İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine yönelik sorumluluk ölçeğinin geliştirilmesi ve sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, denetim odağı ve akademik başarıya göre incelenmesi
Development of a responsibility scale for 5th grade elementary students and investigating the relationship of responsibility and gender, locus of control, and academic achievement
- Tez No: 174902
- Danışmanlar: DOÇ. FİDAN KORKUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu araştırmada, ilköğretim öğrencilerinin sorumluluk düzeyleri incelenmiştir. Bu amaçla ilk önce Sorumluluk Ölçeği (SÖ) geliştirilerek geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmış ve ardından ilk öğretim 5. sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, denetim odağı ve akademik başarılarına göre değişiklik gösterip göstermediği araştırılmıştır. Sorumluluk kavramı farklı kaynaklarda farklı şekillerde ele alındığı ve bu konuda fazlasıyla kavram karmaşıklığı olduğu için, ilk önce sorumluluk kavramı tanımlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada sorumluluk bir trait olarak ele alınmıştır. Sorumluluk ölçeğini geliştirmek amacıyla dört aşamalı bir çalışma yapılmıştır. Birinci aşamada, sorumlu öğrenci özelliklerinin neler olduğu, 2005 - 2006 öğretim yılında, Ankara ilinde, ilk öğretim 5. sınıfta görev yapan 70 öğretmen ve 70 öğrenci velisine açık uçlu sorular halinde sorulmuştur. Daha sonra sorumlulukla ilgili kaynaklar taranmıştır. Öğretmenler ve velilerden elde edilen yanıtlar ve ilgili kaynaklara dayanarak 49 maddeden oluşan bir madde havuzu oluşturulmuştur. ikinci aşamada, 13 uzmandan araştırma kapsamında hazırlanan 49 maddelik ölçek taslağı hakkındaki görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Uzmanlardan elde edilen görüşler incelenmiş, sonuçta 38 maddeden oluşan bir ölçek taslağı elde edilmiştir. Üçüncü aşamada, 38 maddeden oluşan ölçek 253 öğrenciye uygulanmıştır. Önce temel bileşenler analizi, sonra tek boyutlu faktör analizi yapılıp, Minres faktör çıkarma yöntemi kullanılmıştır. İzleme grafiği ve öz değerlerden boyut sayısı saptanmış ve geçerliliği ve güvenilirliği kabul edilir düzeyde olan 24 madde tespit edilmiştir. Yapı geçerliliği amacıyla gerçekleştirilen faktör analizi çalışmaları ölçeğin tek boyutlu olarak değerlendirilebileceği biçiminde yorumlanmıştır. Ölçeğin geçerliliğini incelemek amacıyla, Ahlaki Olgunluk Ölçeği kullanılmıştır. Bu amaçla, Sorumluluk Ölçeği ile Ahlaki Olgunluk Ölçeği, 207 öğrenciye uygulanmıştır. Bu iki ölçekten elde edilen puanlar arasındaki korelasyon katsayısı 0,53 olup olumlu yönde ve 0,01 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Ölçeğin iç tutarlılığı saptamak amacıyla hesaplanan Cronbach Alfa katsayısı 0,83 olarak bulunmuştur. Araştırmanın dördüncü aşamasında tarama çalışması yapılmıştır. Öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, denetim odağı ve akademik başarı değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek için 207 öğrenciyle çalışılmıştır: Bu amaçla Sorumluluk Ölçeği ve Nowicki ve Strickland Denetim Odağı Ölçeği uygulanmıştır. Toplanan veriler bağımsız gruplar olduğu için t testi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularını kısaca şöyle özetlemek mümkündür: 1. İlköğretim 5. sınıfa devam eden kız öğrencilerin Sorumluluk Ölçeği'nden aldıkları puan ortalaması erkek öğrencilerin aldıkları puan ortalamasından daha yüksektir. 2. ilk öğretim 5. sınıfa devam eden içten denetimli öğrencilerin Sorumluluk Ölçeği'nden aldıkları puan ortalaması dıştan denetimli öğrencilerin puan ortalamasından daha yüksektir 3. ilk öğretim 5. sınıfa devam eden ve akademik başarıları yüksek olan öğrencilerin, akademik başarıları düşük olan öğrencilere kıyasla Sorumluluk Ölçeği'nden aldıkları puan ortalamaları daha yüksektir. Araştırmadan elde edilen bulguların tartışması ve yorumu yapılmıştır. Bu doğrultuda ilerideki uygulama ve araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.ANAHTAR SÖZCÜKLER Sorumluluk, Sorumluluk Ölçeği, denetim odağı, Denetim Odağı Ölçeği, içten denetimli, dıştan denetimli, akademik başarı, ölçek geliştirme, geçerlilik, güvenilirlik.
