Sezai Karakoç'un düşünce ve sanatında temel kavramlar
Basic concepts in thought and art of Sezai Karakoç
- Tez No: 160078
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Cumhuriyet döneminin en önemli şairlerinden biri olan Sezai Karakoç'un, şair ve sanatkar tarafının yanı sıra, bir ömür şiiriyle yan yana devam eden düşünce ve fikir serüveni vardır. Çünkü Karakoç, genç yaşlarda başlayan şairlik hayatının yanında, fikir yazılarıyla da daima gündemde olmuş bir şahsiyettir. Bu çalışma, onun gerek kendi çıkardığı Diriliş dergisinde, gerekse bazı gazete ve dergilerde yaklaşık yarım asırdır kaleme aldığı tüm düzyazılarının incelenmesiyle ortaya çıkmıştır. Böylece, Sezai Karakoç gibi büyük bir şairin düşünce dünyasının içeriği tespite çalışılmıştır. Sezai Karakoç, hayata bakışı ve onu yorumlayışı kendine özgü olan bir fikir adamıdır. Şüphesiz o, bu özgünlüğe çok geniş ve farklı kaynaklardan beslenerek ulaşmıştır. Bu özgün bakışıyla da hayatın soyut ve somut her alanını gözlemlemiş ve yorumlamıştır. Öyle ki Karakoç, bir düşünce sistematiğini oluşturan tüm kavramlar üzerinde kafa yormuştur. Fakat onun düşünce dünyasındaki en temel kavramlar, üzerinde çokça konuşulan“Doğu”ve“Batı”kavramlarıdır. Hatta bu iki kavram, onun düşünce dünyasının anahtar kavramlarıdır denilebilir. Sezai Karakoç, felsefenin en temel konuları diyebileceğimiz akıl, hakikat, bilim, metafizik gibi kavramlara da kendine özgü açılımlar getirmiştir. Düşüncelerini sadece teorik konularla sınırlı tutmayan Karakoç, toplum, millet, devlet, medeniyet gibi sosyal kavramlar üzerine görüşler ileri sürerek, toplumsal hayatın farklı cephelerinde yaşanan sorunlara dair düşünceler de üretmiştir. Karakoç, dini hissiyatı kuvvetli bir şahıs olarak din, inanç, ahiret, kader gibi dinin temel konularına ilişkin kavramları ise geleneksel islâm anlayışıyla, ancak yeni ve edebî bir dille yorumlamıştır. Önemli bir şair olarak Karakoç'un edebiyat ve sanata, Mevtana, Yunus Emre, MehmedAkif, Yahya Kemal Bey atlı ve Necip Fazıl Kısakürek gibi değer verdiği bazı edebi şahsiyetlere ilişkin görüş ve tespitleri de son derece önemlidir. Zira adı geçen şahsiyetler, onun gerek edebî kimliğini gerekse düşünce dünyasını etkilemişlerdir. Netice olarak Karakoç'un, başta Doğu ve Batı kavramları olmak üzere, sosyal, felsefi, dinî ve edebî tüm konu ve kavramlar hakkında özgün fikirler ileri sürdüğünü belirtmeliyiz ki, aslında bütün bunlar onun“Diriliş”idealinin alt başlıklarıdır. Kendi öz değerlerinin farkına vararak, çağın tıkanan yanlarına alternatif üretmek amacıyla topyekun bir silkinme hali olan“Diriliş”, Karakoç'un kendisine özgü medeniyet önerisidir. Bu önerinin temel niteliği ise hayatın soyut ve somut her alanına ebedî ve ezeli olanın,“mutlak”ın gölgesinin düşürülmesidir.
Özet (Çeviri)
Being one of the distinguished poets of the Republican era, Sezai Karakoç is, in addition to his figure as a poet and an artist, characterized by a venture of thought and idea going side by side with his poetry throughout his life. Indeed, he has always been a distinctive figure not only with his poetry, but also with his essays since his youth. This study examined all of the works in prose he wrote in the journal Diriliş (Revival) published by him as well as the works in prose he has written for other daily papers and journals for about halfa century. Thus, it is an attempt at elucidating the ideas of this great poet. Karakoç has a unique perspective and interpretation of life. No doubt, he has acquired this unique quality through derivation from a multitude of variegated sources. With this unconventional, he observes and interprets every area of life, be it concrete or abstract Indeed, he ponders on every concept which forms a thought system. Yet, the most fundamental concepts in his thinking are the frequently discussed concepts of“East”and“West”. Even, one can argue that these are the key to his thinking. He provides unique interpretations to such concepts as reason, truth, science, metaphysics, which can be considered as the fundamental issues of philosophy. Without limiting his ideas only to theoretical issues, he has put forward his views on social concepts such as society, nation, state, and civilization, thereby examining problems in various aspects of social life. As a person having strong religious sentiments, his interpretations of religion, faith, hereafter, destiny, and other fundamental issues of religion are in the traditional Islamic framework, yet with a novel and literary language. As a distinguished poet, his views and comments on literature and art, Mevlana, Yunus Emre, MehmedAkif, Yahya Kemal Beyatlı and Necip Fazıl Kısakürek, and other literary figures he values are rather important since these personalities have impacts on both his literary identity and his thought In conclusion, we should note that he has introduced original ideas concerning social, philosophical, religious and literary issues and concepts, especially on the concepts of East and West, which are in fact the subheadings of his ideal of“Revival”. Defined as total awakening by self-awareness of own values with a view to producing alternatives to bottlenecks of the age,“Revival”is his peculiar proposal of civilization. The basic characteristic of this proposal is the attempt at introducing the Eternal, the“Absolute”, to every field of life.
Benzer Tezler
- Sezai Karakoç düşüncesinde inancın birey ve toplum üzerindeki diriltici etkisi
Sezai Karakoç resurrection effect of faith on individual and society
SEVİL TÜRKYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinGümüşhane ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERAT SARIKAYA
- Sezai Karakoç'un Şiirlerinde gelecek tasavvuru
Envisioning future in the Sezai Karakoç's poetry
RUMEYSA CANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED FATİH ANDI
- Sezai Karakoç (hayat-sanat-tenbit)
Başlık çevirisi yok
TURAN KARATAŞ
Doktora
Türkçe
1994
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. M. ORHAN OKAY
- Sezai Karakoç'un şiirlerinde Peygamber kıssaları
Parables of the Prophets in the poem's of Sezai Karakoç
SEZANUR ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Türkiye'de İslamcılık düşüncesi bağlamında Sezai Karakoç ve Diriliş dergisi
Sezai Karakoç and Diriliş journal in the context of pan- İslamism idea in Turkey
SAFURE NERMİN ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÇAHA