Doğu Karadeniz'de gaza doygun tortullar ve bunların sismik ve sonar verileri ile araştırılması
Gas saturated sediments in the Eastern Black Sea and their investigations by seismic and sonar data
- Tez No: 169154
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜNAY ÇİFCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Deniz jeofiziği, akustik yöntemler, Karadeniz, sığ gaz birikimi, pockmark, gaz hidrat, Marine geophysics, acoustic methods, the Black Sea, shallow gas accumulation, pockmark, gas hydrate. vu
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
DOĞU KARADENİZ' DE GAZA DOYGUN TORTULLAR VE BUNLARIN SİSMİK VE SONAR VERİLERİ İLE ARAŞTIRILMASI ÖZET Doğu Karadeniz bölgesi Yeşilırmak deltasının şelf ve kıtasal yamacı ile apron bölgesindeki bir dizi yüksek ayrımlı güncel akustik verinin birbiri ile ilişkilendirilerek yorumlanmıştır. Yüksek ayrımlı sismik ve çok yüksek ayrımlı MAK-1 subbottom profiler-yanal tarama sonarı verilerine ek olarak, uzaktan kumandalı araç (ROV) üzerine monte edilmiş GeoChirp subbottom profiler ve GeoAcoustics yanal tarama sonarı kullanılarak elde edilmiş veriler yardımıyla, bölgenin sığ ve derin yapısı akustik olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sığ gaz birikimleri, pockmark yapıları, gaz hidrat oluşumları ve kıtasal yamaç üzerindeki tortul kütle hareketlerini kapsamaktadır. Pockmarklar, gaz hidrat birikimleri ve yamaçtaki kütle hareketlerinin her biri için ilk kez ortaya konulan özgün modeller geliştirilmiş ve tartışılmıştır. Sığ gaz birikimleri, yüksek ayrımlı MAK-1 verileri üzerinde yansımasız boşluk alanları oluşturmakta ve bu bölgelerde tortul katmanların sürekliliği aniden yok olmaktadır. Sığ gaz birikimleri çalışma alanında hemen her bölgede görülmekle birlikte, akustik veri, özellikle şelf ve apron bölgesinde geniş alanlar boyunca sığ gaz varlığını işaret etmektedir. Şelf alanında üretilen gaz ve aşırı basınç koşulları altodaki boşluk suyunun deniz tabanına ani püskürmesi sonucu, şelf alanında dairesel ve uzunlamasına yapıda pockmarklar meydana gelmektedir. Bölgede bulunan çok sayıdaki gömülü pockmark yapısı, şelf alanında aşın basınç koşullarının dönemsel olarak değiştiğini işaret etmektedir. Şelf ve üst kıtasal yamaç bölgesinde yaklaşık 250-700 m su derinliklerinden alman MAK-1 subbottom profiler kesitlerinde, oldukça yüksek genlikte yansıma üreten tabakalar gözlenmektedir. Bu yansımalar şelf alanında pockmark yapılan ile birlikte bulunmakta olup, bunlar hidrojen sülfürce zengin gaz hidrat tabakalarından alman yansımalar olarak yorumlanmıştır. Çalışmada, bu kadar sığ derinliklerde ivoluşumu ile dünyada bir ilk olan bu tür gaz hidrat yapılarının oluşum ve duraylılığı, geniş çaplı olarak tartışılmıştır. Çalışma alarmım kıtasal yamaç kısmında oldukça iyi gelişmiş kanyon sistemleri bulunmaktadır. Bu kanyonlar, genellikle ana kanyonlara bağlanarak toplayıcı kanyon sistemlerini meydana getiren birçok ikincil kanyondan oluşmaktadır. Bölgede yamaç üzerindeki kütle hareketleri, (/) kanyon duvarları üzerinden kanyon eksenine doğru moloz akmaları şeklinde, (if) kanal bankı sistemlerinde rotasyonel fayların kontrolü altında gelişen çok-aşamalı kütle hareketleri şeklinde, (Uf) apron ve abisal düzlük kısmında ise, konturit akıntıları sonucu oluşan tortul dalgalan şeklinde meydana gelmektedir.
Özet (Çeviri)
GAS SATURATED SEDIMENTS IN THE EASTERN BLACK SEA AND THEIR INVESTIGATIONS BY SEISMIC AND SONAR DATA ABSTRACT Combined interpretation of new high resolution acoustic data collected from the shelf, continental slope and apron regions of Yeşihrmak River delta in the Eastern Black Sea was carried out The shallow and deep structures of the region are revealed acoustically using high resolution conventional seismics, very high resolution MAK- 1 subbottom profiler and side scan sonar records as well as remotely operating vehicle (ROV)-mounted GeoChirp subbottom profiler and GeoAcoustics side scan sonar data. The study consists of the evaluation of shallow gas accumulations, pockmark structures, gas hydrate formations and sediment transport mechanisms on the continental slope. New models were developed and discussed for pockmarks, gas hydrate accumulations and mass movement processes on the slope. Shallow gas accumulations form acoustically reflection-free zones on the high resolution MAK-1 data and the continuity of the sedimentary layers abruptly disappears. Although shallow gas accumulations can be observed all over the region, acoustic data indicate large gas accumulations especially in the shelf and apron regions. A pockmarked plateau exists in the shelf region, containing both circular and elongated type pockmarks which are formed by expulsion of overpressured gas and pore water. Several buried pockmarks in the area indicate that the pockmarks in the region developed under periodically varying overpressure conditions. In the shelf and upper continental slope regions, some reflectors producing very strong reflections on the MAK-1 subbottom profiler data between 250 and 700 m water depths were observed. These layers are accompanied by pockmark structures in the shelf area and were interpreted as hydrogen sulfide-rich shallow gas hydrate layers. The formation and stability conditions of these gas hydrate layers, which were observed at the first time at such shallow depths, were also discussed in detail. VIWell-developed canyon systems exist on the continental slope of the study area. These systems generally consist of several secondary canyons, which are connected to a main canyon to constitute tributary canyon systems. The mass movement mechanisms in the slope region were observed as (/) debris flows on the channel levee systems towards the channel axis, (if) multi-stage slumps and slides developed under the control of rotational faults on the channel banks, and (Hi) in the apron and abyssal plain, the sediment waves originating from contour currents.
Benzer Tezler
- 16. yüzyılda Anadolu'da Oğuzların Çepni boyu
Çepni Tribe of the Oghuzs in Anatolia in the 16th century
KAMİL YAVUZ
- Doğu Akdeniz'de GKRY-İsrail yakınlaşmasının Türkiye açısından incelenmesi
Analysis of Cyprus-İsrael rapprochement from Turkey's perspective
SERKAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. POYRAZ GÜRSON
- İsrail'in Körfez ülkeleri ile ilişkilerinin bölgesel ve uluslararası etkileri
Regional and international effects of Israel's relations with the Gulf countries
ÖMER FATİH ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ERKAN
- Doğu Karadeniz'de yetiştiriciliği yapılan gökkuşağı alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss) kromozom farklılıklarının belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET ULUPINAR
Doktora
Türkçe
1998
Balıkçılık TeknolojisiKaradeniz Teknik ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM OKUMUŞ
- Doğu Karadeniz'de bir mimari temsiliyet okuması: Hazinedarzâdeler'in imar faaliyetleri
A reading of architectural representation in the East Black Sea: Zoning activities of the Hazinedarzades
MERVE YAVRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İSKENDER TULUK