Erzurum ili hava kirliliğinin tarihi eserler üzerine ekkileri
The effects air pollution on historical buildings of Erzurum city
- Tez No: 177816
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NUHİ DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Hava Kirliligi, Hava Kirleticiler, Meteorolojik Faktörler, Tas Bozunması, Nitrat, Nitrit, Jips, Air Pollution, Air Pollutants, Meteorological Factors, Decay of Historical buildings, Nitrate, Nitrite, Gypsum
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Bu çalısmada Erzurum'daki Kale Mescidi, Yakutiye Medresesi, Çifte Minare, Aziziye ve Mecidiye Tabyaları, Üç Kümbetler, Narmanlı Camii, Ahmediye Medresesi, Gümüslü Kümbet eserlerindeki bozunmus taslarda nitrat, nitrit ve sülfat tayini yapılmıstır. Tas örneklerinin analizinde çesitli yöntemler arasından spektrofotometrik metot kullanılmıstır. Analizlerde tas örnekleri HCl çözeltisinde bekletilerek sonuçlar okunmustur. Erzurum hava kirliliginin kirletici parametreler, meteorolojik veriler ve tarihi binalardaki tas bozunmaları arasındaki iliskisini incelemek amacıyla yürütülen çalısmada, Atatürk Üniversitesi Çevre Sorunları Arastırma Merkezi tarafından yapılan son 10 yıllık hava kirliligi ölçümleri ve Meteoroloji Genel Müdürlügünden alınan meteoroloji verileri kullanılmıstır. 1996-2005 yıllarına ait toplam 898 meteorolojik veri ve 140 adet hava kirletici (PM ? SO2) verileri ve bunların yıllara göre degisim grafikleri yorumlanmıstır. Hava kirliligi seviyeleri, rüzgar hızı, nispi nem, sıcaklık gibi faktörlerle yakından iliskilidir. Bu çalısmada hava kirletici konsantrasyonları ile meteorolojik parametreler statistica 6.0 programı kullanılarak grafiklestirilmis olup, arasındaki iliski yorumlanmıstır. Çalısma sonucunda nitrat, nitrit ve jips belirlemeleri yapılmıs ve tas bozunmasındaki etkileri tartısılmıstır. Nitrat konsantrasyonunun nitrit konsantrasyonundan daha yüksek oldugu bulunmustur. Yüzeyden alınan örneklerde en fazla nitrat degerleri (3.1; %3,05, 3.2; %3,86, 3.3; %3,97), nitrit degeri (3.1; %2,48) ve azot degerleri (3.1; %0,69, 3.2; 0,872, 3.3; %0,897) il merkezinde trafigin yogun oldugu bölgede Yakutiye Medresesi'ne aittir. Yine yüzeyden alınan örneklerde en fazla jips miktarı degeri (1.1; %69,55) ile sehirde plansız yerlesmenin oldugu Kale Mescidi'ne aittir. Çalısma sonucunda nitratın, nitritin, jipsin ve diger parametrelerin tas yapılar üzerindeki etkisi yapılan deneylerle ortaya konulmustur.
Özet (Çeviri)
This study was analysed nitrate, nitrite and gypsum on decay stone of Castle Masjid, Yakutiye Madrasah, Double Minarets, Aziziye and Mecidiye Bastions, Three Tombs, Narmanlı Mosque, Ahmediye Madrasah, Silver Tomb in Erzurum city. That is propose a convenient method for these determinations in the investigations of stone exracts, spectrophotometry is selected for use among various possible techniques. In anaysis, results were accounted to wait stone extracts in HCI solution. This study was conducted to investigate relation among air pollution parameters, meteorological datas and deterioration of stone on air pollution of Erzurum city that ıt is evatationed measuresments of air pollution by Atatürk University, Environmental Problems Research Center and meteorological datas by Meteorology General Association at last 10 years. It was commented that a total of 898 meteorological datas, 140 air pollution (SO2 ? PM) measurements and graphics which is belong to 1996-2005 years. There is a close of relation between air pollution levels and wind, temperature, moisture. In this study, ıt was utilized to grap programme of statistica 6.0 to air pollution and meteorological measures. In the result of the study the presence of nitrate, nitrite and gypsum are determined and their effects on the stone decay are dissucesed. Nitrate quantities were determined to be higher nitrite quantities. In study, the greatest amounts of nitrate (3.1; %3,05, 3.2; %3,86, 3.3; %3,97), nitrite (3.1; %2,48), nitrogen (3.1; %0,69, 3.2; 0,872, 3.3; %0,897) on surface of history buildigs belongs to the Yakutiye Madrasah where is the busiest area of traffic in city center. However the greatest amounts of gysum (1.1; %69,55), sulfate concentration belongs to the Castle Masjid where ıt is an old-unplanning settlement area in city center. In result of this study is shown the effect of nitrate, nitrite, sulfate and other parameters on the stones.
Benzer Tezler
- Erzurum ili hava kirliliğinin matematik modelle incelenmesi
Investigation with mathematical model of Erzurum city air pollution
SEVDA OCAK
Doktora
Türkçe
2005
Çevre MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FERRUH ERTÜRK
- Erzurum ili hava kalitesinin değerlendirilmesi
Investigation of air quality in Erzurum province
HASAN TAMER ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Teknolojileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERKAN BAYAR
- Erzurum' da doğal gaz kullanımının hava kalitesine etkisinin incelenmesi
The investigation of the effects of natural gas usage on the air quality in Erzurum
TAHA AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP EREN
PROF. DR. FERDA YERDELEN TATOĞLU
- Akıllı kentlerde alansal hava kirliliğinin belirlenmesi ve kirlilik modellemesi: Erzurum ili örneği
Determination of area air pollution and pollution modeling in smart cities: A case study of Erzurum province
ŞAHİN KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP CEYLAN
- Erzurum şehir merkezindeki bazı kavşaklarda bitki (sarıçam, Pinus sylvestris) ve toprakların ağır metal (Fe, Cu, Zn, Mn, Cd, Pb ve Ni) kontaminasyon durumunun belirlenmesi
Determination of heavy metal (Fe, Cu, Zn, Mn, Cd, Pb and Ni) contamination status in roadcross sides plant (Pinus sylvestris) and soil in Erzurum centroom, Turkey
ELANUR BAYAR