Yusuf Atılgan'ın romanlarında mekân
The element of space in novels by Yusuf Atılgan
- Tez No: 162100
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN TUNCER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: mekân, baş kişi, anlatı, metin çözümlemesi, space, main character, narration, text analysis
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Vİİİ ÖZET Bu çalışma Yusuf ATILGAN (1921-1989)'ın Aylak Adam, Anayurt Oteli ve Canistan romanlarında mekân unsurunu incelemeyi amaçlamıştır. Romanlardaki mekân unsuru esere dönük edebî eleştirinin ilkeleri çerçevesinde tahlil edilmiştir. Üç romanın karşılaştırılmasında mekânla ilgili anlam karşıtlıkları, göstergebilimden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Bu anlamda, yazar yerine anlatıcıya vurgu yapılmış, yer yer anlatıcının metne parantez içi açıklamalarla yaptığı müdahaleler, metindeki işlevleri ve anlatıya katkıları açısından irdelenmiştir. Her romanda bir ana mekân belirlenmiş, onun kapsadığı alt mekânlar araştırılmıştır. Mekânlar, baş kişilerin psikolojisi ve olayların akışına etkileri çerçevesinde incelenmiştir. Baş kişilerin psikolojisinin yanı sıra anlatıcının bakış açısı, kullandığı anlatım teknikleri ve anlatının olay örgüsü dikkate alınmıştır. Bu yöntemle mekânın metindeki işlevi belirlenmiştir. Aylak Adam romanında ana mekân olarak İstanbul ve alt mekânları ev, atölye, sinema, banka, lokanta-kahvehane-meyhane-pastane, yazlık ev-kıyı ve sokak incelenmiştir. Romanın baş kişisi C. gerçek anlamda sevgi ile ilgili değerleri yaşayacağı bir kadın, bir anne figürü arayışındadır. Bu arayış mekân olarak bir yuvaya karşılık gelmektedir. C, metropolde yaşayan entelektüel bir bireydir; yabancılaşma ve yalnızlık duygulan içindedir. Alt mekânlar arasında, sıkıntı içinde, sürekli olarak hareket halindedir. Anayurt Oteli romanında ana mekân olarak Manisa ve alt mekânları Anayurt Oteli ve otel dışı mekânlar incelenmiştir. Romanın baş kişisi Zebercet sorunlu bir psikolojik yapıya sahiptir. Keçecizadeler adına işlettiği otele kapalı bir yaşam sürer; otel dışına çok seyrek çıkar. C.'nin tersine mekânlar arasında dolaşmaz; kapalı bulunduğu mekândaki sorunlarla ilgilidir.IX Canistan romanında ana mekân olarak Hacırahmanlı köyü ve alt mekânları Hacırahmanlı Köyü (Selimler' in Evi ve Tokuç Osman'ın Çiftliği), Selimşahlar Çiftliği, Esma'mn Çiftliği-Manisa'daki Evi, Cami, Kahve, Tokuç Ali'nin Bağ Evi incelenmiştir. Romanın baş kişisi Selim, yoksul bir ailenin çocuğudur; kendisi için düşük sosyal statü anlamına gelen baba evini benimsemez. Bir çiftlik sahibi olmak onun için saygın konumda olmak anlamına gelir. Çalıştığı hiçbir yerde insanlarla geçinemez ve sürekli bir mekândan diğerine kaçar. Romanların birbiriyle karşılaştırılmasında aynı mekânın her üç romanda nasıl yer aldığı, hangi işlevi gördüğü, baş kişilerin karakter ve psikolojisi ile nasıl bir ilgisi olduğu üzerinde durulmuştur. Böylece benzerlik ve farklılıkların bulunması ve Yusuf ATILGAN romanında mekânla ilgili genel yargılara gidilmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This work aimed to research 'space' in the novels, 'Aylak Adam', 'Anayurt Oteli' and 'Canistan' by Yusuf ATILGAN. The element of space in the novels was analyzed as a self-contained object. The essentials of semiotics were taken into account to determine spatial meaning contrasts, in comparison of the novels. The narrator was emphasized instead of the author, and his parenthetical interferences to the text were evaluated regarding their functions in the text and their contributions to the narration. A main space was determined and the sub spaces were scrutinized in every novel. The relationship of the space with other elements of the narration was studied: firstly the main character, than the point of view, narrative techniques and plot. According to this method, the function of the space in the text was determined. The main space is Istanbul in 'Aylak Adam'; the sub spaces are house, studio, cinema, bank, restaurant - cafe - pub - pastry shop, summer house - shore and street. The main character of the novel, C, is looking for a woman - mother figure in who he can find the real values of the love. The aim of this search is a home as a space. C. is an intellectual individual who lives in the metropolitian city; he is alienated and lonely. The main space is Manisa in 'Anayurt Oteli'; the sub spaces are Anayurt Oteli and the outside of the hotel. The main character, Zebercet has psychologic problems. He leads a secluded life at the hotel; he goes outside rarely. Unlike C, Zebercet doesn't wander. The main space is Hacırahmanlı village in 'Canistan'; the sub spaces are Hacirahmanli village (Selim's house and Tokuç Osman's farm), Selimşahs' farm, Esma's farm and her house in Manisa, mosque, cafe, Tokuç Ali's vineyard house. The main character, Selim is a son of a poor family; his father's house means lowXI social statu for him as a space. Having a farm means a respectable social statu for him. It seems he cannot get along well with his coworkers and he is in a flux of state, escaping from one place to another. In comparing these novels, the main purpose is to focus how to the same space functions in each novel, what the relationship between the space and the character analyses. In this way, it was aimed to find out similarities and discrepancies among these novels and to have an idea about the element of space in Yusuf ATILGAN's novels.
Benzer Tezler
- Türk ve İngiliz romanlarında intihar (İkinci Dünya Savaşı sonrası)
Suicide in the Turkish and British novels (After the second World War)
ŞEYMA KARACA KÜÇÜK
Doktora
Türkçe
2019
Batı Dilleri ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KORKMAZ
- Türk romanında flanör düşüncenin eleştirel iki yorumu: Aylak Adam ve Aylaklar
The critical two interpretations of the 'flaneur' thought in Turkish novels: Aylak Adam and Aylaklar
MELİKE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞÜKRÜ ÇORUK
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP KEVSER ŞEREFOĞLU
- 1950 sonrası Türk edebiyatında varoluşçu felsefeden etkilenen yazarların romanlarında yapı, tema ve anlatma
The structure, theme and narration in the novels of the author who influenced by existentialism in the post 1950 era Turkish literature
MUSTAFA KURT
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİF AKTAŞ
- Yusuf Atılgan'ın romanlarındaki modernist unsurlar
Modernism and the elements of modernism in Yusuf Atılgan?s novels
BÜLENT AYTOK ÖZALTIOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEDRİ AYDOĞAN
- Yusuf Atılgan romanlarında erkeklik temsilleri
Representations of masculinity in Yusuf Atılgan's novels
RUBABE GÖKÇEN ÇİFLİK CHAMBERLIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCAY AKYILDIZ