Özet (Çeviri)
This investigation was conducted to examine the concept of personal and social responsibility among 5th grade elementary school students. The study was conducted in two phases the first of which was the development and validation of a psychometric instrument to assess the construct of responsibility. The second phase of the investigation utilized this instrument to assess responsibility and its relationship to three other variables: Gender, locus of control, and academic achievement. While the concept of responsibility has been defined in numerous ways throughout the literature, this investigation represents an attempt to define it as a relatively stable personality trait that can be operationally defined and measured through the use of a psychometric instrument. The development of thisd investigation progressed through four steps. The first of these was the administration of open-ended questions to a sample of 140 adults (70 parents and 70 elementary school teachers) during the 2005-2006 academic year. The integration of information from previous studies and the responses from the parents/teachers permitted the development of an initial item pool of 49 items. The second phase of the scale development process involved submitting the item pool to a group of 13 experts and soliciting critical comments and evaluation. The comments of the expert panel were used to refine the instrument into a 38-item scale.vıu The third phase of the development process was conducted by administering the scale to a sample of 253 ö^-grade students enrolled in public school in Ankara during the 2005-2006 academic year. Results of this trial administration were subjected first to a one-dimensional factor analysis to investigate structural validity. Further analysis utilizing Miner's elimination factor permitted the final development of the 24-item Responsibility Scale used in the remainder of the study. In an attempt to assess criterion related, concurrent, validity, the results of the Responsibility Scale were compared to the results of a measure of The Moral Maturity (Kulaksızoğlu ve Dilmaç, 1 999) both of which were administered to a sample of 207 elementary school students. The resulting correlation was 0.52 (p
Benzer Tezler
- Yapılandırmacılık yaklaşımına dayalı işbirlikli öğrenmenin ilköğretim 5.sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrenci erişi ve tutumlarına etkisi
The Effect of cooperative learning based to constructive approach to students achevement and attitudes at primary school 5th year social studies lesson
CELALETTİN ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÜVEN
- Fen bilgisi öğretmeni adaylarının çevre okuryazarlığının geliştirilmesine yönelik olarak argümantasyon ile probleme dayalı öğrenme yaklaşımının kullanımı
The usage of argumentation-based and problem-based learning approaches intended for developing the environmental literacy of pre-service science teachers
PINAR FETTAHLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AYDOĞDU
- Eleştirel medya okuryazarlığı kuramı: Eskişehir okulları ölçeğinde bir alan araştırması
The theory of critical media literacy: A field research in the scale of Eski̇şehi̇r high schools
MEHMET SELAHATTİN OKUROĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiBasın ve Yayın Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL DAĞTAŞ
- İlköğretim öğrencilerine değerlerin okul şarkıları yoluyla kazandırılması
Teaching values to elementary students using school songs
BETÜL KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık ve ilgi düzeylerinin karşılaştırılması
Comparation of awareness and concern levels oriented towards environmental problems of prospective teachers
ELVAN YAPICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes Üniversitesiİlköğretim Bölümü
DOÇ. DR. ADEM ÖZDEMİR