Geri Dön

Ergenlik sürecinde özerkliğin gelişimi ile algılanan anne baba tutumları arasındaki ilişkiler

Relationship between adolescent autonomy development and parenting styles

  1. Tez No: 144247
  2. Yazar: CEREN MUSAAĞAOĞLU
  3. Danışmanlar: DR. AYŞEN GÜRE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 97

Özet

11 ÖZET Araştırmanın temel amacı, ergenlik dönemi boyunca özerkliğin gelişimi ile algılanan anne-baba tutumları arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle özerkliğin araştırmada belirlenen alt boyutlarından davranışsal ve duygusal özerklik açısından, ergenliğin üç farklı dönemindeki (ergenliğin başlan, ortalan ve sonlan) kız ve erkek ergenler arasında anlamlı fark olup olmadığı ve bu farkın hangi yönde olduğu araştınlmıştır. Daha sonra, davranışsal, ve duygusal özerklik açısından dört farklı anne baba tutumuna (demokratik, izin verici - müsamahakar, izin verici - ihmalkar, otoriter) sahip ergenler arasında anlamlı fark olup olmadığı ve bu farkın hangi yönde olduğu araştınlmıştır. Son olarak, ergenlik dönemi boyunca, ergenin algıladığı anne baba tutumlannm boyutlannın (kabul/ilgi, kontrol/denetleme, psikolojik özerklik), ergenin yaşının ve annesinin eğitim düzeyinin ergen özerkliğinin davranışsal ve duygusal özerklik boyutlannı ne ölçüde yordadığı araştınlmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu, 12-20 yaş arasındaki ilköğretim, lise ve üniversite öğrencileri oluşturmuştur. Her üç grupta yaklaşık 250 denek olmak üzere, toplam 758 denek araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama araçlan olarak Anne-Baba Tutum Ölçeği ve Ergen Özerklik Ölçeği, geçerlik ve güvenirlikleri sınandıktan sonra örneklem grubu üzerinde uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan Ergen Özerklik Ölçeği'nin, davranışsal ve duygusal özerklik olmak üzere iki alt boyuttan oluştuğu görülmüştür. Bunlardan ilki olan duygusal özerklik, kişinin hedeflerini belirlerken, diğer insanlann fikirlerini dikkate almakla birlikte, kararlanın bağımsız olarak kendi başına verebilmesi anlamına gelmektedir. Diğer boyut olan davranışsal özerklik ise, kişinin bir hedef belirlemesi ve bu hedefe ulaşmak için gerekli plan ve davramşlan gerçekleştirebilmesi olarak açıklanmaktadır. Anne Baba Tutum Ölçeği'nin örneklem grubu üzerinde yapılan faktör analizi sonucunda ise, ölçekte yer alan maddelerin orijinal ölçekteki maddelereIll benzer bir faktör yapısı oluşturduğu görülmüştür. Bu boyutlar kabul/ilgi, kontrol/denetim ve psikolojik özerklik boyutlarıdır. Araştırmanın temel amaçlan doğrultusunda ilk olarak, ergenliğin başlan (12-13 yaşlar), ergenliğin ortalan (15-16 yaşlar) ve ergenliğin sonlarındaki örneklem grubundan (19-20 yaşlar) elde edilen bulgular, farklı yaşlardaki ergenler arasında sadece duygusal özerkliğin gelişimi açısından anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir. Buna göre, hem ergenliğin sonlannda hem de ortalarında, ergenliğin başlanna oranla daha fazla duygusal özerklik yaşandığı bulunmuştur. Özerkliğin alt boyutlannda ise, cinsiyetin temel etkisinin anlamlı olmadığı görülmüştür. Araştırmanın diğer amacını gerçekleştirmek için yapılan analizler sonucunda, izin verici - müsamahakar anne baba tutumuna sahip ergenlerin, hem izin verici - ihmalkar hem de otoriter anne baba tutumuna sahip ergenlere kıyasla; demokratik anne baba tutumuna sahip ergenlerin de otoriter anne baba tutumuna sahip ergenlere kıyasla daha fazla davranışsal özerklik gösterdikleri bulunmuştur. Aynı zamanda, araştırmanın bulgulanna göre, demokratik anne baba tutumuna sahip ergenler, hem izin verici - müsamahakar hem de izin verici - ihmalkar anne baba tutumuna sahip ergenlere kıyasla daha az duygusal özerklik göstermektedirler. Araştırmanın bir diğer amacı doğrultusunda yapılan analizler sonucunda ise, anne baba tutumunun kabul/ilgi ve kontrol/denetleme boyutlan ile ergenin yaşımn, ergenin davranışsal özerkliğini anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Aynca, anne baba tutumunun kontrol/denetleme ve psikolojik özerklik boyutlan ile ergenin yaşımn ve annesinin eğitim düzeyinin, ergenin duygusal özerkliğini anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, diğer araştırma sonuçlanyla karşılaştınlmış ve kültüre özgü farklılıklar açısından irdelenmiştir.

