Geri Dön

Sodyum nitrit, sodyum nitrat, potasyum nitrit ve potasyum nitratın genotoksik etkisinin somatik mutasyon ve rekombinasyon testi ile araştırılması

Investigation of genotoxic effect of sodium nitrate, sodium nitrite, potassium nitrate and potassium nitrite using somatic mutation and recombination test

  1. Tez No: 165966
  2. Yazar: RABİA SARIKAYA
  3. Danışmanlar: PROF.DR. KEMAL SOLAK, PROF.DR. ŞÜKRAN ÇAKIR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyoloji, Biology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 110

Özet

HI SODYUM NİTRIT, SODYUM NİTRAT, POTASYUM NİTRİT VE POTASYUM NİTRAT'IN GENOTOKSİK ETKİSİNİN SOMATİK MUTASYON VE REKOMBİNASYON TESTİ İLE ARASTDHLMASI (Doktora Tezi) RABİA SARIKAYA GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Nisan 2005 ÖZET Günümüzde tüketilen gıdaların birçoğu soframıza gelene kadar bir takım işlemlerden geçer. Bu işlemler sırasında gıdalara renk, koku, tat vermek ve korumak amacıyla bazı gıda katkı maddeleri eklenebilir. Gıdalara koruyucu olarak katılan antimikrobiyal maddelerin en önemli görevi ise besinlerde mikroorganizma oluşumunu engellemektir. Koruyucu katkı maddelerinin olumlu etkilerinin yanı sıra mutajenik ve karsinojenik etkilere de sahip olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, koruyucu gıda katkı maddelerinden sodyum nitrit, sodyum nitrat, potasyum nitrit ve potasyum nitrat'ın 25, 50, 75 ve 100 mM'lık konsantrasyonlarının genotoksik etkileri Drosophila melanogaster'de (mwh x flr) mutantları kullanılarak Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi (SMART) ile araştırılmıştır. Uygulamalar sonucunda sodyum nitrit, potasyum nitrit ve potasyum nitrat'ın 25 mM'lık konsantrasyonları, genotoksik açıdan negatif bulunurken sodyum nitrat'ın aynı konsantrasyonu anlamsız genotoksisite göstermiştir. Dört katkı maddesinin 50, 75 ve 100 mM'lık konsantrasyonlarının ise pozitif genotoksisite gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca tüm uygulamalarda en çok rastlanılan mutasyon tipi small single spots mutasyon tipi olup konsantrasyon artışına bağlı olarak mutasyon frekansının arttığı görülmektedir. En yüksek toplam mutasyon frekansı 100 mM sodyum nitrit denemesinde belirlenirken (% 1.50) bunu sırasıyla, potasyum nitrit (%IV 1.37) sodyum nitrat (% 1.01) ve potasyum nitrat (% 0.86) izlemektedir. Bu çalışmada ayrıca, sodyum nitrit, sodyum nitrat, potasyum nitrit ve potasyum nitrat'ın 25 mM'lık dört ikili kombinasyonu ve 25 mM'hk dörtlü kombinasyonunun genotoksik etkisi de SMAR Testi ile belirlenmiştir. Denemeler sonucunda dört katkı maddesi, 25 mM'lık konsantrasyonda ayrı ayrı kullanıldıklarında negatif genotoksisite gösterirken; aynı konsantrasyonda ikili ve dörtlü kombinasyonlar halinde uygulandıklarında pozitif genotoksisite göstermişlerdir. Bu sonuç katkı maddelerinin bir arada kullanılmasının genotoksik etkiyi artırdığını göstermektedir. Kokteyl uygulamalarında en yüksek mutasyon frekansı dört katkı maddesinin birlikte uygulandığı grupta (% 0,89) tespit edilirken bunu sırasıyla, NaN02+KN02 (% 0,68); NaN02+NaN03 (% 0,65); KN02+KN03 (% 0,60) ve NaN03+KN03 (% 0,51) izlemektedir. Bu çalışma kapsamında, sodyum nitrit, sodyum nitrat, potasyum nitrit ve potasyum nitrat'ın 75 mM'lık konsantrasyonlarının Drosophila melanogaster mwh x fir dişi ve erkek bireylerindeki ömür uzunluğuna etkisi de incelenmiştir. Ömür uzunluğu deneyleri sonucunda Drosophila melanogaster mwh x flr için ortalama ömür uzunluğu en fazla kontrol grubunda (64,27 gün) bulunmuştur. Kullanılan katkı maddeleri arasında, kontrol grubuna göre ömür uzunluğunu en çok azaltan maddenin sodyum nitrit olduğu, bunu sırasıyla potasyum nitrit, sodyum nitrat ve potasyum nitrat'ın izlediği tespit edilmiştir. Ayrıca tüm gruplarda dişi bireylerin erkeklere göre daha uzun yaşadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak, nitrit ve nitrat içeren gıda koruyucularının kontrollü kullanılması gerektiği, aksi takdirde bu maddelerin mutajenik etkiler ortaya çıkarabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bilim kodu : 230 Anahtar Kelimeler : Drosophila melanogaster, Gıda katkı maddeleri, Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi, Ömür uzunluğu Sayfa Adedi : 96 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Şükran Çakır, Prof. Dr. Kemal Solak

Özet (Çeviri)

