Divan şiirinde sosyal hayat (14 ve 15.yüzyıl)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 159299
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 529
Özet
Bu çalışma 14 ve 15. yüzyıllarda kaleme alınmış divan metinleri üzerinde yürütülmüştür. Bu dönemdeki toplam 18 divan metni incelenmiş ve bunlarda yer alan sosyal hayatla ilgili malzemeler tespit edilmiştir. Tespit edilen unsurlar da konularına göre tasnif edilerek değerlendirilmiştir. 14 ve 15. yüzyıllardaki şiir metinlerinde Osmanlı toplumuna ait birçok değer yargısı ve inanış biçiminin yer aldığı örneklerle ortaya serilmiştir. O dönem Osmanlı toplumunun, hükümdar merkezli olan devlet yapısının bir uzantısı olarak zihniyet olarak da her şeyin merkezine hükümdarı aldığı ve sosyal hayatın hükümdara göre şekillendiği ve uzayıp giden bir hiyerarşik düzenin bulunduğu ve bunun sanata dahi yansıdığı görülmüştür. Nitekim toplam 6741 şiirden elde edilen, sosyal hayatla ilgili yaklaşık 10 000 civarındaki beytin çoğu padişah ve onunla ilgili unsurlara gönderme yapan ifadelerle doludur. Bu husustaki bütün kullanımlar tarihî kaynaklar ve o dönemdeki kimi seyyahların gözlemleriyle de desteklenerek tasvir edilmiştir. Her divan şairi, az ya da çok, mutlaka sosyal hayatla ilgili unsurlara şiirlerinde gönderme yapmış; kültürel değerleri bünyesinde taşıyan dili, kendi imkanları nispetinde kullanmıştır. Şiirlerde, sosyal hayatla ilgili veriler çoğunlukla birebir yer almamış, fakat stilize edilerek; şairlerin dilinde estetik ifadelerle yer almıştır. Daima sevgili ve âşığa ait unsurlarla benzerlik içerisinde düşünülmüştür. Şiirlerde; görsel ve maddi kültür unsurlarının yer almasının yanında devrin zihniyet dünyasına ışık tutacak inanış şekilleri ve değer yargılan da zaman zaman dile getirilmiştir. Her divanda mutlaka en çok, hükümdar ve onunla ilgili unsurlar teşbih ve mecazlara konu olmuştur. En az ise yeme-içme ile ilgili unsurlara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This work has been created on the texts of 14th and 15th centuries' Turkish Classical Literature. At about 18 works of this age have been observed and the materials about the social life have been determined. The elements which have been fixed,have been classified according to their subjects. It has been proved with samples that there are many values and believes belonging to Ottoman societyin old poems, in Hthand 15th century.In that period,Ottoman society had a monarchic government.In those times according to people's mentality the rules were always in the centre. The social world was shaped by the ruler.There was a hierarchic order.And these all were reflected in art. However, according to the 10.000 couplets gathered from 6741 different poems about the social life are full of references about the ruler.The usages on this subject have been described and supported by the observations of travellers and the historical resources. Each of the Classical Turkish Literature poets have made references to social life necessarly fewer or many times. These poets employed the language that conveys the cultural values in itself.In these poems subjects concerning the social life didn't have directly a place,however they were refreshed in an aesthetic manner in their works. They have always been imagined with the elements regarding the lover and the love. In the poems,visual and material elements took place and besides this, they have talked about the values and the believes that would lighten the age's mentality. In all couplets certainly they mostly touched on the ruler and the elements about him in their similes and metaphors. They rarely mentioned about the elements on food and drinks.
Benzer Tezler
- Divan şiirinde tasavvuf (14.-15. yüzyıllar)
Başlık çevirisi yok
KAPLAN ÜSTÜNER
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAŞAR AYDEMİR
PROF.DR. AHMET MERMER
PROF.DR. CEMAL KURNAZ
- Kütahya'da halk şiiri geleneği
Folk poetry tradition in Kütahya
TURHAN SOYLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Divan şiirinde hayvan motifi
Animal pattern on divan poetry
ÖNDER ERTAP
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA
- Divan şiirinde İslam dini dışındaki diğer dinlerle ilgili mefhumlar
The Concept in divan poems which are about religions out of İslam
ADNAN UZUN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SÜREYYA ALİ BEYZADEOĞLU
- XIV. yy. Divan şiirinde sevgiliye dair benzetmeler
Similes of beloved in the 14th century Divan poetry
MEHMET PEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR