SSCB'nin yıkılmasından sonra Kafkasya'nın yükselen önemi ve Türkiye-Ermenistan İlişkileri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 162869
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKİF TURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
278 ÖZET Batı ile Doğu arasındaki en önemli kavşak noktası olan ve dünyanın kalpgahı konumunda bulunan Kafkasya, tarih boyunca birçok millete ev sahipliği yapmıştır. Bugün hala çok çeşitli dil ve kültürlere ev sahipliği yapan bölge dünyanın en renkli dil ve ırk yapısına sahiptir. Müslümanlığın hakim olduğu Kafkasya tarihte ticaret merkezi olarak uluslar arası rekabete sahne olurken, bugün ve sahip olduğu enerji kaynaklan sebebiyle uluslar arası mücadeleye sahne olmaktadır. Kuzey -Güney ile Doğu - Batı istikametinde ulaşım yolları üzerinde olması dünyanın ikinci zengin enerji kaynaklarına sahip olması SSCB 'nin dağılmasının ardından bölgeyi güçlü devletin hedefi haline getirmiştir. Kafkasya'nın en belirgin özelliği de çeşitli ırk ve dile ev sahipliği yapmasına rağmen sarp coğrafi yapısı ile bu ırk ve diller kaynaşmamış ve kendi kültürlerini korumaya devam etmişlerdir, Rusya ile Türkiye arasında bir set gibi duran Kafkas dağlarının güneyinde Azerbaycan. Gürcistan ve Ermenistan devletleri bulunmaktadır. Azerbaycan bölgenin tek Müslüman devletidir. Kuzey Kafkasya ise bugün hala Rusya'nın sınırlan içindedir. Bölgede islamiyet yaygın ve güçlüdür. Kuzey Kafkasya'nın en belirgin özelliği ise, Rusya'ya boyun eğmemeleri ve bağımsızlık için uzun yıllar savaşrtrş olmasıdır. Bu savaşların ilham kaynağı ise Şeyh Şamildir. Güney Kafkasya da Azerbaycan zengin enerji kaynakları açısından önem arz ederken. Kuzey Kafkasya da Çeçenistan boru hatlarının güvenliği açısından kritiktir. Güney Kafkasya devletlerinden Gürcistan, Rusya'nın egemenliğini ilk kabul eden (1801) devlet olup, Gürcüler Kafkasya'nın en eski halklarmdandır Bir dönem Müslüman olan Gürcistan, Karadeniz'e çıkışı olan tek bölge devleti olarak kritiktir. Ancak iç problemleri fazla olan, ana etnik grubun oranın çok yüksek olmadığı ülke görünümündedir. Özellikle Ermenilerin yaşadığı Cevagheti bölgesi, Gürcistan Ermenistan ilişkilerinde sorun çıkartmaya adaydır Ermenistan bölgenin tek kara devleti olup, denize çıkışı yoktur. Gürcistan üzerinden Karadeniz'e çıkış yollan aramaktadır Bölgenin nüfus yapısı itibariyle279 en homojen ülkesidir, iran ve Rusya ile iyi ilişkiler içindedir. Tarihi Türk düşmanlığı devam etmektedir. Bölgenin ilk Hrıstiyan devleti olma iddiasındadır. Azerbaycan, Hazara kıyısı olan, zengin enerji yataklarına sahip Müslüman bir ülkedir. Önemli bir miktarda Azeri Türkü iran'da yaşamaktadır. Dağlık Karabağ toprakları (Azerbaycan'ın %20 si) Ermenistan tarafından işgal altında tutulmaktadır. Özellikle Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti konusunda Türkiye'ye olan desteği son zamanlarda artmıştır, Hazar denizi enerjinin çıkarılması ve paylaşılması açısından henüz bir çözüme kavuşturulmamıştır. Özellikle Hazar bölgesinde en az kaynağa sahip olan Iran eşit paylaşımı savunmaktadır. En az kaynağa sahip diğer bir ülke Rusya ise, bölgedeki etkinliğini ve kontrolünün devamını sağlamak istemektedir. Türkmenistan'ın kaynaklan kara topraklarında olduğundan bu ülke tarafsız kalmaktadır. Son zamanlarda Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan anlaşma zemini oluşturmuşlardır Azerbaycan açısından diğer önemli bir konu Hazar denizinin güvenliğidir Tarihte her defasında Hazar denizinden Rusya'nın istilasına uğrayan Azerbaycan'ın bu konuda endişeleri devam etmektedir. 1 800'li yılların başlarına kadar Türklerle dostça yaşayan Ermeniler. Rusların çeşitli vaatleriyle kandırılarak“Büyük Ermenistan”hayalini korumuşlardır Geçmişte din adamlarının siyasi liderliğini yaptığı Ermenilerin, bu hayalini iyi kullanan Rusya'nın amacı Osmanlı devleti ile arasında bir tampon devlet yaratmaktı. Devlet kurma vaadi ile kandırılan Ermeniler, Türk topraklarında örgütler kurmuş, kanlı katliamiar yapmış ve Birinci Dünya Savaşında Türk Ordusunu arkadan vurmuştur. Ermenilerin bu ihanetine Osmanlı devleti de 30 Mayıs 1915 tarihinde geçici yer değiştirme ite karşılık vermiştir. Ancak Ermenilerin sözde Ermeni soykırımı ilan ettikleri gün ise 24 Nisan 1915 tarihindedir. Çünkü bu tarihte istanbul'da isyan hareketlerine katılan bazı Ermeniler tutuklanmışlar. 