INVESTIGATION OF GENOTOXIC EFFECT OF SODIUM NITRATE, SODIUM NITRITE, POTASSHJM NITRATE AND POTASSIUM NITRITE USING SOMATIC MUTATION AND RECOMBINATION TEST (Ph. D. Thesis) RABİA SARIKAYA GAZI UNIVERSITY INSTUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY April 2005 ABSTRACT Numerous adverse conditions may arise in food commodities both during preprocessing storage and during the period of reaching the consumer. Use of antimicrobial agents aims to reduce possible food spoilage/changes or continuously to diminish them. The most important effect of antimicrobial food additives is to protect food from microorganisms. It is known that food preservatives may have mutagenic and carcinogenic effects, in addition to positive protective actions. In this study, four food preservatives (sodium nitrite, sodium nitrate, potassium nitrite and potassium nitrate) have been investigated for potential genotoxicity at concentrations of 25, 50, 75 and 100 mM in the Somatic Mutation and Recombination Test (SMART) of Drosophila melanogaster (mwh x fir). Results of the experiments have shown sodium nitrite, potassium nitrite and potassium nitrate to have negative genotoxicity at a concentration of 25 mM, while sodium nitrate demonstrated inconclusive genotoxicity at the same concentration. However, the same four food additives demonstrated positive genotoxicity at concentrations of 50, 75 and 100 mM. In addition, the types of mutations encountered most frequently were small single spots and mutation frequency increased by increasing the concentration. The highest total mutation frequency was determined at a concentration of 100 mM sodium nitrite exposure (% 1,50). This was followed by potassium nitrite (%VI 1,37), sodium nitrate (% 1,01) and potassium nitrate in decreasing order (% 0,86). The second set of experiments consisted of combination exposures, namely NaN02+KN02; NaN02+NaN03,. KN02+KN03 ve NaN03+KN03 at a concentration of 25 mM each. The four food additives showed negative genotoxicity when applied individually at 25 mM. However, combination exposures of the same concentrations showed positive genotoxicity. As a result, food additives which are used in combination in food, have potential genotoxic effects. The highest mutation frequency was recorded when all four food additives together were applied in combination (% 0.89). This was followed in decreasing order of NaN02+KN02 (% 0,68); NaN02+NaN03 (% 0,65); KN02+KN03 (% 0,60) and NaN03+KN03 (% 0,51). Moreover, in the last phase of this study, the same four food additives (sodium nitrite, sodium nitrate, potassium nitrite and potassium nitrate) have been investigated for their effects of longevity on both male and female Drosophila melanogaster (mwh x fir) at a concentration of 75 mM. Results of the longevity experiments showed the longest mean life span in the control group. Among the food additives used, sodium nitrite is the most effective on decreasing longevity. This was followed in increasing order of potassium nitrite, sodium nitrate and potassium nitrate. Moreover, Drosophila melanogaster (mwh x fir) females lived longer than males in all groups. In conclusion, it is necessary to control food preservatives containing nitrite and nitrate to overcome mutagenic effects. Science code : 230 Key Words : Drosophila melanogaster, Food additives, Somatic mutation and recombination test, Longevity Page number : 96 Adviser : Prof. Dr. Şükran Çakır, Prof. Dr. Kemal Solak

Benzer Tezler

  1. Tez No

    329495

    Geleneksel fermente sucuklardan izole edilen mayaların tanımlanması, teknolojik ve fonksiyonel özelliklerinin belirlenmesi ve sucuk üretimine uygun izolatların seçilmesi

    Identification of the yeasts isolated from traditional fermented turkish sausage sucuk, determination of their technological and functional properties and selection of favorable isolates for the sucuk production

    İSMET ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Gıda MühendisliğiErciyes Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OSMAN SAĞDIÇ

  2. Tez No

    172043

    Potasyum sorbat, sodyum benzoat, sitrik asit, benzok asit ve sodyum nitritin mutajenik etkilerinin in vitroda incelenmesi

    In vitro examination of mutagenic effects of potassium sorbate, sodium benzoate, citric acid, benzoic acid and sodium nitrite

    HÜLYA ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Tıbbi BiyolojiSelçuk Üniversitesi

    Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BÜLENT TURHAN

  3. Tez No

    898683

    Development of selective iron-based fischer-tropsch catalysts to light olefins

    Hafif olefinler için seçici demir bazli fischer-tropsch katalizörlerinin geliştirilmesi

    YASEMİN FATİH AGHDAEI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSNÜ ATAKÜL

    DOÇ. DR. ALPER SARIOĞLAN

  4. Tez No

    748161

    Sodyum benzoat, potasyum sorbat ve sodyum nitrat karışımlarının ayçiçeği silajlarında fermantasyon özellikleri ve aerobik stabilite üzerine etkileri

    The effects of sodium benzoate, potassium sorbate and sodium nitrate mixtures on fermentation characteristics and aerobic stability in sunflower silages

    ŞEVKİ PARLAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ZiraatTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Zootekni Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET LEVENT ÖZDÜVEN

  5. Tez No

    376311

    Farklı kürleme sıcaklıkları ve farklı kürleme ajanları kullanılarak üretilen pastırmaların laktik asit bakteri florası ve diğer bazı özellikleri

    Lactic acid bacteria flora and some other properties of pastirma produced by using different curing temperatures and different curing agents

    KÜBRA ÇİNAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Gıda MühendisliğiAtatürk Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜZİN KABAN

Geri Dön