Ahi Elvan Mosque, Örtmeli Mesjid, Sabuni Mesjid and Poyraji Mesjid-four 14th and 15th century mosques in Ankara-A re-evaluation for their sustainable conservation
Ahi Elvan camisi, Örtmeli Mescidi, Sabuni Mescidi ve Poyracı Mescidi-Ankara'da dört 14. ve 15. yüzyıl yapısının sürdürülebilir şekilde korunmaları için bir değerlendirme
- Tez No: 177468
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARDA DÜZGÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 351
Özet
Bu çalısmada, Ankara'da bulunan Ahi Elvan Camisi, Örtmeli Mescidi, SabunîMescidi ve Poyracı Mescidi'lerinin bugünkü fiziksel durumları ile geçmiste vegünümüzde korunmaları için alınmıs bulunan önlemler değerlendirilmis, vegelecekte yasamlarının sürdürülebilir sekilde korunabilmesi için önerilersunulumustur. Ondördüncü ve onbesinci yüzyıllarda insa edilen bu dört tescilli yapıgünümüze kadar özgün formları ile mimarî elemanlarını büyük ölçüde korumuslardır.Bu ahsap direkli, ahsap tavanlı, tas temelli, ve kerpiç ile ahsap duvarlı yapılar, aynızamanda insa edildikleri dönemde Anadolu'ya gelen yeni bir yapı geleneğini temsiletmektedirler. 1920'lerden itibaren korunmaya baslanan bu tarihi yapılar farklısekillerde müdaheleler geçirmis ve geçmiste çesitli malzemelerle sıvanmıstır (ör.,çimento bazlı ya da toprak bazlı sıvalar). Geçmiste gerçeklestirilen bu korumamüdaheleleri ile var olan fiziksel sorunlar bazen gözle görülebilir olsa da, yapılarınözgün malzemeleri üzerindeki pozitif ve/veya negatif etkilerini saptamak çok dahagüçtür.Bu çalısma sürecinde, bu amaca yönelik olarak, söz konusu yapılarda tahribatsız biryöntem olarak bir yıl boyunca mikro-klimatik ölçümler alınmıs ve data toplanmıstır.Ankara'nın uzun vadeli meteorolojik verilerine göre, Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekimaylarında birer haftalık süreler boyunca Tiny tag® Plus data logger'leriyle, her yapıdaiç ve dıs sıcaklık ve bağıl nem oranları ile ahsap tavanlarının yüzey sıcaklıklarıölçülmüstür. Ayrıca, her mevsim, her yapıda, sıcaklık ve bağıl nem oranlarınındağılımları m2 bazında ölçülmüs, ve en kurak ay olan Temmuz ayı dısında, yapılarıniç duvarları ve tavanlarının yüzey sıcaklıkları ölçülmüstür. Yapıların özgünmalzemeleri ile geçmiste ya da günümüzde geçirdikleri koruma müdaheleri görselolarak ya da var olan yazılı bilgiler ile Vakıflar Genel Müdürlüğü'nde bulunan arsivbelgelerinin incelenmesiyle saptanmıstır.Bu çalısmanın sonucunda, bu dört yapının tasıyıcı duvarlarının fiziksel özellikleri ileiç mekanlarındaki malzemelerin tampon etkisi, ve bu iki faktörün iç mekanlarındakimikroklimatik kosullar üzerindeki etkileri incelenmistir. Ayrıca, iç mekânlarındabulunan özgün ahsap elemanların ve ve/ya bezemelerin daha etkili bir sekildekorunabilmeleri için mikro-klimatik veriler çesitli parametrelere göre incelenmistir.Böylece, iç ortamlarında arzulanan gönencin özgün mimarî elemanlarına zararvermeksizin sağlanması için gerekli kosullar ile yapıların sürdürülebilir sekildekorunabilmeleri (bakım, önleyici önlemler, ve restorasyon) için alınan önlemlerdeğerlendirilmistir. Sonuçta, bu dört yapının fiziksel bütünlükleri ile özgünlükdeğerlerine zarar vermeden gelecekte yasamlarının sürdürülebilir sekildekorunabilmeleri için alınabilecek önlemler önerilmistir.
