İlköğretim okullarında öğretmenlerin yöneticilerine ve birbirlerine duydukları güven düzeyi ile örgütsel iklimi arasındaki ilişki (Yeni Mahalle örneği)
The relationship between the organizational climate and the level of reliance of teachers on their administrator and among themselves (the example of Yeni Mahalle town)
- Tez No: 159917
- Danışmanlar: PROF.DR. ŞULE ERÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Örgütler bireylerin oluşturdukları koalisyonlardır. Bu nedenle örgütte insan ilişkileri önemlidir. İlişkilerin temelinde ise güven vardır. Güven yaşamın tüm yönlerinde, ailede, okulda iş'te ilişkilerin sağlıklı ve verimli yürütülmesinde belirleyici bir öğedir. Güvensizlik zaman ve kaynak yitimi yanında psikolojik olarak bireyin sağlığını da olumsuz olarak etkiler. Birey enerjisini algıladığı güvensizliğe karşı korumak amacıyla harcar. Bu durum bireyin uyumunu, verimliliğini, yaratıcılığını, öğrenmesini ve mutluluğunu olumsuz olarak etkiler. Güven üretken toplumsal ilişkiler geliştirmede, iletişimde, takım çalışması oluşturmada, liderlikte ve başarılı örgütsel değişimi başlatmada, inisiyatif almada stratejik öneme sahiptir. Bu nedenle 1990'lardan beri başta yönetim bilimi olmak üzere psikoloji, sosyoloji, antropoloji, ekonomi ve daha birçok bilim dalının konusu olmuştur. Güvenin her bilim dalının bakış açısıyla farklı biçimde tanımlanması nedeniyle ortak bir tanımını yapmak zorlaşmıştır. Ancak farklı tanımların ortak noktalan bir araya getirildiğinde güven daha iyi anlayabileceğimiz ve üzerinde çalışabileceğimiz bir kavram olur. Güven karşı tarafın yeterli, açık ve güvenilir olduğuna dayanarak bir tarafın diğer tarafa karşı incinebilir olmaya istekli olmasıdır. Belirsiz durumlarda bir varsayımdan hareketle belli beklentiler içinde olmamız karşı tarafa güvenmemizdir. Bu durumda karşı tarafın iyi niyetine teslim oluruz. Bir başka deyişle karşı tarafa güç vermiş oluruz. Gücün nasıl kullanılacağı tamamen karşı tarafın tekelindedir. Bu durumda bizim incinebilme riski ile karşılaşma olasılığımız her zaman vardır. Yaygın olarak kullanılan ve araştırmalarda işe vuruk bir başka tanım ise bir çalışma grubunun diğer kişi, grup ve örgütlerin söylediği sözlere yaptıkları işlere ve verdikleri sözlere güvenebilmek için bireyin genel bir beklentisidir. Tek bir yapı olan güven farklı görünümlerde ortaya çıkar. Bu araştırmada Hoy ve öğrencileri tarafından geliştirilen güven ölçeği Türkçeye çevrilerek kullanılmıştır. Bu ölçekte güvenin yardımseverlik, güvenirlik, yeterlik, dürüstlük ve açıklık yönleri yer almıştır. Güven karşılıklı bağımlılığın olduğu yerde anlam kazanır. Okullarda müdür ve öğretmenler okulun eğitim öğretim hedeflerine ulaşması için birbirlerine bağımlıdır. Örgütü tanımada ve çözümlemede iklim temel öğelerden birisidir. İklim örgütün niteliklerini, yani kişiliğini temsil eder. Örgütle ilgili birçok hastalığı tanımada bize ipuçları verir. Örgüt iklimini tanımada görüşme, gözlem ve anket teknikleri kullanılabilir. Bu çalışmada örgütsel iklimi betimleme anketi kullanılmıştır. Likert türü dörtlü dereceli olan anket iki alt boyutta toplam 42 sorudan oluşmuştur. İklim ile güven farklı şeyleri tanımlamalarına rağmen birbirlerini tamamlar. Ancak sebep sonuç bakımından hangisinin belirleyici olduğu tartışılabilir. İklim mi güveni geliştiriyor, yoksa güven mi iklimi? Araştırmada ilköğretim okullarında öğretmenlerin yöneticilerine ve meslektaşlarına duydukları güven düzeyi nedir sorusuna yanıt aranmıştır. Ayrıca öğretmenlere göre okuldaki güven ile örgütsel iklim arasında ilişkiye de bakılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evreni Ankara ili Yenimahalle ilçesinde bulunan toplam 81 ilköğretim okulunda görevli 2855 öğretmendir. Örneklem oranlı eleman örneklemesi ile belirlenmiş ve 199 bay, 401 bayan toplam 600 öğretmen örnekleme alınmıştır. Veriler güven ölçeği ve örgütsel iklimi betimleme anketi ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesi ile şu bulgulara ulaşılmıştır. 1- Öğretmenlerin yöneticilere orta düzeyde, meslektaşlarına ise yüksek düzeyde güvendikleri, 2- Kıdem, cinsiyet ve okuldaki hizmet sürelerine göre öğretmenlerin yöneticilere ve birbirlerine duydukları güven düzeyleri arasında anlamlı bir fark çıkmamıştır. 3- Kıdem, cinsiyet ve okuldaki hizmet sürelerine göre öğretmenlerin okullarının örgütsel iklimini algılamaları arasında anlamlı bir fark çıkmamıştır. 4- Öğretmenler okullarının örgütsel iklimine ilişkin algılan ile yöneticilere duydukları güven arasında r=.40, p
Özet (Çeviri)
