Halide Edip Adıvar'ın son dönem romanlarında İstanbul'da gündelik hayat ve müzik
Daily life İstanbul and music in Halide Edip Adıvar's latest novels
- Tez No: 163000
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
ÖZET Hemen her anlatı türünde eserler vermiş olan Halide Edib Adıvar (1882-1964), başta hikâye ve romanlarında olmak üzere, çeşitli dergi ve gazetelere yazdığı yazılarda İstanbul'un gündelik hayatını ele almıştır. Kurtuluş Savaşıyla birlikte yaşadığı yıllar içinde tarihsel, toplumsal ve siyasal olaylarda etkin bir biçimde rol alan yazarın, eserleri üzerine yapılan çalışmalardan Cumhuriyet dönemi edebiyatında gerçekçi roman geleneğinin öncülerinden biri olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır. Eserleri üzerine yapılan çalışmalarda, Yolpalas Cinayeti (1936)'nden itibaren yazdığı romanlarında toplumsal konulan ele aldığı, İstanbul'un gündelik hayatını“bir tarihçi kadar nesnel”bir biçimde yansıttığı tekrarlanmış, eserlerinin dönemin tarihine kaynaklık ettiği söylenegelmiştir. Genelde söylenenin aksine, yazarın İstanbul'un gündelik hayatıyla ilgili gözlemlerini romanlarının sadece arka plânını oluşturmak amacıyla kullanmadığı, İstanbul'un gündelik hayatının kendisini sorunsallaştırdığı görülür. Yazar, romanlarında, yönetim ve ideolojik görüşlerde görülen değişimlerin İstanbul'un gündelik hayatını nasıl etkilediğini göstermeyi hedeflerken, ele aldığı tarihsel süreç içinde var olan kültür ürünlerini simgeler olarak kullanır. Bu tezde, Yolpalas Cinayeti (1936), Sonsuz Panayır (1946) ve Âkile Hanım Sokağı (1957)'nda birer kültür simgesi olarak beliren“cazband'lar (ing. Jazz-band) ve ”rock'n roll", edebî ve tarihsel kaynakların yanında, incelenen dönemde kaleme alınmış çeşitli kaynaklarla kıyaslanarak araştırılmış ve bu eserlerin içerdiği söylenen tarihsel gerçeklikler, Yeni Tarihselciliğin edebiyat eleştirisine sunduğu bakış açılan doğrultusunda irdelenmiştir. Tezde, kullanılan tarihsel kaynaklar ve incelenen romanlarda yansıtılan tarihsel olayların olgular olarak ele alınamayacağı, yazarın başta eleştirel yaklaşımı dolayısıyla romanlarında İstanbul'un gündelik hayatını bir tarihçi gibi kaydetmesinin mümkün olmadığı vurgulanmıştır. Diğer taraftan, bu romanların birtakım kültür ürünlerinin zaman içindeki dönüşümlerinin araştırılmasında Önemli kaynaklar oldukları sonucuna varılmıştır. anahtar sözcükler: gündelik hayatın tarihi, İstanbul, kültür simgeleri, müzik ııı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Daily Life of Istanbul and Music in Halide Edib Adivar's latest Novels Halide Edib Adivar ( 1 882- 1 964) who has produced literary works in nearly all kinds of narrative styles has dealt with the daily life of Istanbul primarily in her short stories and novels but also her articles published in periodicals and newspapers. It is clear from the studies carried out on the writer's literary work that she is regarded as one of the precursors of the tradition of realistic novel writing in the literature which evolved in the Rublican period during the years she has lived through, including the War of Independence. In the studies conducted regarding her novels starting from Yolpalas Cinayeti (The Murder of Yolpalas) (1936) it has been repeatedly stated that she has reflected the daily life of Istanbul in an“objective manner approaching that of a historian”and it has always been said that her works constituted a historical source for the relevant period. As opposed to what is generally said, the writer has not used her observations on the daily life of Istanbul merely to create a setting for her novels. It appears rather that it is Istanbul's daily life that brings itself forth as a central theme. In her endeavour to demonstrate in her novels the impact of the changes experienced in the political life and ideological views on the daily life of İstanbul, the writer uses as symbols cultural products that exist within the historical period she deals with. In this thesis,“jazz-bands”and“rock'n roll”, which appear as cultural symbols in Yolpalas Cinayeti (The Murder of Yolpalas) (1936), Sonsuz Panayır (The Never- ending Fair) (1946) and Âkile Hanım Sokağı (Madam Âkile Street) (1957), have been examined by making comparisons with literary and historical resources as well as various reference materials written during the time period being examined. Thus, the historical facts, which these works were said to contain, have been scrutinized in line with the considerations for literary criticism which New Historicism offers. The thesis concludes that the historical events presented in the novels examined, including the historical reference materials used, cannot be regarded as historical phenomena and that due to her critical approach it is not possible for the writer to reflect the daily life of Istanbul in the manner a historian would. On the other hand, the conclusion that these novels provide an essential resource for exploring the transformation in time of a number of cultural products has also been reached. key words: history of everyday life, Istanbul, cultural symbols, music IV
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında Millî Mücadele algısı ve millî edebiyatta mütareke
Başlık çevirisi yok
ELİFNUR AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN AKTAR
- Halide Edip Adıvar'ın romanlarında dini tip ve karakterler
Religious characters and types at Halide Adıvars novels
SELMA AYVAZ VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSA AKSOY
- Halide Edip Adıvar'ın romanlarında erkeklik temsilleri
Representations of masculinity in Halide Edip Adivar's novels
ESRA ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM ÖZGÖREN KINLI
- Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek, Zeyno'nun Oğlu, Sinekli Bakkal, Tatarcık, Döner Ayna ve Âkile Hanım Sokağı romanlarında sosyal meseleler
Social issues in Halide Edip Adıvar's novels Shirt from Fire, Zeyno's Son, Flycatcher Grocery, Midge, Revolving Mirror and Akile Hanım Sokağı
DERYA TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKilis 7 Aralık ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN DOĞRAMACIOĞLU
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında varoluş sorunu (1923-1938)
The problem of existence in the Turkish novel of the Republican Period (1923-1938)
SEMA ORUÇ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN