Geri Dön

Türkiye'de alternatif santral kapasitelerinin ve bölgelere göre dağıtımlarının optimizasyonu

Optimization power plant capacity and geographical region distribution in Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 184498
  2. Yazar: HASAN HÜSEYİN ERDEM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERTUĞRUL KÜÇÜKKARAMIKLI, PROF. DR. BAHRİ ŞAHİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Alternatif santraller, birim elektrik üretim maliyetleri, optimizasyonxiv, Alternatives Power Plant, Unit Generation Electricity Cost, Optimizationxvi
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 274

Özet

ÖZETElektrik enerjisine olan ihtiyaç, ekonomik büyüme, nüfus artışı ve sosyal gelişim ile sürekliolarak artmaktadır. Elektrik talep artışının karşılanması, elektrik üretim sistemlerinin kapasitebüyüme problemi olarak adlandırılmıştır. Problem, öneminden dolayı farklı yöntemlerle elealınmış ve çözülmeye çalışılmıştır. Kapasite ilavesinde alternatif teknolojilerin fazla olması vebu alternatiflerin ekonomik ve teknolojik karakteristiklerinin farklılığı, probleminoptimizasyon problemi olarak ele alınmasını gerektirmiştir. Probleme etki edenparametrelerin fazlalığı, kullanılan optimizasyon yöntemlerinin uygulanabilmesi için bazıkabullerin yapılmasına neden olmuştur. Yapılan bu kabuller sonuçların doğruluğunu veuygulanabilirliğini azaltmaktadır. Literatürdeki çalışmalarda kapasite-maliyet ilişkisi, kaynakrezerv kısıtları, kapasiteler için maksimum ve minimum üst sınırlar, hidroelektrik santrallariçin kapasitelerin bölünemeyeceği, tüm kaynakların gerçek değerleri, santralların inşaatsüreleri ve harcama dağılımları ihmal edilmiş yada yönteme uygun olacak şekildedeğiştirilmiştir. Özellikle tüm lineer optimizasyon yöntemlerinde, yük süre eğrisinin yapısıbozularak basamak fonksiyonuna dönüştürülmesi çözümlerde hatalara neden olmaktadır.Ayrıca optimizasyon modellerinde santralların kurulacağı yer karar değişkenleri arasınaalınmamıştır. Halbuki, elektrik üretim ile tüketim yerleri arasındaki uzaklığa bağlı olarakkayıplar artmaktadır. Bu nedenle optimizasyonda arasında santralların kurulacağı yerlerinbulunması gereklidir.Bu çalışmada, literatürdeki çalışmalarda ihmal edilen yada değiştirilen kabullerdenkaynaklanan eksikliklerin giderilmesi amacı ile elektrik üretim sistemlerinin kapasitebüyümesi ele alındı. Kapasite büyüme probleminin sonuçlarına, mevcut santralların yıliçindeki çalışma süreleri ( yük sıraları ) etkilediğinden, mevcut ve ilave santralların yüksıralarının belirlenmesi de karar değişkenleri arasına eklenmiştir. Kapasite büyüme ve yüksıralamasının belirlenmesi için oluşturulan amaç fonksiyonu, mevcut ve ilave santralların birdeğere getirilmiş birim üretim maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasının minimum yapılmasınıhedefler. Bu amaçla, santralların inşaat başlangıcı ile ekonomik ömürleri boyunca yapılan tümyatırım, yakıt, işletme ve bakım harcamaları iskonto edilerek, işletmeye alındıkları tarihegetirilmiştir. Bugünkü değere getirilmiş toplam ömür boyu masraflar, santralın ekonomikömrüne eşit seriye dönüştürülerek yıllık eş değere getirilmiş masraf elde edilmiştir. Yıllık eşdeğere getirilmiş masraf, santralın yükleme sıralamasına göre belirlenen elektrik üretimmiktarına dağıtılarak, bir değere getirilmiş birim elektrik üretim maliyeti hesaplanmıştır.Amaç fonksiyonunu gerçekleyen ve kaynak rezerv kısıtlı algoritma hazırlanarak Visual Basic6 dili ile program yazılmıştır. Oluşturulan modelin girdileri; santral tiplerine ait kapasite-yatırım ilişkisi, yakıt tüketim bilgileri, işletme ve bakım bilgileri, ekonomik veriler, kaynaktürleri için kalite ve fiyat bilgileri, yıllık talep miktarları ( yük süre eğrisi) ve mevcut elektriküretim sistemindeki santrallardır. Modelin karar değişkenleri, ilave santralların tipi, kapasitesi,yılı, kurulacağı bölge ve tüm santralların yükleme sıralamasıdır. Modelde santralın kurulacağıbölgeler belirlenemeye çalışıldığı gibi, modelin oluşturulmasında bölgesel planlamalara dauygunluğu sağlanmıştır.Oluşturulan genel modelin bir uygulama çalışması Türkiye elektrik sistemi için yapılmıştır.2000-2010 yılları arasındaki dönemde yapılması uygun