Divan şiirinde tasavvuf (14.-15. yüzyıllar)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 206727
- Danışmanlar: DOÇ.DR. YAŞAR AYDEMİR, PROF.DR. AHMET MERMER, PROF.DR. CEMAL KURNAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 598
Özet
Kur'ân, hadis, mitoloji, sosyal hayat gibi çok geniş bir yelpazedenbeslenen Divan edebiyatının önemli bir kaynağı da tasavvuftur.Bu çalışmada 14. ve 15. yüzyıllarda yazılan ve devrin genelkarakteristik özelliklerini yansıtan on dokuz divan incelenmiştir. Bu divanlardatespit edilen tasavvufla ilgili unsurlar tasnif edilerek değerlendirilmiştir.İslam medeniyeti dairesi içinde yer alan Osmanlı devletinde yaşayanşairler, içinde bulundukları toplumun kültürel gerçekliklerinden hareketleşiirlerinde tasavvufa da yer vermişlerdir.Tasavvuf ve Divan şiiri hakkında araştırmacıların ortaya koyduklarıgörüşler tartışılmıştır.Şiirlerde sözü edilen tasavvufû tevhid; vahdet-i vücûd; tasavvufû aşk-âşık-sevgili; çeşitli tasavvufû kavram ve mecazlar, tarûkatlar ve âdetleri;tasavvuf ehlinin giysileri, kullandıkları eşyalar ve mekanları; mutasavvıflar;tasavvufû tipler, tasavvufû konuda yazılan eserler gibi pek çok tasavvufû unsurincelenmiş ve örneklendirilmiştir.Divanlarda yer alan tasavvufû unsurlar, doğrudan doğruya ya da teşbih,telmih, mecaz gibi edebû sanatlar aracılığıyla dile getirilmiştir.Tasavvufun insan, eşya, kainatla ilgili tefekkürû bakışının bir sonucuolan sembolik ifadeler, Divan şiirine hem incelik, derinlik ve genişlik vermişhem de varlığını uzun süre devam ettirmesine sebep olmuştur.Çalışmamızdaki örnek şiirler, tasavvufun 14. ve 15. yüzyıl divanlarınayansıyan görünümünü sergilemekle birlikte, yazıldıkları dönemin sosyal,kültürel ve hayal dünyası ile ilgili bilgiler de içerdiğinden, bu yüzyıllardakiOsmanlı'nın zihniyet dünyasına dair ipuçları da taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
A prominent source of Divan Literature, which includes many elements ofQuran, hadith, mytholology, social life etc., is sufism as well.In this study, nineteen divans written in the 14th and 15th centuries, whichreflect the general characteristics of these eras, are examined. The elements inconnection with sufism in these divans are classified and evaluted.The poets, who lived in the era of the Ottoman Empire that took a major place inIslamic civilizaitions, mentioned sufistic terms and concepts in their poems inaccordance with cultural reality of the society.In the study, the opinions of researchers about sufism and Divan poetry arediscussed.Sufistic terms and concepts mentioned in the poems such as unity of God inmystic terms, wahdat-ul-wujood (unity of being/existence), mystic love, lovers inmystic terms, several mystic concepts and metaphors, sects and their rituals, clothesand properties of sufists, places where they lived and gathered, sufists, mysticcharacters and works about sufism are examined and exemplified.Mystic elements in the divans are either directly recognized or sensed byliterary devices like similes, allusions and metaphors.Symbolic expressions, which are the consequences of contemplative points ofview into human, creatures and universe, not just provided a wide range of delicacy,perspective and profundity to Divan Literature, but also made it keep its existence fora long time.Sample poems in the study contain information about the social, culturalenvironment and fictive conceptions of the poets as well as they present thereflections of sufism to divans of the 14th and 15th centuries. As a consequence,they reveal traces about the mentality of the Ottomans in those centuries.
Benzer Tezler
- Divan şiirinde İslam dini dışındaki diğer dinlerle ilgili mefhumlar
The Concept in divan poems which are about religions out of İslam
ADNAN UZUN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SÜREYYA ALİ BEYZADEOĞLU
- Kütahya'da halk şiiri geleneği
Folk poetry tradition in Kütahya
TURHAN SOYLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR GÜLER
- Fatîn Divânı'nın tahlili
The analysis of the Divân of Fatîn
KADER KARABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET GÜLER
- Mehmed Ali Hilmi Dedebaba'nın Dîvânı
Başlık çevirisi yok
AKİF YAKIŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH AYDIN
- Atâ Terzibaşı: Kerküklü Fâ'iz çevresi, yaşamı, tasavvufi ve edebi kişiliği ile bazı şiirlerinin açıklamaları (1-4)
Atâ Terzibaşi: Acquaintances, life, Islamic philosophy, literary personality and explanations of some poems of Fâ'iz of Kirkuk
FIRAT GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLÇİÇEK AKÇAY