24 Temmuz 1923 tarihinde sona eren Lozan Antlaşmasında ise Ermeni ve Ermenistan bahsinin geçmemiş olması, Avrupalı devletlerin Ermeni sorununa yaklaşımını gösteren en ilginç örnektir. Yani Avrupalı devletler Ermeni sorununu yaratmışlar, Osmanlı devletine karşı kullanmışlar ve nihayet onları Anadolu'da280 yüz üstü bırakıp gitmişlerdir. Üstelik Ermenilerin hamisi rolünü kimseye bırakmayan Rusya da Türkiye'de“Ermeni Yurdu”adı altında bir yerleşime dahi karşı çıkmıştır. 22 Nisan 1918 yıiında“Kafkasya Bağımsız Federe Devleti”ilan edilmiş olmasına rağmen fazla uzun ömürlü olamamış ve Ermenistan 28 Mayıs 1918 yılında da bağımsızlığını ilan etmiştir. Ancak Ermenistan bu bağımsızlığını 2 yıl koruyabilmiş 1920'de Bolşevik Rusya tarafından işgal edilmiştir. Ermenilerin ilk propaganda faaliyetleri 1930-1936 yılları arasında başlamıştır. Bu dönem propagandanın alt yapısının temellerinin atıldığı dönem olmuştur. Ermeni propagandasının 'ikinci Dünya Savaşı“ ndan ve 1960 a kadar olan döneminde ise Ermenilerin Türkiye'den toprak talepleri işlenmiştir. 1960- 1973 yıllan arasındaki dönemde ”Soykırım Günü“ üzerinde durulmuş ve 24 Nisan ”Sözde Soykırım Günü" olarak tanınması üzerinde durulmuştur. 1973 yılından itibaren Ermeniler propagandalarını terör eylemleri ile desteklemeye başlamışlardır. Bu dönem ASALA terörünün ortaya çıktığı dönem olmuştur, 1990'lı yılların başına kadar devam eden Ermeni teröründe Türkiye Devleti 34 şehit vermiştir. 1990 yılından itibaren SSCB'nin boyunduruğundan kurtulan Ermenistan, kendi sorununu kendi takip eder olmuş ancak yine de büyük devletlerin desteğini almıştır. 1998 yılına kadar iktidarda bulunan Levon Ter Petrosyann döneminde öne çıkan ılımlılık tablosu, bazı çevreleri rahatsız etmiş ve Petrosyan dönemi sona ererek Koçaryan dönemi başlamıştır Kocaryanla beraber Türkiye- Ermenistan ilişkileri yine eskiye dönmüştür. SUMMARY Caucasus, as one of the most important crossroads between the east
Özet (Çeviri)
280 yüz üstü bırakıp gitmişlerdir. Üstelik Ermenilerin hamisi rolünü kimseye bırakmayan Rusya da Türkiye'de“Ermeni Yurdu”adı altında bir yerleşime dahi karşı çıkmıştır. 22 Nisan 1918 yıiında“Kafkasya Bağımsız Federe Devleti”ilan edilmiş olmasına rağmen fazla uzun ömürlü olamamış ve Ermenistan 28 Mayıs 1918 yılında da bağımsızlığını ilan etmiştir. Ancak Ermenistan bu bağımsızlığını 2 yıl koruyabilmiş 1920'de Bolşevik Rusya tarafından işgal edilmiştir. Ermenilerin ilk propaganda faaliyetleri 1930-1936 yılları arasında başlamıştır. Bu dönem propagandanın alt yapısının temellerinin atıldığı dönem olmuştur. Ermeni propagandasının 'ikinci Dünya Savaşı“ ndan ve 1960 a kadar olan döneminde ise Ermenilerin Türkiye'den toprak talepleri işlenmiştir. 1960- 1973 yıllan arasındaki dönemde ”Soykırım Günü“ üzerinde durulmuş ve 24 Nisan ”Sözde Soykırım Günü“ olarak tanınması üzerinde durulmuştur. 1973 yılından itibaren Ermeniler propagandalarını terör eylemleri ile desteklemeye başlamışlardır. Bu dönem ASALA terörünün ortaya çıktığı dönem olmuştur, 1990'lı yılların başına kadar devam eden Ermeni teröründe Türkiye Devleti 34 şehit vermiştir. 1990 yılından itibaren SSCB'nin boyunduruğundan kurtulan Ermenistan, kendi sorununu kendi takip eder olmuş ancak yine de büyük devletlerin desteğini almıştır. 