Geri Dön

Veri zarflama yöntemi ile tedarikçi seçimi: Otomotiv sektöründe bir uygulama

Supplier selection with data envelopment analysis: An application in automotive industry

  1. Tez No: 172109
  2. Yazar: DİDEM ÇOLAKEL
  3. Danışmanlar: PROF.DR. DEMET BAYRAKTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 98

Özet

Bu çalışmanın amacı, ticari taşıt üretmekte olan bir otomotiv firmasında veri zarflama analizi ile maksimum-minimum yöntemlerinin bir arada kullanılmasıyla tedarikçi değerlendirme süreci için bir karar destek sistemi önerisinde bulunmakta. Geleneksel tedarikçi değerlendirme yöntemleri öncelikli olarak finanssal ölçümleri karar verme sürecinin içine alırken, daha güncel olanlar bu değerlendirme için sadece fiyat kriterinin yeterli olmadığını, bunun yanı sıra başka kriterlerin de göz önüne alınması gerektiğini göstermişlerdir. Fiyat kriterinin yanı sıra diğer kriterlerin değerlendirme sürecine alınması zaman içinde yapılan çalışmaların ve rekabet artışının bir nedeni olarak ortaya çıkmıştır. Bu konuda literatürde birçok çalışma yapılmış fiyat faktörünün yanı sıra tedarikçi seçiminde etkili olan başlıca teslimat performansı ve kalite olmak üzere birçok başka faktörün de etkili olduğu ortaya konulmuştur. Tedarikçi seçme probleminin bu kadar önemli bir noktaya gelmesindeki bir neden de çalışılan tedarikçi sayısının işletme açısından önemidir. Uzun süre firmalar grev, kalite problemleri gibi sorunlarla karşılaşıldığı durumda tek bir tedarikçiye bağımlılıktan kurtulmak ve bir ürünün temininde çok sayıdaki tedarikçi arasında bir rekabet ortamı yaratabilmek amacıyla birçok tedarikçiyle aynı anda çalışmayı sürdürmüşlerdir. Ancak günümüzde firmalar az sayıda tedarikçi veya tek bir ana tedarikçi ile uzun süreli iş ilişki geliştirme yoluna gitmektedirler. Bu da ancak doğru tedarikçilerin seçilmesiyle gerçekleştirilebilecek olan bir yaklaşımdır. Bu çalışmada çok kriterli sistemleri değerlendirmedeki kullanışlılığı nedeniyle literatürde de tedarikçi değerlendirme sürecinde geniş bir uygulama alanı bulmuş olan veri zarflama analizi (VZA) kullanılmışta. Tedarikçi seçme problemi çok kriterli bir karar problemidir ve VZA tedarikçileri belli bir ürün için değerlendirmede kullanılmaktadır. VZA genel olarak birçok kriterle amaçların göreceli verimliliklerini viiihesaplayan bir matematiksel programlama tekniğidir. VZA'nın çözümünde her bir karar birimi için model çözülür ve amaç fonksiyonu l'e eşit olan karar birimleri etken olarak değerlendirilir. Etken olmayan karar birimlerin amaç fonksiyonundan olan uzaklıkları incelenip etken bir karar birimine benzetilmeye çalışılır. VZA yönteminin yanı sıra çalışmada yer alan tedarikçiler aynı kriterler altında ikinci kez maksimum-minimum modeli ile değerlendirmeye alınmıştır. Maksimum - minimum yaklaşımının ardındaki anlayış, satın alıcı tarafından oluşturulmuş olan en iyi hedef ölçümleri karşısında bir tedarikçinin performansını maksimize ve minimize etmektir ile her bir tedarikçi için iki tane performans ölçümü konulur. Burada yüksek değerler daha iyi seviye performansa karşılık gelmektedir. Birinci model tedarikçinin en iyi olduğu alanları belirlerken, ikinci model en kötü olduğu alanları belirlemektedir. Çalışmanın sonuç bölümünde VZA yönteminden elde edilen sonuçlar ve maksimum- minimum yaklaşımından elde edilen sonuçlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak modelde yer alan otomotiv firmasının gerçek şartlarda iki adet etkin, iki adet de etkin olmayan tedarikçi ile çalışmakta olduğu belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study data envelopment analysis and maximum-minimum analysis methods have been used together in a commercial vehicle producing automotive company in order to study the supplier evaluation process. Traditional supplier evaluation methods primarily takes financial criteria in the decision-making process while the recent ones shows that cost factor is not enough and also take some other criteria in the account. This is a normal result of increasing competition between companies. The first study in this area has been done by Dickson (1966). Dickson shows cost, quality and delivery performance are the most important criteria in supplier selection. Woodside and Vyas (1987) suggested that management would generally will to pay 4-6% higher than the lowest acceptable bid if the product performance is superior. Weber et al. (1991) compared the supplier selection methods and concluded that the quality is the first factor with the highest rate followed by delivary performance and cost. As a result in today studies there are many other criteria are being used instead of cost. Another reason that brings the supplier selection problem to an important point is the importance of supplier number working with the company. Previously companies choose to work with more suppliers to overcome the strike and quality problems and to create a competition area between the suppliers. But today companies choose to have a long and trustful relation with fewer amounts of suppliers and this relation can be achieves with a correct supplier chosen by a correct method. In supplier selection process because of the usefulness in the measuring performance of suppliers, data envelopment analysis commonly is being used in literature. Supplier selection is a multi-criteria method and DEA is being used to evaluate the suppliers of a specific product. DEA was by Charnes et al. (1978) and generally canbe defined as a mathematical model calculating the relative efficiencies of the objectives. Relative efficiency measurement of DEA can be summarized as follows: - Identifies the best observations producing the maximum outputs by using minimum inputs in any observation set. - Assumes the mentioned border as“reference”and measures the distance of the ineffective decision unit to this border as radial. In the solution of DEA for each decision unit, model is solved and decision units with objective functions equal to“1”are evaluated as effective. The distance of ineffective decision units to the objective function is reviewed while the aim in the model is to make the ineffective decision unit same with the effective decision unit. In the study the inputs used in the DEA, which mostly concentrates on the strong sides of the supplier, are again taken in the evaluation process in the max-min evaluation method. The concept behind the max-min approach is to maximize and minimize the performance of a supplier against the best target measures set by the buyer. The combination of models utilized in this approach provides two measures of performance of each supplier, where higher values indicate better levels of performance. In the study performance measures get from DEA are compared with the results get from max-min analysis. In the study exterior trim part suppliers have been involved in the evaluation process. From this point of view rejected part amount, cost and the location of the supplier are taken as input criteria. Output criteria used in the study are quality and delivery performance.

