Erken Cumhuriyet Döneminde erkek imgesinin kurgulanışı: Akbaba dergisi örneğinden bir karikatür incelemesi
The construction of male identity during early republican period: An analysis of cartoon from the Akbaba Humor Journal
- Tez No: 160333
- Danışmanlar: DR. BERRİN KOYUNCU LORASDAĞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Modernleşme, Toplumsal cinsiyet, Erkeklik, Karikatür, Modernization, Gender, Masculinity, Cartoons
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
IV ÖZET AKYÜZ, Selin. Erken Cumhuriyet Döneminde Erkek İmgesinin Kurgulanışı: Akbaba Dergisi Örneğinden Bir Karikatür İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2005. Bu çalışmanın amacı, erken Cumhuriyet döneminde, Kemalist modernleşme projesinin genelde toplumsal cinsiyet politikasının, özelde ise erkek imgesinin kurgulanışının, Akbaba Dergisi'nde 1923-1945 yılları arasında yayınlanmış olan karikatürler üzerinden değerlendirilmesidir. Yeni bir düzenin inşasını amaçlamış olan Kemalist projenin halka dayattığı yeni kimliklerin, özellikle erkek kimliğinin, devlet tararından nasıl kurgulandığı ve bu kurguların karikatürlere nasıl yansıdığı üzerinden yapılan çalışma, Türk modernleşmesinin paradoksal yapışma işaret eden ipuçlarının izini sürmüştür. Tepeden inme gerçekleştirilen reformlarla bir ulus inşa süreci başlatan Kemalist elitlerin modernleşme çabaları, Cumhuriyet' in yeni vatandaşlarını yaratma çerçevesinde şekillenmiştir. Bir dönüşüm ve sosyal mühendislik projesi olarak nitelendirilebilecek Kemalist modernleşme projesinde, kimliklerin tektipleştirilme sürecinde modern bir topluma ulaşma idealine paralel olarak kolektif bir bilinç yaratılmak istenmiştir. Ancak, gelenek ile modern olan arasında kayganlaşan zemin üzerinde, kimliklerin oluşum süreci paradoksal bir yapıyı da beraberinde getirmiştir. Kadın, birçok ulus inşa sürecinde olduğu gibi, Türk modernleşme sürecinin de görünen yüzü olagelmiş ve yeni ulusun simgesi haline gelmiştir. Ancak, söz konusu projenin kültürel idealini erkek oluşturmuştur. Kadını ve toplumu modernleştirme, refaha ulaştırma görevi onlara verilmiştir. Kadının modern bir birey olarak toplum içerisinde nasıl varolacağının sınırları erkekler tarafından çizilmiştir. Akbaba Dergisi içerisinde yer alan karikatürlerde de, özellikle Cumhuriyet' in ilk yıllarında, modern Türk erkeğinin kadına yol gösterdiği karikatürler bulunmaktadır. Akbaba Dergisi'nde yayımlanan karikatürler değerlendirildiğinde, ortaya çıkan ve dönemin erkek kimliğine ait bir diğer önemli ipucunu oluşturabilecek olan olgu ise erkeğin yaşadığı krizdir. Modernist erkek reformcu, kadının kamusal alanda görünürlüğü artınca ve kendi tekelinde olan para kazanma kız kardeşi tarafından tehdit edilmeye başlayınca yaşadığıkrizin ilk sinyalleri oluşmaya başlar. Kemalist projenin, geçmişle gelecek arasındaki sınırda inşa etmeye çalıştığı yeni kimliklerin varolmaya çalıştığı kaygan zemin, modernleşmenin paradoksal yapışma işaret etmektedir. Erkek, modernleşme projesi sürecinde hem modernleştirici ve düzenleyici rol oynamış, hem de farkında olmadan kendisi de modernleşmeye çalışmıştır. Erken Cumhuriyet' in modernist elitleri, modern görünme çabası ile geleneksel değerleri sahiplenme arasında sıkışmışlardır.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT AKYÜZ, Selin. The Construction of Male Identity During Early Republican Period: An Analysis of Cartoon From the Akbaba Humor Journal, Master's Thesis, Ankara, 2005. This thesis aims to analyze generally gender policy, specifically male image's construction of Kemalist modernization project in early Republican period from the cartoons that had been published between the years 1923-1945 in Akbaba humor journal. This thesis, that has done by analysing new identities, especially male identity of Kemalist modernization project and how these identities are reflected in the cartoons, traces the clues of Turkish modernization paradoxical characteristic. The modernization efforts of Kemalist elites who started a nation-building process with reforms from above are shaped within the framework of creation of the new citizens of the Republic. However, the process of identity formation has brought the paradoxical structure on the slippery ground of tradition and modern. Women, like in the process of many nation-building process, has become the visible face of the Turkish modernization process and also a symbol of the new nation. However, the cultural ideal of the mentioned project has been man. They are the ones, who are charged with modernising the woman and society, and also providing welfare. The borders of how the woman exists in the society as a modern individual, are drawn by man. In addition to this, it is the man's crisis that can be a clue to the man's identity of the period and which is revealed when the cartoons in Akbaba journal are evaluated. The slippery ground that the new identities of Kemalist project try to survive, point out the paradoxical caharacteristic of modernization. It can be conclued that for man who can not internalize the abstract model that is proposed by Westernization, modernization has not gone beyond the refusal of traditional symbols. The modernist elites of the early Republican period felt pressed between to seem modern and to protect traditional values.
Benzer Tezler
- Erken Cumhuriyet Dönemi ulus inşa sürecinde milliyetçilik ve kadın imgesi: Erken Cumhuriyet Dönemi Türk romanlarında kadın imgesi
Nationalism and women's image in the Early Republican Period during nation-building process: Woman's image in Early Republican Period's Turkish novels
BETÜL TANSEL AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL PINAR GÜLBOY
- Nasreddin Hoca Dergisi'nde yer alan haberlerde ve karikatürlerde kadın imgesi (1927-1928)
The image of women in the articles and caricatures in the Nasreddin Hodja Journal (1927-1928)
SENANUR SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BEŞİKÇİ
- Erken Cumhuriyet Dönemi aydını Sabiha Zekeriya Sertel'in fikir yazılarında modernleşme bağlamında kadın, toplum ve siyaset
Women, society and politics in the writings of Sabiha Zekeriya Sertel
BURCU ERTUNA BİÇER
Doktora
Türkçe
2008
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. AYŞEGÜL YARAMAN
- Türk resim sanatında (1908 - 1930) Erken Cumhuriyet Dönemine kadar ilk ve öncü kadın ressamlar
Başlık çevirisi yok
SEBAHAT AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarDoğuş ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. NAZAN ERKMEN
- Cumhuriyet Dönemi Türk modernleşmesi bağlamında milli eğitim ideolojisi ve öğretmen
National education ideology and teacher in the context of Turkish modernization in Republic Period
SERKAN TURĞUT