Organizations are coalitions established by individuals. In that respect, human relations are important in organizations. And there is reliance in the basis of relations. Reliance is a determining factor in implementing relations healthily and efficiently in every aspect of life; in family, at school and work. Distrust affects individual's psychological health negatively as well as it causes loss of time and source. The individual spends his energy in order to resist the distrust that he perceives. This situation affects the individual's adaptation, efficiency, creativity, learning and happiness negatively. Reliance has a strategic importance in developing productive social relationships, communications, setting up team work, leadership and starting a successful organizational change, and holding initiatives. For this reason, since 1990s it has been the subject of sociology, anthropology, economy and various other sciences, administrative science being the major one. It has become difficult to make a common definition of reliance as it has been defined differently by the view point of each branch of science. Reliance becomes a concept that we can better understand and make a study on only when common points of different definitions are gathered together. Reliance is the willingness to be vulnerable to the other depending on his/her sufficiency, openness and reliability. In uncertain cases, our expectation that depends on an assumption is our reliance on the other. In this case, we surrender to the good will of the other. In other words, we give power to the other. How to use the power is entirely under the monopoly of the other. In this case it is always possible for us to face the risk of being injured. Another extensively used definition in researches is the general expectation of the individual to be able to rely on the words spoken, works done and promises given by other individuals, groups and organizations. Reliance, which is a single monolith structure, manifests itself in different appearances. Translated into Turkish, the criteria of reliance developed by Hoy and his students are employed in this research. In these criteria, the aspects of reliance such as charity, dependence, sufficiency, honesty and openness are held. Reliance becomes meaningful where there is mutual dependence. In schools, principals and teachers are dependent on one and other in order to reach their educative goals. Climate is one of the basic factors in getting to know and analyzing the organization. The climate represents the qualities of the organization, namely its personality. It gives us clues to diagnose many illnesses concerning the organization. In order to know the climate of the organization, interviewing, observation and questionnaire techniques might be used. In this study, the questionnaire of describing organizational climate is used. The quadruple degreed Likert-type questionnaire is formed of 42 questions in two sub-dimensions. Despite they identify different things; the climate and reliance complement each other. However, from the view point of cause and effect, which one is definitive is debatable. Is it the climate which improves reliance or the other way round? In this research, the answer to the question of the level of reliance of teachers on their principals and colleagues in primary education is sought. Besides, the relationship between the reliance at schools and organizational climate according to teachers is examined. The study is modeled on relational scanning. The universe of the study is the 2855 teachers working at a total of 81 primary education schools in Yenimahalle town of the city of Ankara. Sampling is defined with rated staff-sampling and 199 men, and 401 women, 600 teachers in all are included in the sampling. Data are gathered with a questionnaire describing the reliance criteria and the organizational climate. The following findings are reached after the data obtained are analyzed: 1- The teachers rely on their principals on an intermediate level whereas they rely on their colleagues on a high level. 2- No meaningful difference has come out between the levels of the reliance of the teachers on their principals, and among themselves according to their seniority, sex, and the duration of their duties at schools. 3- No meaningful relationship has been found among the teachers' perception of their schools' organizational climate according to their seniority, sex, and the duration of their duties at schools. 4- A meaningful relationship on a level of r=.40, p
Benzer Tezler
- Öğretmen ve yöneticilere göre ilköğretim okullarında toplam kalite yönetiminin uygulanabilirliği
The Facility of the total quality managment at the primary schools according to the opinions of teachers and administrators
SERKAN MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. ALİ TEMEL
- Yapılandırmacı ilköğretim programının uygulanması sürecinde ilköğretim okulu yöneticilerinin öğretimsel liderlik düzeyleri
Instructional leadership levels of primary school principals in application of constructivist primary program
AHMET GÖÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET KAYA
- Kadın öğretmenler ve sendikal katılım; Eğitim-Sen örneği
Woman teachers and participation in unions; Example of Eğitim-Sen
HÜLYA TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiYaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP AYHAN
- İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile öğretmen performans yönetimi uygulamaları arasındaki ilişki
The relation between the levels of organizational confidence of primary school teachers with the applications of performance managements to the teachers
RAFET İŞLEYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI
- Türkiye eğitim sisteminde okul disiplininin Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırmalı analizi
The comparative analysis of school discipline between Turkey and the countries of Europian Union
TİJEN ARIBAL ARSLANBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEVİM ÖZTÜRK