İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynakları, stres belirtileri ve stresle başa çıkma yolları
The primary school teachers' occupational stres reasons, symptoms of stres and the ways of coping with stress
- Tez No: 159015
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ŞEREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynaklan, stres belirtileri ve stresle başa çıkma yöntemlerini saptamak, analiz etmek ve gerekli önerilerde bulunmaktır. İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynaklan, stres belirtileri ve stresle başa çıkmada kullandıkları yöntemler araştırmanın bağımlı değişkenleridir. Görüşlerine başvurulan öğretmenlerin cinsiyetleri, kıdemleri, branşları ve mezuniyet durumlar araştırmanın bağımsız değişkenlerini oluşturmaktadır. Araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı dört bölümden oluşmaktadır; birinci bölümde araştırmaya katılan bireylere ilişkin kişisel bilgiler; ikinci bölümde örgütsel stres kaynaklan belirlemeye yönelik beşli likert tipinde 37 maddeden oluşan bir ölçek; üçüncü bölümde stresin insanda yaptığı tahribatı belirlemeye yönelik beşli likert tipinde 32 maddeden oluşan bir ölçek; dördüncü bölümde stresle başa çıkma yollarını belirlemeye yönelik Folkman ve Lazarus'un“Başa Çıkma Yollan Envanteri”(Ways of Coping Inventory) Türkiye'de Şahin ve Durak (1995) tarafından üniversite öğrencileri için uyarlanan dörtlü likert tipinde 30 maddeden oluşan“Stresle Başa Çıkma Tarzlan Ölçeği”(SBTÖ) bulunmaktadır. Araştırma için kullanılan anket, Ankara ili merkez ilçeleri arasından örneklem olarak alınan Mamak, Çankaya, Etimesgut ilçelerinde 36 okulda uygulanmıştır. Bu okullarda 413 öğretmene anketler değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmanın alt problemleri çözümlenirken, t-testi, Tek Faktörlü Anova (varyans analizi) ve Pearson Korelasyon Katsayısı uygulanmış; frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular şunlardır: 1. Örgütsel stres kaynaklanılın ilköğretim okulu öğretmenlerini stres altında bırakma düzeyleri sırasıyla şu şekildedir: Kariyer Gelişiminden Kaynaklanan Stres Etkenleri (X =3.43), İşe Özgü Stres Etkenleri (X= 2.97), Örgütsel Rolden Kaynaklanan Stres Etkenleri (X= 2.87), İşteki İlişkilerden Kaynaklanan Etkenleri ( X = 2.80 ) ve Örgütsel Yapı ve İkliminden Kaynaklanan Stres Etkenleri ( X = 2.70 ) ıı2. Örgütsel stres kaynaklarının cinsiyete göre bütün boyutlarında; mezuniyet durumuna göre işe özgü stres etkenleri ile örgütsel yapı ve ikliminden kaynaklanan stres etkenleri arasında anlamlı ilişkiler mevcuttur. 3. Örgütsel stres kaynaklarının branşa, kıdeme göre bütün boyutlarında; mezuniyet durumuna göre kariyer, örgütsel rol ve işteki ilişkiler arasında anlamlı ilişkiler mevcut değildir. 4. Stres belirtilerin ilköğretim öğretmenlerinde görünme düzeyleri sırasıyla şu şekildedir: Davranışsal stres belirtileri (X =2.06 ), Fiziksel Stres Belirtileri (X = 1.96 ) ve Psikolojik Stres Belirtileri (X = 1.96 ). 5. Stres belirtilerin cinsiyetlere göre davranışsal belirtiler arasında anlamlı ilişki vardır. 6. Stres belirtilerin branşa, kıdeme, mezuniyet durumuna göre bütün boyutlarında; cinsiyete göre fiziksel belirtiler ve psikolojik belirtiler arasında anlamlı ilişki mevcut değildir. 7. İlköğretim okulu öğretmenlerin stresle başa çıkmada kullandıkları yöntemler sırasıyla şu şekildedir: Kendine Güvenli Yaklaşım (X =3.11), İyimser Yaklaşım (X= 2.85), Sosyal Desteğe Başvurma (X= 2.62), Çaresiz Yaklaşım (X = 2.02 ) ve Boyun Eğici Yaklaşım (X= 1.63 ). 8. Stresle baş çıkma yöntemlerin branşa ve cinsiyete göre Kendine Güvenle Yaklaşım; kıdemine göre İyimser Yaklaşım, Çaresiz Yaklaşım ve Boyun Eğici Yaklaşım; mezuniyet durumuna göre İyimser Yaklaşım ve Çaresiz Yaklaşım arasında anlamlı ilişkiler vardır. 9. İlköğretim okulu öğretmenlerin örgütsel stres kaynaklan ile stres başa çıkma yollan arasında anlamlı ilişkiler vardır.