Kronik hemodiyaliz hastalarında stres ve başetme
Stress and coping of chronic hemodialysis patients
- Tez No: 156279
- Danışmanlar: PROF.DR. NALAN ALBAYRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: GATA
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
7. ÖZET Araştırma, kronik hemodiyaliz hastalarında tedaviyle ilişkili stressörler, başetme stratejileri ve bu değişkenlerin birbirleri arasındaki ilişkileri belirlemek ve hastaların stresle başetmelerinde kullanılabilecek bir rehber oluşturmak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Mart 2003-Nisan 2004 tarihleri arasında Gülhane Askeri Tıp Akademisi Eğitim Hastanesi, Sosyal Sigortalar Kurumu Etlik İhtisas Hastanesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Gazi Hastanesi ve Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin Hemodiyaliz Üniteleri ile Güneş Diyaliz Merkezi ve Can Diyaliz Merkezi'nde kronik hemodiyaliz uygulanan 250 hasta örnekleme alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan, hastaların tanıtıcı özellikleri ile hastalığa ilişkin özelliklerini içeren bilgi toplama formu, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Hemodiyaliz Stressor Ölçeği, Başa Çıkma Stratejisi Ölçeği ve Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik hesaplaması, ki-kare, ortalama, bağımsız örneklemlerde t testi, iki eş arasındaki farkın önemlilik testi, Kruskal Wallis Varyans Analizi, Mann Whitney U testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi, Kendall' m Uyum Katsayısı ve güvenirlik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, prediyaliz ve postdiyaliz dönemde yorgunluk ve enerji düzeyleri arasındaki fark anlamlıdır. Hastalarda tedaviyle ilişkili stressörler ve başetme stratejilerini; yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, meslek, ekonomik durum algısı, balamda yardımcı olan kişi varlığı ve başka kronik hastalığa sahip olma durumunun etkilediği belirlenmiştir. Yaşlı, kadın, ayrı yaşayan/boşanmış/dul, okula gitmeyen, ev hanımı ve ekonomik sıkıntı yaşayan hastaların tedaviyle ilişkili daha fazla stressor yaşadığı ve etkin olmayan başetme stratejileri kullandığı bulunmuştur. Ayrıca, bakımlarına yardım eden birisi olan ve başka kronik hastalığa sahip olan hastalar, tedaviyle ilişkili daha fazla stressöre sahiptir ve etkin olmayan başetme stratejileri kullanmaktadır. Hastalık ve hemodiyaliz süresi, tedaviyle ilişkili stressörler ve başetme stratejileri ile ilişkili değildir. Hastalar tarafından en fazla yaşanan stressörler; tedavinin süresi, sıvı alımının kısıtlanması, hastaneye sık sık gelme zorunluluğu, yorgunluk ve sosyal yaşamda kısıtlanma olarak sıralanmıştır. Fizyolojik stressörlerden yorgunluk, psikososyal stressörlerden ise tedavinin süresi ilk sıraları almıştır. 77Fizyolojik, psikososyal ve toplam stressor puanı ile problem çözme puanı arasında negatif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır. Bunun yanı sıra, fizyolojik stressor puanı ile sosyal destek arama puanı, güçlü negatif ilişki göstermiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, hasta ve ailesinin eğitiminde kullanılabilecek bir rehber kitapçık oluşturulmuş ve uygun önerilerde bulunulmuştur. 78
Özet (Çeviri)
8. SUMMARY Stress and Coping of Chronic Hemodialysis Patients This study has been performed descriptively to provide guidance in determining the treatment-related stressors, and coping strategies of chronic hemodialysis patients, in determining the relationship between these variables and finally in the care of such patients. A sample of 250 patients has been taken from among those who applied to hemodialysis units of Gulhane Military Medical Academy Education Hospital, Social Insurances Foundation Etlik Specialization Hospital, Ankara University Medical Faculty İbn-i Sina Hospital, Gazi University Medical Faculty Gazi Hospital and Turkey High Specialization Education and Research Hospital and Gunes Dialysis Central and Can Dialysis Central between March 2003 and April 2004. The Hemodialysis Stressor Scale tested reliability and validity, the Coping Strategy Indicator, and the Visual Analogue Scale for Fatigue have been used in addition to the questionnaire prepared by the researcher to collect data on the characteristics of the patients and their disease. For the analysis of data, statistical methods such as mean, chi-square, independent samples t test, paired samples t test, Kruskal Wallis Variance Analysis, Mann Whitney U test, Pearson Moment-Product Correlation Analysis, Kendall's Coefficient of Concordance, and reliability analysis have been utilized and the findings have been presented in percentage where appropriate. The results obtained from the study revealed that there were significant differences in fatigue and energy levels between period of predialysis and postdialysis. Treatment-related stressors, and coping strategies of the patients are affected by their age, gender, marital status, education level, occupation, perception of economic status, caregiver and co-morbid factors. The results indicated higher levels of treatment-related stressors in the older, women, separated/divorced/widowed, illiterate, house-wife patients and the patients who have economical distress. Furthermore, it was reported that coping strategies among this patients are ineffective. Therefore the patients who had caregiver and comorbidity tended to have higher treatment-related stressors and more impairment in coping strategies. Treatment- related stressors and coping strategies were not related to length of time on illness and hemodialysis. Results showed that among the most serious stressors belongs the length of treatment, limitation of fluid, frequent hospital admissions, fatigue, and limitation of social life. The length of time on treatment was rated as one of the highest psychosocial stressors while fatigue was the top physiological stressor. 79There was significant negative relationship between physiological, psychosocial and total stressor scores, and problem-solving scores. Besides, physiological stressors scores and social-support seeking scores showed strong negative correlation. A guide booklet with appropriate suggestions in line with the findings from the study has been made to be used in educating patients and their relatives. 80
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastaların stresle baş etme biçimlerinin belirlenmesi
Coping strategies of hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) patients
DUYGU HİÇDURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FATMA ÖZ
- Dezavantajlı gruplarda sosyal karşılaştırma diyaliz hastalarının sosyal karşılaştırma süreç ve eğilimlerinin incelenmesi
Social comparison in disadvantageous groups. An investigation of social comparison processes and social orientation in hemodialysis patients
NECLA BEGÜM PINARLIGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
PsikolojiEge ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ BİLGİN
- Kronik hemodiyaliz hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyleri
Depression and anxiety levels in chronic hemodialysis patients
MERVE DEMİRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK AKSOY
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENOL ARDIÇ
- Hemodiyaliz hastalarının eşlerinde depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle baş etme ilişkisi
The correlation between depression, level of anxiety and coping with stress in hemodialysis patient spouses
RAHEL KARAKO KAMPEYAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Kronik hemodiyaliz programında olan tip II diabetik olgularda oksidatif stres ve antioksidan sistem dengesi değişiklikleri
Oxidative stress and antioxidant system balance differences in type II diabetic patients going on chronic heamodialysis
EVRİM DURSUN