Tekman (Erzurum) güneybatısındaki sıcak su kaynaklarının hidrojeokimyasal incelemesi
Hydrogeochemical investigation of thermal spring waters in southwest of Tekman (Erzurum)
- Tez No: 184107
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. GALİP YÜCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Tekman, sıcak sular, hidrojeokimya, çevresel izotoplar, Tekman, thermal waters, hydrogeochemistry, environmental isotopes
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
vTEKMAN(ERZURUM) GÜNEYBATISINDAKİ SICAK SU KAYNAKLARININHİDROJEOKİMYASAL İNCELEMESİLÜTFİ TAŞKIRANÖZETBu çalışma Tekman (Erzurum) güneybatısındaki yaklaşık 430 km2'lik bir alanınjeolojisi ve bu alanda yer alan sıcak su kaynaklarının hidrojeokimyasal özelliklerinindeğerlendirilmesini kapsamaktadır.Çalışma alanında temel birim olarak Hınıs Metaofiyoline ait peridotitlerbulunmaktadır. Bu temel birimin üzerine tektonik uyumsuzlukla Tersiyer'e ait kabakırıntılı, kireçtaşı, ince taneli sedimanter birimler ve volkanik kayaçları içeren birimlergelmektedir. Bu birimler birbirleriyle düşey ve yanal geçişlidirler. Bu birimlerinüzerine diskordansla Miyosen ve Pliyosen yaşlı volkanitler gelmektedir. Tüm bubirimlerin de üzerine yine açısal uyumsuzlukla Kuvaterner yaşlı traverten, yamaçmolozu ve alüvyon gelmektedir. İnceleme alanında en belirgin faylar, sahanın hemengüneybatısında yer alan Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay zonlarına paralelözellikler gösteren doğrultu atımlı faylar olup, genel uzanımları kuzeydoğu-güneybatıve kuzeybatı-güneydoğudur. Sıcak sular bu fayların etkisiyle yüzeye çıkmaktadır.İnceleme alanındaki Adilcevaz formasyonu uygun eklem, kırık ve çatlaksistemleriyle rezervuar kayaç özelliği taşırken, Miyosen yaşlı volkanitler, altereolmamış, düşük poroziteli yapısıyla örtü kayaç özelliğindedir. Isıtıcı kütle ise, sahadakitek volkanik çıkış olan Bingöl Dağı'nın lavlarının çıktığı mağma odası olarakdeğerlendirilmiştir. Kuvaterner birimleri akifer özelliği taşımaktadır.Su örneklerinden yapılan analiz sonuçlarına göre çalışma alanındaki sıcak sular ikiayrı hidrokimyasal fasiyeste olup, Çerme ve Ilıpınar kaynakları Na-Cl'lü, diğer sularCa-Mg-HCO3'lü su tipindedir. İnceleme alanındaki sularda yapılan izotop analizdeğerlerine göre soğuk sular ve Yiğitlerdeki sıcak su örneği aynı kökenli ve sığdolaşımlı olup Kiğıhamzan, Meman, Gökoğlan ve Çerme kaynakları da aynı kökenlisulardır. Ayrıca tüm sular meteorik kökenli olup, trityum değerlerine göre Çerme sularıderin dolaşımlı, Yiğitler sıcak suyu ve soğuk sular sığ dolaşımlı sular olarakyorumlanmıştır. İnceleme alanındaki sıcak suların yüzeye çıkış sıcaklıkları 29-57 0Carasında değişmektedir. Uygulanan çeşitli jeotermometre yöntemleri ile hesaplananhazne kaya sıcaklıkları Çerme için 160-170 0C, Gökoğlan ve Kiğıhamzan için 100-1100C arasında değişmektedir. Ayrıca silis-entalpi grafiğine göre Ilıpınar ve Çermesularına soğuk sular karışmaktadır. Tüm bu verilere dayanarak bölgede Gökoğlan-Kiğıhamzan'dan Çerme'ye doğru artan (yaklaşık 160 0C) yüksek entalpili bir jeotermalrezervuardan söz edilebilir.
Özet (Çeviri)
vHYDROGEOCHEMICAL INVESTIGATION OF THERMAL SPRINGWATERS IN SOUTHWEST OF TEKMAN (ERZURUM)LUTFI TASKIRANSUMMARYThis study contains geological and hydrochemical assestment approximately 430km2 area that located in the southwest of Tekman near Erzurum.In the study area the oldest unit is peridotite belong the Hınıs Metaophiolite. Afterthe units that Tertiary aged the limestone, sedimentary rocks and volcanic rocks coverthis basement unit. These Tertiary units are crossing each others as perpendicular andhorizontally. The Miocene and Pliocene units cover these units with discordance.Finally the Qaternary units that the youngest units in the stratigraphy cover withdiscordance all the units.The Adicevaz formation is the reservoir rock with its agreeable joint, crack andfissure systems in the study area. And the volcanites that Miocene aged are the coverrocks that have undestroyed stracture and low porosity. Also the heater mass is themagma chamber of Bingöl Mountain lavas. Alluvium is the other important unit,among the geological formation in the study area.The major faults in study area are seem parallel to the North Anatolian and EastAnatolian fault zones that are important strike slip fault zones Southwest of the studyarea. Their directions are NE-SW and NW-SE. The hot springs in the study area arecome out to surface by the influence of these faults.According to analysis of these thermal and cold waters, there are two types ofwaters in the study area. Na-Cl in Çerme and Ilıpınar thermal waters and Ca-Mg-HCO3are other thermal waters.According to isotopes analysis results in study area the cold waters and Yigitlerthermal waters have the same origin and they have shallow cycle. Kiğihamzan,Meman, Gökoğlan and Çerme thermal waters have the same origin too. Çerme thermalwater has deep cycle. Also the richment of the 18O isotope value in Ilıpınar samplereveals a reservoir that has high enthalpy. Also all water sample have meteoric origin.In the study area the thermal springs have 29-57 0C temperatures in surface. With somevarious geothermometer methods in Çerme, the reservoir rock temperature is estimated160-170 0C, in Gökoğlan and Kiğıhamzan is 100-110 0C. According to all these resultswe can say that there is a resevoir that has high enthalpy (approximately 160 0C) fromGökoğlan- Kiğıhamzan to Çerme.
Benzer Tezler
- Çat ilçe merkezinin coğrafi etüdü
Geographical study of Çat administrative district
DİLEK GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÜNAL
- Tekman-Pasinler (Erzurum) arasında yüzeyleyen ofiyolitik birimlerin jeolojisi ve petrografik özellikleri
Geology and petrography properties of the ophiolitic units outcroping between Tekman-Pasinler (Erzurum)
NAİL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN PARLAK
- Erzurum Tekman ilçesindeki ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları
Attitudes of secondary school students in Erzurum Tekman district towards physical education course
TANER AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporBursa Uludağ ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TONGUÇ VARDAR
- Erzurum-Tekman yöresinde farklı arazi kullanımı altındaki toprakların bazı fiziksel, kimyasal ve mekaniksel özellikleri üzerine bir araştırma
A study on some physical, chemical and mechanical properties of soils under different land use in Erzurum-Tekman
ALİ RIZA BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN ÖZTAŞ
- BAZI BEYAZ HUŞ (Betula verrucosa Ehrh.) ORİJİNLERİNDE MORFO-GENETİK KARAKTERLERİN İNCELENMESİ
THE INVESTIGATION ON MORPHO-GENETIC CHARACTERISTICS OF SOME WHITE BIRCH (Betula verrucosa Ehrh.) PROVENANCES
MEHMET EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBartın ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL BARIŞ ÖZEL