Özet (Çeviri)
This study provides a re-evaluation of the physical condition of, as well as past andcurrent restoration and conservation work at Ahi Elvan Camii, Örtmeli Mesjidi,Sabunî Mesjidi and Poyrajı Mesjidi?i.e., one Friday mosque, or camii, and threemesjids, or small neighborhood mosques, located in Ulus, today the historic centerof Ankara. All four structures, now registered as historic monuments, have survivedintact, preserving most of their original architectural elements. Each structure alsorepresents a different example of a building type which became prevalent in Ankaraduring the 14th can 15th centuries which have stone foundations, mud brick bearingswalls with timber tie-beams, as well as timber ceilings supported by freestandingtimber posts. These structures, registered and restored during different periodssince the 1920s, were intervened upon in various ways and clad and/or plasteredwith differing materials (e.g., cement-based or clay-based materials). Although attimes past conservation interventions and/or signs of decay may be clearly visible,the effects of these on each structure as a whole?whether positive or negative?may be more difficult to detect.A micro-climatic investigation program thus provided the primary, non-destructivediagnostic technique for this study. In addition to this, published as well asunpublished documents within the archives of Vakıflar Genel Müdürlüğü, or theGeneral-Directorate of Endowments in Ankara, provided visual as well as writteninformation on the history of each structure. Their building materials, as well as pastand present restoration and conservation work were also analyzed in situ. Based onlong-term meteorological records for Ankara, data were collected at each structurefor one year during January, April, July and October using Tiny tag® Plus dataloggers on interior and exterior temperatures and relative humidity, as well assurface temperatures at their timber ceilings for one week per season. In addition tothis, the distribution of temperature and relative humidity at each structure wasmeasured every m2 within the main prayer hall and women?s section, or kadınlarmahfeli at each structure per season, and surface temperature measurements takenof their timber ceilings and interior wall surfaces.Data collected were subsequently analyzed with respect to various relevant factorssuch as; the physical characteristics of their load-bearing walls and the buffercapacity of materials within these structures and their effects on indoor microclimaticconditions, the risk of surface condensation at the exterior wall surfaces andthe timber ceilings of each structure, suggested parameters required for theconservation of their interior timber elements, and materials conservation vis à visexisting comfort conditions. Past measures taken in the restoration and conservationof the four structures and their present physical condition were thus re-evaluated,and recommendations provided for possible approaches to their sustainableconservation in the long term.
Benzer Tezler
- Ankara Ahi Elvan Camii ve Alaaddin Camii ahşap süslemeleri üzerine bir araştırma
Alaaddin Mosque mosque and Ankara Ahi Elvan aresearch on wood decoration
MUKADDES ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
PROF. DR. VİLDAN ÇETİNTAŞ
- Sivas ili Altınyayla ilçesi Merkez (Tonus) Camii süslemeleri
Decorations of the Central (Tonus) Mosque in Altınyayla district of Sivas province
FATMA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. HANDE KILIÇARSLAN
- Ankara Vakıf Eserleri Müzesi'nde bulunan Uşak halılarının incelenmesi
The analysis of the Uşak carpets in Ankara Vakıf Eserleri Museum
BERNA İLERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ELVAN ÖZKAVRUK ADANIR
- Mimari eserlerin geometrik süslemelerinin analizi: Ankara ili Anadolu Selçuklu dönemi artırılmış gerçeklik uygulama örneği
Analysis of geometric decorations of architectural works: Ankara province, Anatolian Seljuk period augmented reality application example
ÖZGÜN DEVRİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜVEN MERAL
- Ankara'daki Selçuklu ve Osmanlı dönemi camilerin süslemelerinin incelenmesi
The examination of decoration of Ottoman and Seljukian mosques in ankara
HASAN KURTTAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiMobilya ve Dekorasyon Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. RAHMİ ARAS