Kiral kaliks[4]aren amit türevlerinin sentezi ve aminoasitlerin seçimli ekstraksiyonlarında kullanılması
Synthesis of chiral calix[4]arene amide derivatives and their using in extraction of aminoacids
- Tez No: 180283
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Kiral kaliksaren, aminoasit metilesteri, aminoalkol, sıvı-sıvıekstraksiyon, Chiral calixarene, aminoacid methylesters, aminoalcohols, liquid-liquidextraction
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Bu çalışma, kiral yeni kaliks[n]aren (n = 4 ve 6) amin/amit türevlerininsentezi ve seçilmiş bazı aminoasit ile aminoalkollerin bu bileşiklerle sıvı-sıvıekstraksiyon çalışmalarını içermektedir.Sentez çalışmalarında, literatürde belirtilen metoda göre p-tert-bütilkaliks[4]aren (1) başlangıç maddesi olarak sentezlendikten sonra, 1 numaralıbileşik asetonun çözücü olduğu ortamda K2CO3 varlığında metil bromasetat ileetkileştirilerek p-tert-bütilkaliks[4]arenin triester türevi (2) sentezlendi. Daha sonranumaralı bileşik D- ve L-fenilalaninol ile ayrı ayrı etkileştirilerek kiral amittürevlerine (3 ve 4) dönüştürüldü. Diğer taraftan literatürde belirtilen metoda görep-tert-bütilkaliks[6]aren (5) bir diğer başlangıç maddesi olarak sentezlendiktensonra, 5 nolu bileşik asetonun çözücü olduğu ortamda K2CO3 varlığında CH3I ileetkileştirilerek p-tert-bütilkaliks[6]arenin dimetoksi türevine (6)dönüştürüldü.. Dahasonra bu bileşik, asetonun çözücü olduğu ortamda K2CO3 varlığında metilbromasetat ile etkileştirilerek tetraester türevi (7) sentezlendi. Bu bileşik dietileteriçerisinde LiAlH4 ile indirgenerek p-tert-bütilkaliks[6]arenin tetraalkol türevi (8)oluşturuldu. Daha sonra bileşik 8, p-toluensülfonilklorür ile piridin ortamındaetkileştirilerek p-tert-bütilkaliks[6]arenin tetratosilat türevine (9) daha sonrada D-veL-fenilalaninol ile ayrı ayrı etkileştirilerek kiral amin türevlerine (10 ve 11)dönüştürüldü.Sentezlenen makrosiklik bileşiklerin yapıları spektroskopik teknikler (FTIR,1H NMR) ve element analizi ile aydınlatıldı.Elde edilen 3, 10 ve 11 nolu kiral kaliksaren bileşiklerinin molekülerkompleksleşme özelliklerini incelemek amacıyla bazı aminoasit metilesterleri (D-,L-alanin; D-, L-fenilalanin; D-, L-triptofan) ve aminoalkollerin (D-, L-fenilglisinol;R-, S-5-(Hidroksimetil)-2-pirolidinon) pikrat çözeltileri ile sıvı-sıvı ekstraksiyonçalışmaları yapıldı.Yapılan çalışmada, kullanılan kiral bileşiklerin, aminoasit metilesterlerini veaminoalkolleri büyük oranda sulu fazdan organik faza taşıdığı gözlendi.
Özet (Çeviri)
This study contains the synthesis of new chiral calix[n]arene (n = 4 and 6)amine/amide derivatives, and the extraction studies of some selected aminoacidmethylesters and aminoalcohols.In the syntheses, according to literature, the p-tert-butylcalix[4]arene (1) wassynthesized as a starting material. Compound 1 was treated with methylbromoacetatein presence of K2CO3 in acetone to obtain its triester derivative 2. This compoundwas reacted with D- and L-phenylalaninol separately to prepare two new chiralcalix[4]arene amide derivatives (3 and 4). Besides, as an another starting material, p-tert-butylcalix[6]arene (5) was synthesized according to literature. The compund 5was treated with methyiodide in the presence of K2CO3 in acetone to obtaindimethoxy derivative of p-tert-butylcalix[6]arene (6). Compound 6 was reacted withmethylbromoacetate in the presence of K2CO3 in acetone to prepare its tetraesterderivative 7. The compound 7 was reduced its alcohol derivative 8 with LiAlH4 indry-diethylether. This compound (8) was treated with p-toluenesulfonylchloride inpyridine and then was obtained its tetratosylate derivative 9. Then 9 was reacted withD- and L-phenylalaninol separately, to obtain two new chiral calix[6]arene aminederivatives (10 and 11).The molecular structures of the synthesized compounds were characterized byspectroscopic techniques (FTIR, 1H NMR) and elemental analysis.Liquid-liquid extraction studies were performed to observe the molecularcomplexation properties of these synthesized chiral compounds with aminoacidmethylesters (D-, L-alanine; D-, L-phenylalanine; D-, L-tryptophane) andaminoalcohols (D-, L-phenylglycinol; R-, S-5-(Hidroxymethyl)-2-pyrrolidinone)picrate solutions.In this study, it was observed that aminoacid methylesters and aminoalcoholswere extracted from water phase to organic phase with these chiral compounds inhigh yields.
Benzer Tezler
- Kaliks[4]arenlerin homokiral amit türevlerinin sentezi ve enantiyomerlerin tanınmasında kullanılması
The synthesis of homochiral amide calix[4]arene derivatives and the use of their for recognition of enantiomers
ERDAL KOCABAŞ
- Yeni kiral ß-hidroksi amin ve kaliks[4]aren türevlerinin sentezi, enantiyomerlerin tanınmasında kullanılması
Synthesis of novel chiral ß-hydroxy amine and calix[4]arene derivatives and their use in determination of enantiomers
SELAHATTİN BOZKURT
Doktora
Türkçe
2011
KimyaSelçuk ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR SIRIT
PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Amino asit ve aminlerin enantiyomerik tanınması için kiral reseptörlerin sentezi ve uygulamaları
The synthesis of chiral receptors for the enantiomeric recognition of amino acid and amines and its applications
HAVVA NUR DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
KimyaSelçuk ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR SIRIT
- Bazı kiral ve akiral kaliks[4,6]aren bazlı polimerlerin sentezi ve kolon dolgu maddesi olarak kullanılması
The synthesis of some chiral and achiral calix[4,6]arene based polymers and use as column filling material
SERKAN ERDEMİR
- Kaliks[4]aren bazlı kiral reseptörlerin sentezi
The synthesis of chiral receptors based calix[4]arene
BURCU KENDİ