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to determine the primary school teachers' organizatinoal stress reasons, symptoms of stress and the ways they use to handle with stress and making necessary suggestions after analysing all these issues. The organizational stress reasons of primary school teachers, their symptoms of stress and the way they handle with stress are dependent variables of the study. Gender, seniority branch of study, graduation degree of teachers are the independent variables in the research. The survey is a descriptive study which uses crosshatching model. The data gathering model consists of four main chapters. In the first chapter personal information about the teachers participate in the survey is given. In second chapter you will find a scale which is 7 likert type that includes 32 items; and a scale that tries to measure the destruction stress makes on teachers in the third chapter and Ways of Coping Inventory of Folkman and Lazarus that aims to cope with stress and 4 likert typed and containing 30 itemed“Styles of Coping With Stress”that is adapted for university students by Şahin and Durak (1995) The scale chosen for the research is applied in 36 sample shools that are chosen from the schools which are located in Mamak, Çankaya, Etimesgut district within Ankara. 413 surveys were taken into consideration. While analysing the sub problems of the research. T- test, independent T test, Annova, One sampled T test and Pearson Correlations are used. 1. The levels of organizational stress reasons that make primary school teachers to feel stressed are given in order. The stress factors that stem from career improvement (X=3,43), the stress factors stem for the job itself (X=2,87), the stress factors stem from organizational role (X= 2.87), the factors stem from the relationship in the work place (X= 2.80 ) the factors stem from organizational structure and climate. IV2. Organizational stress factors have a meaningful relationships in all dimensions according to gender and between the factors stem from the job itself and organizational structure and climate according to the graduate degree. 3. Organizational stress factors don't have a meaningful relationship in any dimension according to the branches and seniority. Organizational role and the relatipnships in the work place don't have a meaningful relationsip. 4. Symptoms of stress in primary school teachers are: behavioral stress symptoms (X =2.06 ), phsical stress symptoms (X= 1.96) and psychological stress symptoms ( X = 1.96 ). 5. According to gender, stress symptoms have a meaningful relationship among physical symptoms. 6. Strees symptoms doesn't have a meaningful relationship in any dimension according to branch, graduate degree and seniority; and between physical and psyhological symptoms according to gender. 7. The methods primary school teachers use to cope with stress are: self confidence approach (X =3.11), optimistic approach (X= 2.85),, using social support (X= 2.62), desperate (çaresiz) approach (X= 2.02 ) and submitive approach ( X = 1.63 ). 8. The methods teachers use to cope with stress have a meaningful relationship in confidence according to branches and gender; in optimistic, desparate and submitive approach according to seniority and in optimistic and desperate aproach according to gradute degree. 9. There is a meaningful relationship between primary school teachers' organizational strees reasons and the methods they use to cope with stress.
Benzer Tezler
- İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin stres kaynakları ve stresle başa çıkma yolları (Batman-Merkez örneği)
Stress resources of teachers working at primary and high schools and their ways of coping with stress (sample of Batman Downtown)
BURHAN DANİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimZirve ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KARAKUŞ
- İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları ve stresle başa çıkma yolları
The sources of the organizational stress the teachers working in the primary and secondary schools have and their ways of coping with stress
ENGİN POYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL EKŞİ
- The relationship between organizatinal stressors and job satisfaction of private and state school teachers
Özel ve devlet okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynakları ile iş tatminleri arasındaki ilişki
AYYÜCE DİNÇSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELİHA DENİZ BÖRÜ
- Sınıf öğretmenlerinin stres kaynakları ve baş etme yolları(Kilis ili örneği)
Stress sources of primary school teachers and their coping strategies (The case of Kilis)
FİGEN DOĞAN YILDIRIM
- Okul yöneticilerinin örgütsel stres faktörlerinin incelenmesi (Uşak ili örneği)
School administrators organizational stress analysis of factors (Uşak case)
UFUK KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF HELVACI