1998 yılına kadar iktidarda bulunan Levon Ter Petrosyann döneminde öne çıkan ılımlılık tablosu, bazı çevreleri rahatsız etmiş ve Petrosyan dönemi sona ererek Koçaryan dönemi başlamıştır Kocaryanla beraber Türkiye- Ermenistan ilişkileri yine eskiye dönmüştür. SUMMARY Caucasus, as one of the most important crossroads between the east281 and the west and he central points of the world; has been the homeland of many nations for all the history. Today the region still has this variety in terms of languages and Aaces as the homeland of many language and cultures which makes it an unique example the world. While, Caucasus, a Muslim dominated region, has been a stage for ompetition of various nations in the history as a crossroad of commercial routes oday it still preserves this quality with its energy resources. Following dissolution of the USSR, region has been a target for strong nations, since it spots the crossroad between eats-west and north-south transportation directions and has the second biggest energy resources of the world. As mentioned above. Caucasus has been an home for nations of different races and languages. However as the most unique characteristic of the region, these races and languages are not mingled because of the steep geographical nature of the region. Azerbaijan, Georgia and Armenia are the independent States standing at the south of the Caucasus chain of mountains looking like an horse between Russia and Turkey. Azerbaijan is the only Muslim State in the region. Today, North Caucasus still stands in the borders of Russia. In this region Islam is a widespread and strong religious faith. The foremost characteristic of this region is the rebellious nature of its people who has fought against Russia for centuries in history. The inspiring hero of this fight has been Sheik Shamil. While Azerbaijan comes first in importance at North Caucasus because of its rich energy resources, Chechnya is the most important region of North Caucasus in view of security of the pipelines. South Caucasus's Georgia is the very first state who has been subject to Russia. Georgians was once Muslims and they're the most ancient people of South Caucasus. Georgia has a critical importance because of its status as the only State in the region who has access to the Black Sea. However the country seems to have many interior problems while the main ethnic element doesn't reaches a dominant rate in the total population. Especially Cavaheti region of the country with its intense Armenian population looks like to be a prospective problem source. Armenia as the only land state of the region has no access to the open seas. Armenia looks for access routes to the Black Sea over Georgia, This State is the most homogeneous one of the region in view of demographic values. Armenia has good neighborhood relations with Iran and Russia. The historical hostility against Turks goes on. The country claims to be the very first Christian State of the region. Azerbaijan has access to the Caspian Sea and rich energy resources. An important portion of the Azen Turks still lives in Iran. The Karabagh region (20%) of the country is still kept under invasion by Armenia. Recently282 Azerbaijan's support to Turkey regarding North Cyprus Turkish Republic issue is increased. The Caspian Sea still has not a regular regime regarding energy production methods and the countries' shares over it. Especially Iran with its small resources in the region stands for equal distribution of the shares. Russia as another country in the region having small resources wants to persist its efficiency and control over the region. Turkmenistan stays neutral to the problem. Recently Russia, Kazakhstan and Azerbaijan have formed a ground for mutual understanding. Another important issue for Azerbaijan is the security of the Caspian Sea. Azerbaijan had beer! invaded cy Russia many times over the Caspian Sea in the history. Country still has some worries over this security issue. Armenians had lived as the friends of Turks until the beginning of the 19:h century. At this era of the history they have been deceived by Russians with the ”Great Armenia“ dreams. Russians aimed to constitute an buffer state between themselves and the Ottomans by deceiving this nation which has been ruled for long years by religious leaders. Armenians deceived by the promise of independent state of themselves have established some organizations on Turkish land, have committed massacres against Turks and finally