture) that the translator belongs to will inevitably guide him/her. The translator is not only translating an address form, a grammatical category, but also interpreting and shaping the social relationship between the characters in the novel. The related literaturereview encompassing views from linguistics, translation and literature on address forms is given in detail in the first and second parts of the study. In the third part methodology is explained and in the fourth part the use of address forms in four classical 19th century novels and their translations are analysed: Emma by Jane Austen (Emma, 1995, Nihal Yeğinobalı), Little Women by Lousia May Alcott (Küçük Kadınlar, 1991 Müzehher VA-NU), Washington Square by Henry James (Washington Meydanı, 1983 Fatih Özgüven), Hard Times by Charles Dickens (Zor Günler, 2000-Lütfü Baydoğan). Following brief information about the author and the novels, the dialogues between the characters with the most frequent speech and others are analysed comparatively both in source text and target text. The cases of switchings and the findings of the analysis are noted at the termination of the analysis of each novel. The conclusion is comprised of five main headings and these are: The effect of sociolinguistic categories in the choice of T and V forms, the effect of relationship between the characters in the choice of T and V forms, the address terms used in English and their translations into Turkish and the effect of these in the choice of T and V forms, the dynamics of pronominal usage- cases of switching in the translation of the novels, the references made to the use of address terms in the source texts. In the general conclusion, the data have been further explained through the use of the concepts of power and solidarity and certain implications (societal, emotive and contextual) that have been determined. These have been further discussed in relevance to the nature of the translated text and the formulation of identity through power and solidarity relations along with source and target norms. The systematicity of the choices of the translator has been analysed and probable reasons discussed in detail.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    87488

    Problems of argumentative composition and short essay writing

    Kompozisyon ve kısa fikir yazıları yazmada sorunlar

    YADİGAR ORAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİNÇAY KÖKSAL

  2. Tez No

    13927

    The Turkish pronominal forms of address:the relationship of T and V in English language learning

    Başlık çevirisi yok

    MEHTAP ÇALIŞAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1989

    İngiliz Dili ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. AYTEN C. BEAR

  3. Tez No

    66676

    Bulanık kümeler ve meteoroloji uygulamaları

    Fuzzy sets and applications of meteorology

    HASAN TATLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Meteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİ ŞEN

  4. Tez No

    19269

    Ayrık olay sistemlerinin incelenmesi

    Discrete event systems

    OĞUZ ÇETİN ERZENE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. İ. CEM GÖKNAR

  5. Tez No

    75579

    Türk dili için konuşma üretme

    Başlık çevirisi yok

    NİHAL ALICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kontrol ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EŞREF ADALI

Geri Dön