Özet (Çeviri)

IV ABSTRACT Main purpose of the present study was to investigate the relationships between adolescent autonomy development and parenting styles. Adolescent autonomy was found to consist of two dimensions which were called behavioral and emotional autonomy. Behavioral autonomy refers to adolescents' choosing and defining a goal and developing a strategy to achieve these goals. Emotional autonomy refers to adolescents' choosing their own goals without any influence of their social environment and feeling confident about own choices. For this purpose, first of all it was investigated if there were any significant differences in terms of behavioral and emotional autonomy between boys and girls who were experiencing their early, middle or late adolescence period. Then it was investigated if there were any significant differences in terms of behavioral and emotional autonomy between adolescents who experienced different parenting styles. It was also investigated if it was possible to predict adolescent behavioral and emotional autonomy in terms of adolescent's age, mother's educational status and dimensions of parenting styles (responsiveness, control and psychological autonomy). A total of 758 adolescents between ages 12 to 20 participated in this study. Demographic Information Form, Adolescent Autonomy Scale and Parenting Styles Scale were administered to the participants. Results indicated that, in terms of emotional autonomy, there were significant differences between adolescents who were experiencing different periods of their adolescence. It was found that, participants who experienced their early adolescence period showed less emotional autonomy compared to middle and late adolescence periods.Results also indicated that in terms of behavioral and emotional autonomy, there were significant differences between adolescents who experience different parenting style. It was found that, participants who described their parents as authoritative showed more behavioral autonomy than adolescents who described their parents as autoritarian; adolescents who described their parents as permissive- indulgent showed more behavioral autonomy than adolescents who described their parents as permissive-neglectful or autoritarian. Also, it was found that adolescents who described their parents as authoritative showed less behavioral autonomy than adolescents who described their parents as permissive-indulgent or permissive- neglectful. Results also indicated that adolescent's age, responsiveness and control dimensions of parenting styles significantly predicted adolescent behavioral autonomy. Finally, adolescent's age, mother's educational status, psychological autonomy and control dimensions of parenting style significantly predicted adolescent emotional autonomy. The findings were discussed in the context of literature and suggestions were made for future research.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    884690

    Ergenlerde psikolojik sağlamlık ile bilişsel esneklik ve duygusal özerklik arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Examining the relationship between psychological resilience, cognitive flexibility and emotional autonomy in adolescents

    MERVE KARATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiAkdeniz Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA USLU

  2. Tez No

    869168

    Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde ergenlik süreci

    The process of puberty in individuals with autism spectrum disorder

    TUNCAY SABAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimTrakya Üniversitesi

    Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LEVENT VURAL

  3. Tez No

    468211

    Ergenlerde anksiyete düzeyinin öfke kontrolü ve öfke ifade etme biçimleri üzerindeki etkisi

    The effect of anxiety level on the anger control and the anger expression forms in adolescents

    MERVE ECEM KİBAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PINAR TINAZ

  4. Tez No

    604447

    Ergenin algıladığı psikolojik kontrol ve özerklik desteği ile gelişimsel sonuçları arasındaki ilişkilerin sosyal problem çözme becerileri açısından incelenmesi

    An investigation of the relationships between psychological control and autonomy support and developmental results of adolescents in terms of social problem solving skills

    EREN CAN OSLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiToros Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YELİZ KINDAP TEPE

  5. Tez No

    319861

    Türkiye'deki gençlik sürecinde marjinal gruplar:Emo Örneği

    Marginalized groups of youth in the process of Turkey: Emo Example

    MERYEM MEMİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikolojiSakarya Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. PINAR YAZGAN HEPGÜL

Geri Dön