have hit the Turkish Army on its back in the WWI. Ottoman's response against this Armenian treachery was the provisional replacement of this nation by a decision taken on 30 May 1915. However the so-called Armenian massacre date proclaimed by the Armenians is 24”“ April of 1915. Actually this was the date on which some uprising Armenians in Istanbul has put under arrest. The most interesting example evidencing the approach of European countries to the Armenian problem can be found in Lozan Agreement in which neither Armenians nor the Armenian State is mentioned. That's to say, Europeans created the Armenian problem, used it against the Ottomans and finally left it unfinished in Anatolia and gone. Furthermore even Russia who never left the patronization of Armenians to anyone, had been against an ”Armenian Country“ thesis within Turkey borders. On 22 April 1918 ”Caucasus Independent Federal State" was proclaimed. But it hadn't lived long and Armenia had proclaimed its independency on 28 May 1918. However Armenia had preserved this independency only for 2 years and in 1920 it had been invaded by Bolshevik Russia. The very first propaganda activities of the Armenians regarding the so- called massacre issue started between 1930-1936 years. This period has been the one foundations for the further propaganda has been constructed.283 Armenians have raised their voices against Turkey with demands regarding land in the next period of propaganda between the WWII and 1960's. In the third period between years 1960 and 1973, they mainly emphasized the so- called massacre date and with this view. 24 April has been proclaimed as the so-called Massacre Day. After 1973 Armenians started to commit terrorist activities in support of their other demands. This period had been the one that terrorist organization ASALA had born. Turkey given 34 victims to the Armenian terror which had continued till the beginning 1990's. After year 1990, Armenia has became an independent State foliowing the dissolution of the USSR and Armenians started to fight for their own problems themselves however again with support of s.ome other super powers. The moderate approach of Levon Ter-Petrosyan's government which stayed in power until 1998, has disturbed some groups who are in support of a more aggressive approach and Kocharyan has came to power. With Kocharyan government, Turkey-Armenia relations have turned to the old cold atmosphere.
Benzer Tezler
- Kafkasya'da Dağıstan'ın stratejik önemi
Strategic importance of Dagestan in Caucasia
GÖKMEN KILIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Uluslararası İlişkilerGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH AYNURAL
- Gürcistan - Avrupa Birliği ilişkileri çerçevesinde Güney Osetya sorunu
The problem of Southern Ossetia in the frame of European Union and Georgia relations
AYDAN BAKHISHOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BUKET ÖNAL
- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin yıkılışından sonra Azerbaycan-Rusya ilişkileri
Azerbaijan-Russian relations after disintegration of the Union of Soviet Socialist Republics
NAMİG MAHMUDOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Siyasal BilimlerEge ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGAY CİN
- S.S.C.B.'nin dağılmasından günümüze Türkiye'nin Ermenistan ve Azerbaycan ile olan ilişkilerinin Türk dış politikasındaki Kafkasya yaklaşımlarına etkileri
Today collapse of the USSR Turkey's relations with Armenia and Azerbaijan in Turkish foreign policy approaches the effects of the caucasus
FULYA ODUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK S. GÜLBOY
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan dış politikasının oluşturulması ve Azerbaycan-İran ilişkilerin siyasi ve askeri boyutu
Buildng Azerbaijan's foreign policy after its independence and Azerbaijan-İran relations political and military
AZER ALİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerEge ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SİRET HÜSRSOY