Dinamik sistemler teorisinin kozmolojideki uygulamaları
Applications of the theory of dynamical sistems in cosmology
- Tez No: 178137
- Danışmanlar: PROF.DR. HAŞİM MUTUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematiksel Fizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu Tez'de, dik tetrad formalizmini kullanarak, dik ve tek-bileşenli akışkan içeren Bianchi- tip ve Robertson-Walker (RW) modellerinde kozmik evrim ve bağ denklemlerinin sistematik ve ayrıntılı bir çıkarımını veriyoruz. Sonrasında, kozmolojik evrim denklemlerinin, boyutsuz değişkenler cinsinden birinci mertebeden âdi diferansiyel denklemlerden oluşan bir otonom sistem olarak nasıl yazılabileceği açıkça gösterilmektedir. Dinamik Sistem analizininin uygulanışı, düz, açık ve ? kozmolojik sâbitli RW modellerinde, p = (? ? 1)? biçiminde barotropik lineer hâl denklemli bir mükemmel akışkan göz önüne alınarak, örneklenmektedir. Bu alışılagelmiş akışkana alternatif olarak, (genelleştirilmiş) Chaplygin gazı denilen p = ? A/?? biçiminde bir hal denklemli bir ekzotik akışkan göz önüne alıyoruz, ve bu akışkan için, ilk defa, bir dinamik sistem analizi veriyoruz. Düz ve açık RW modellerinde, kozmolojik sâbiti sıfır varsayarak, geçmiş çekicinin basınçsız düz bir Friedmann modeli ve gelecek çekicinin de şişmeli bir de Sitter evreninkiyle benzer davranış gösteren bir model olduğunu buluyoruz. Buradan, Chaplygin gazına, bir pozitif kozmolojik sâbit gözüyle bakılabileceği sonucunu çıkarıyoruz. Bu sonuç, ? parametresinin değerlerine bağlı bulunmamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this Thesis, using the orthonormal tetrad formalism, we give a systematic and detailed derivation of the full set of cosmic evolution and constraint equations in Bianchi-type and Robertson-Walker (RW) models containing an orthogonal, onecomponent fluid. It is then shown explicitly how the cosmological evolution equations can be written as an autonomous system of first order ordinary differential equations in terms of dimensionless variables. The application of the dynamical systems analysis is illustrated in flat and also in open RW models with a cosmological term ?, using a perfect fluid source with a linear barotropic equation of state : p = (? ? 1)? . As an alternative to this conventional fluid, we consider an exotic fluid known as (generalised) Chaplygin gas with an equation of state : p = ? A/?? , and we give, for the first time, a dynamical systems analysis for it. We find that in flat and open RW models, assuming a zero cosmological constant, the past attractor is a pressureless flat Friedmann model and the future attractor is the one which mimics the behaviour of a de Sitter model which is inflationary. From this, we conclude that the Chaplygin gas can be considered as playing the role of a positive cosmological constant. The result doesn?t depend on the values of the parameter ?.
Benzer Tezler
- Dinamik sistemler teorisinin f(R) gravitasyondaki uygulamaları
Applications of the theories of dynamical systems in f(R)gravitation
GİZEM DİLARA AÇAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERTAN GÜDEKLİ
- Dynamical Systems Analysis in Cosmology
Dinamik Sistem Analizinin Kozmolojideki Uygulamaları
EZGİ CANAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiFizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN SAVAŞ ARAPOĞLU
- Hopf bifurcation in a generalized Goodwin model with delay
Gecikmeli genelleştirilmiş Goodwin modelinde Hopf çatallanması
EYŞAN ŞANS
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Matematikİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHANGİR ÖZEMİR
- Oyuncunun yaratım sürecinde dinamik sistemler teorisi ve oyunculuk çalışması
Dynamic systems theory for creative process of actor and acting study
ONUR PELİSTER
Doktora
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SİBEL ERDENK
- Stability analysis and HOPF bifurcation in a delay-dynamical system
Gecikmeli bir sistemin kararlılık analizi ve HOPF çatallanması
YASEMİN ÇALIŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Matematikİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHANGİR ÖZEMİR
DR. ALİ DEMİRCİ