Şanlıurfa ili yerleşmeleri
Settlements of Şanlıurfa province
- Tez No: 159686
- Danışmanlar: PROF.DR. MESUT ELİBÜYÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
219 Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat Bölümünde yer alan Şanlıurfa ilinde yerleşmelerin geçmişi eskiye dayanır. Paleolitik dönemden itibaren kullanılan bu saha. Neolitikten beri yerleşmeye açılmıştır. Cr ünümüzde farklı karakterli platolarla, verimli alüvyal ovalarda yoğunlaşan yerleşmeler, şehir, kasaba ve kır yerleşmeleri olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır. Şehir ve kasabaların platolarda yoğunlaşmasına karşılık ovalar kırsal yerleşmelerin yoğunlaştıkları alanlardır. Fırat vadisi hariç eski kır yerleşmelerin tümünde meskenler tek katlı ve düz damlıdır. Yerleşmeler de canlılar gibi doğar büyür ve bir süre sonra ömürlerini tamamlar. Özellikle Fırat vadisi ile Harran ve Suruç Ovalarında, eski dönemin yerleşme kalıntısı olan höyüklere pek sık rastlanır. Günümüzde bir çok köy ve mahalle yerleşmesi bu höyüklerin güney yamacı üzerine kurulmuştur. Bu sahada 1990 yılından sonra yer altı ve yerüstü sulardan yaralanılması sonucunda artan gelire bağlı olarak bir çok yerleşme kendi içinde değişime uğradı. Su, güvenlik ve ulaşım imkanlarındaki gelişimler sonucunda yerleşmelerin dokuları gevşedi. Bunun yanında meskenlerin planları, kat sayıları ve yapı malzemeleri de bu. değişimde yerini aldı. Söz konusu sahada sürekli yerleşmelerin yanı sıra dönemlik ve geçici yerleşmelerde vardır. Kuzeyde yer alan Karacadağ'da yayla yerleşmelerine karşılık güneye doğru olan sahalarda ise kışlak yerleşmeleri önem kazanır. Yaz mevsiminde kullanılan sayfiye yerleşmeleri ise Şanlıurfa şehrinin kuzeyinde toplanmıştır. Sonuç olarak 1990 yılından bu yana artan su, güvenlik ve ulaşım imkanlarına bağlı olarak kır yerleşmelerinin sahadaki yoğunluğu hızlı nüfus artışına bağlı olarak artmıştır. Kırlardan şehir ve kasabalara göç ile şehir ve kasabalar da hızlı bir büyüme trendi yakalamıştır. Özellikle I960 yılından itibaren tarım alanlarına makinelerin girmesi kırdan şehir ve kasabalara olan göçü hızlandırarak bunların büyümesine neden olmuştur.
Özet (Çeviri)
m History of the settlements in Şanlıurfa, which is located Middle Fırat Part of the Eastern Anatolian Region goes hack to ancient times. In this area, which has heen using since Paleolithic times, settling had begun by Neolithic times. Settlements in Şanlıurfa which is nowadays concentrated on different kind of plateaus and on fertile plains, are dealt with as three separeted titles: City, town and rural settlements. Cities and towns are found on plateaus whereas rural settlements are concentrated on plains. Dwellings of the all of the ancient rural settlements have one floor and flat roof except Fırat valley. Settlements are born, grow and than die like living things. Mounds that are a kind of ruins of the ancient settlements, are very abundant especially in Fırat valley and Suruç plain. Many villages and hamlets have been established on the southern slope of those mounds now In this area, as a result of using of underground and surface water incomes have increased and many settlements have changed by 1990s. As a result of improvements of water supply, security and transportation opportunities textures of the settlements become slack. In addition to this, plans and floor numbers and materials of the structures of the dwellings have also changed. In this area mentioned above, settlements consist of not only permanent ones but also periodic and temporary ones. Plateau settlements are found around the Karacadağ, in the north, in contrast to“kışlak”settlements become dominant toward to the south. Country seats, which are used during the summer times, are concentrated to the north of Şanlıurfa. As a concequence, because of the fact that developing of water supply, security and transportation opportunities by 1990s have caused to increase the number of the rural settlements. Cities and towns have been growing because the migration from rural areas. Especially by 1960s, using of agricultural machines in agricultural activities have caused to acceletare the migration stated above and to expand the cities and towns. 1“Kisiak”'. is type of a settlement which is a smai! residentai piace these settlements is being used by the small group a people with their animals in the winters.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa ili Haliliye, Karaköprü, Eyyübiye ilçelerindeki köy yerleşmelerinin toponomik analizi
Toponomic analysis of village settlements Haliliye, Karakopru, Eyyubiye districts in Sanlıurfa province
SERHAT BADILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
CoğrafyaHarran ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKBIYIK
- Mezraa Höyük'ün M.Ö. 3. bin yılın ikinci yarısına tarihlenen seramik buluntularının Orta Fırat bölgesindeki yeri ve önemi
The importance of Mezraa Höyük pottery finds within the second half of the third millennium B. C. of Middle Euphrates zone
FATİH YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DERYA YALÇIKLI
- Kerküşti Höyük Halaf Dönemi mimarisi ve çanak çömleği
The pottery and the architecture of Halaf Period of Kerküşti Höyük
SAVAŞ SARIALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ERİM ÖZDOĞAN
- Harbetsuvan Tepesi obsidiyen aletlerin tipolojik ve teknolojik analizleri
Typological and technological analysis of Harbetsuvan Hill obsidian instruments
ZÜLEYHA ŞEN
- A study on the investigation of the energy efficient building envelope in terms of heat, light and sound
Bina kabuğunun enerji etkin üzerine ısı, ışık ve ses açısından bir çalışma incelenmesi
SHAHRYAR HABIBI
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL
YRD. DOÇ. DR. NURGÜN TAMER BAYAZIT