Klasik Türk şiirinde dinî-tasavvufî ve din dışı (profane) şiir tasnifinin incelenmesi ve Şeyhülislam Yahya örneği
A study on the classification of religious-mystical and profane poetry in the classical Turkish poetry: Case of Şeyhulislam Yahya
- Tez No: 148503
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. AHMET ARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Şiiri, Dinî-Tasavvufi Şiir, Profane Şiir, Şeyhülislam Yahya, Classical Turkish Poetry, Religious-mystical Poetry, Profane Poetry, Şeyhülislam Yahya
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
IV ÖZET KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE DİNÎ-TASAVVUFÎ VE DİNDIŞI ŞİİR TASNİFİNİN İNCELENMESİ VE ŞEYHÜLİSLAM YAHYA ÖRNEĞİ Melek (KAHRAMAN) DDXMEN Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 145 Sayfa, Ağustos 2004. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ahmet ARI Klasik Türk Edebiyatı, köken olarak ortak İslam edebiyatına bağlıdır. Bu sebeple din ve tasavvuf, Klasik Türk Edebiyatının temel ilham kaynaklarındandır. Tasavvuf, o dönem toplumunun sanat ve kültürle örtüşen yönünü ifade eden bir alan olmasına rağmen, Divan şairlerinin ve şiirlerinin değerlendirilmesinde tasavvuf! anlayış geri plana atılmış, bunun neticesinde bazı yanlış anlaşılmalar ortaya çıkmıştır. Şiirlerin dinî-tasavvufî ve profane (dindışı) şeklinde tasnifi bunlardan birisidir. Bu bağlamda şairlerin bir kısmı mutasavvıf, bir kısmı profane, bir kısmı da genel modaya uymuş olarak takdim edilmiştir. Klasik Türk şiirinin kaynağı, geleneği, mecaz ve istiarelerle örülü dili göz önüne alındığında bu tasnifin birtakım çelişkiler içerdiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Şeyhülislâm Yahya'nın aşk, sevgiliye ait güzellik unsurları ve şarap ile ilgili beyitlerindeki sembollerden hareket edilerek söz konusu çelişkilere işaret edilmiştir. Tezin amacı, böyle bir tasnifin çıkış noktasını ortaya koyarak Klasik Türk şiiri açısından geçerliliğini tartışmak, tasavvuf! şiir ve mutasavvıf şair değerlendirmelerine esas olacak bir hareket noktası tespit etmeye çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT A STUDY ON THE CLASSIFICATION OF RELIGIOUS-MYSTICAL AND PROFANE POETRY IN THE CLASSICAL TURKISH POETRY: CASE OF ŞEYHÜLİSLAM YAHYA Melek (KAHRAMAN) DİKMEN University of Süleyman Demirel, Institute of Social Sciences, Department of Islamic History and Arts. Master Thesis, 145 Pages, August 2004. Supervisor: Asst. Prof. Dr. Ahmet ARI Classical Turkish Literature belongs to the general Islamic Literature in terms of origin. Therefore, religion and mysticism are the main sources of inspiration in the Classical Turkish literature. Although mysticism is a field that shows the aspect of cultural and artistic life of people, mystical understanding have been disregarded in evaluation of the poems of Divan Poets. Consequently this caused some misunderstandings. The classification of poems such as religious-mystical and profane poems is one of the main problems in the literature. In this respect, some of the poets are presented as mystical, others are seen as profane poets, while some of them are seen as followers of general trend. When we look at the source, tradition and metaphorical aspects of the Classical Turkish Poetry, it can be seen that this classification consists of some contradictions. In this thesis, having put the origin of this classification, the validity of this classification in terms of Classical Turkish Poetry has been discussed. With particular emphasis to Şeyhülislam Yahya' s couplets on love, beauty aspects of lover and wine the related paradoxes have been indicated. This work aims to establish a starting point for the examinations of mystical poem and poets.
Benzer Tezler
- Ali Hoca Divanı'nda dini ve tasavvufi unsurlar
Religious and sufism elements in Ali Hoca council
FATMA DAĞILMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH GAYE FİDAN
- Hâkânî Mehmet Bey Dîvânı'nda din ve tasavvuf
Religion and sufism in the Dîvân of Hâkânî Mehmet Bey
DİLEK YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULMECİT İSLAMOĞLU
- Klasik Türk şiirinde cennet ve cehennem
Paradise and hell in classical Turkish poetry
SITKI NAZİK
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİM BİRİCİ
- Enderunlu Hasan Yâver Divanı'nda dinî ve edebî muhteva
Religious and literary content in the Divan of Hasan Yaver from Enderun
ELİF ZEYCAN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AK