Benzer Tezler

  1. A hybrid decision making method for supplier selection

    Tedarikçi seçimi için karma karar verme metodu

    FATMA UMUT ALVER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Bölümü

    PROF. ALİ RIZA KAYLAN

  2. Bulanık AHS ve bulanık TOPSIS yöntemleri ile bir paslanmaz çelik firmasında yeşil tedarikçi seçimi

    Green supplier selection in a stainless steel company with furious AHS and furious TOPSIS methods

    RÜYA VURAL ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKocaeli Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIZ ŞAHİN

  3. Hazır giyim tedarikçilerinin performans değerlendirmesi için bir model önerisi

    A model for evaluating the performance of clothing suppliers

    SAİD MELİH YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CANAN SARIÇAM

  4. An integrated multi-criteria decision making approach for the vendor performance evaluation in a retail company

    Bir perakende firmasında çoklu karar verme yöntemleri entegre yaklaşımı ile tedarikçi performans değerlendirmesi

    NESLİHAN NEŞE ALDIKAÇTI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TEMEL ÖNCAN

  5. Une approche floue d'analyse d'enveloppement des données au probléme de sélection de fournisseur

    Tedarikçi seçimi problemine bir bulanık veri zarflama analizi yaklaşımı

    MEHMET HAKAN AKYÜZ

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2005

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ERTUĞRUL KARSAK