Klasik Hanefi fıkıh usûlünde nesih anlayışı
Understanding of abrogation (naskh) in the classical Hanafite fıqh methodology
- Tez No: 146537
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MENDERES GÜRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hanefî, nesih, tebdil, ve hüküm
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
ÖZET KLASİK HANEFİ FIKIH USÛLÜNDE NESİH ANLAYIŞI Tezimizin konusu, Klasik Hanefî Fıkıh Usûlünde Nesih Anlayışıdır. Araştırmamızda özellikle hicrî ilk beş asırda yaşamış Hanefî usulcülerin, nesih kavramına yaklaşımlarım tespit etmeye çalıştık. Bu amaçla; onların usul kitaplarındaki nesih kavramı ile ilgili bölümleri tespit ederek tasnif ettik ve sınıflandırılan bölümleri değerlendirerek genel düşünce ve anlayışın ne olduğunu belirttik. Klasik Dönem Hanefî Fıkıh Usulü Bilginlerinin, nesih anlayışlarını incelendiğimiz tezimiz, bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır; Girişte; tezin konusu, tezin önemi ve amacı, tezin sınırlandırılması, tezin yöntemi ve tezin bölümleri hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde; neshin kelime ve ıstılahı anlamı, neshin cevazı, bedâ nesih ilişkisi ve neshin hikmeti, neshin hangi çeşit hükümlerde vuku bulduğu, neshin hangi zaman diliminde gerçekleşebileceği ve nesih ile ilgili şartlar ele alınarak nesih kavramı ve mahiyetinin ne olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise; nesih olgusunun iki aslî unsuru olan nâsih ve mensûh kavramları ile hükümler arası nesih ilişkisi ele alınmıştır. Bu bağlamda nâsih hüküm olması bakımından; Kur'an'ın bir ayetinin Kur'an'ın başka bir ayetinin hükmünü neshi, bir Sünnet'in bir başka Sünnet'in hükmünü neshi, Kur'an'ın bir ayetinin bir Sünnet'in hükmünü neshi, bir Sünnetin Kur'an'ın bir ayetinin hükmünü neshi, îcmâ ile nesih ilişkisi ile Kıyas ile nesih ilişkisi ele alınmıştır. Kur' an' da gerçekleşen nesih çeşitlerinden mensûh hüküm olması bakımından da; Bir nassın hükmünün ve tilâvetinin birlikte neshi, bir nassın hükmü baki kalarak tilâvetinin neshi, bir nassm tilâvetinin baki kalarak hükmünün neshi ve nassa ziyade ile nesih arasındaki ilişki ele alınmıştır. Daha sonra sonuç kısmında genel bir değerlendirme yapılarak tezde ulaşılan netice açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT UNDERSTANDING OF ABROGATION (NASKH) IN THE CLASSICAL HANAFITE FIQH METHODOLOGY The topic of this MA Thesis is“Understanding of Abrogation (Naskh) in the Classical Hanafite Fiqh Methodology”. In this research we tried to determine the approaches of Hanafite Methodologists to the concept of Abrogation during the first five centuries of Hijra. For this purpose we selected the chapters dealing with abrogation in their methodology works and classified them. Finally we evaluated these chapters and presented the general understanding on the subject. The thesis consists of an introduction and two main chapters. In the introduction necessary information is given about the topic, importance, aim, limitation and method of the thesis. In the first chapter we studied meaning of the abrogation, permissibility of it, abrogation-badâ relationship, wisdom of abrogation, conditions for its occurence, in which times it can occur and concept of abrogation, and its essence. In the second chapter we studied the two main elements of abrogation which are nâsikh and mansûkh and the relationship of abrogation with various rulings. In this context we studied certain topics such an abrogation of a Qur'anic verse by another Qur'anic verse, abrogation of Sunnah by a Qur'anic verse, abrogation of Sunnah by another Sunnah and abrogation of a Qur'anic verse by Sunnah. In this chapter we also studied the relationship of abrogation with consensus (ijmâ) and analogy (qiyas). In relation to the subject of abrogation within the Qur'an we studied the following topics; An abrogation of a Qur'anic injunction with the recitation of the verse itself, an abrogation of the recitation but the injunction remaining valid, an abrogation of injunction but the recitation of the verse remaining valid. At the end of the thesis a general evaluation is made and our conclusion is also given. Key words; Hanafî/Hanafıtes, Abrogation, Injunction/Rule, Alteration/Modification
Benzer Tezler
- Klasik dönem Hanefî fıkıh usûlünde muʿârız haberler anlayışı ve furûʿdaki yansımaları
The understanding of contradictory narrations in the classical period Ḥanafī legal methodology and its reflections on al-furūʿ
AYŞEGÜL TOPRAK ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KÖKTAŞ
- Cessâs'ın nesih anlayışı
Naskh in al-Jassas's legal thought
MERVE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- Klasik dönem Hanefî fıkıh usûlü literatüründe nesih kavramı: Debûsî ve Serahsî örneği
The concept of abrogation (naskh) in Hanafite legal methodology in classic period: The case of Dabusi and Sarakhsi
MEHMET ÇATALLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM KILIÇ
- Klasik Hanefi fıkıh usulünde lafız-anlam ilişkisi bakımından zahir ve nass
The virtual and dogma in classical Hanefi Muslim jurisprudence method in terms of the relationship of word and meaning
FADİME SARIBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS APAYDIN
- Klasik dönem hanefî fıkıh usûlünde Hz. Peygamber'in fiilleri ve hüküm bakımından sünnet'in taksimi ile karşılaştırılması
Prophets behaviors and its comparison to the classification of as-sunna in classical hanefi's jurisprudence literature
TAHA ALPEREN HAÇKALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLYAS YILDIRIM