olan santral tipleri, kapasiteleri,yılları, bölgeleri ve tüm santralların yük sıraları belirlenmiştir. Türkiye'nin kaynak rezervleri,talep gelişimleri, mevcut elektrik üretim sistemi ve bölgesel tüketim bilgileri geçmiş yıllarınve literatürdeki bilgilerin analizi ile elde edilerek optimizasyon modelinin hesaplamalarıyapılmıştır. Kömür ve doğalgaz fiyatlarında eskalasyon alınmadığı durumda, yapılacak santraltiplerinin tamamı doğalgaz yakıt kullanan kombine çevrim ve basit gaz türbinli santrallarolarak elde edilmiştir. Bu yıllar arasında Türkiye için en düşük birim elektrik üretimmaliyetinin ortalaması 44.72-47.38 arasında mills/kWh değişmektedir. Bu durumdaxiiisantralların yapılacağı bölge analizlerinde toplam tüketim içinde en büyük paya (% 39.2) veen büyük tüketim artış hızına (%14.94) sahip olan Marmara bölgesi ön plana çıkmaktadır. Bubölgede hidroelektrik ve linyit rezervlerinin yok denecek kadar az olması, doğalgaz hatlarınınbu bölge için planlanmasını zorunlu hale getirmiştir. Doğalgazın toplam kurulu güç (2010 yılıiçin %87.8) ve üretim içindeki payının (2010 yılı için %84.3) artması Türkiye'nin gelecekteithal enerji kaynaklarına olan bağımlılığını artıracaktır. Modelin çalıştırılması sonucunda heryıl için elektrik üretim santrallarına yapılması gerekli yatırım miktarları elde edilmiştir.Modelin duyarlılık analizi için doğalgaz fiyatında alınan % 2'lik eskalasyon, linyit yakıtlısantralların planlamada öncelik almasına neden olmuştur. 2007 yılına kadar yerli linyitkapasitesinin tamamı kullanılmış ve bu yıldan sonra doğalgaz yakıtlı santralların kurulmasıgerektiği ortaya çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACTBecause of social progress , economic and population growth , the necessity for electricalenergy is increasing continuously. The covering of this increase of electrical demand isnamed as the capacity expansion problems of the electrical production systems. Because ofthe importance of the problem , it is handled with different methods and tried to be solved. Incapacity addition , the majority of the alternative technologies and the difference of thesealternatives? economic and technical characteristics required the problem to be handled as anoptimization problem. The majority of the parameters that effect the problem caused to makesome laxities and assents to practice the applied optimization methods. As a result of theselaxities and assents , the truthness and the feasibility of the results are decreasing. In theliterature studies capacity-cost connection , source reserve restrictions , maximum andminimum top limits for capacity , the indivisibilation of capacities for hydroelectric powerplants , the real values of all sources , the building periods and the expenses dispersion of thepower plants are neglected or changed appropriate to the method. Especially in all linearoptimization methods , to spoilment of the structure of the bent of charge-period to convertinto step-function causes mistakes in the solutions. Besides, the place, that the power plantsare founded, is not taken into the decision variables in optimization models. However thelosses , dependent to the distance of electric production and consumption locations , areincreasing. Because of these reasons , the places that the power plants are founded must be inthe optimization results.In this research , to compansate the deficiencies that are neglected or changed in the literaturestudies , the capacity increase of electrical production systems is dealed with. The designationof the charge queue?s of the present and extra power plants are taken in the decision variablesas the work period of the present power plants (charge queue) effect the result of the capacityincrease problem. The objective function formed to designate the capacity increase and chargequeue , aims to minimize the average of the production costs of the present and the extrapower plants that has brought into a value. For this purpose , the starting of the building ofthe power plants and all of the investments that had been done in their economical life , fuel ,managing , upkeeping expenses had been discounted and brought to the date that they hadbeen taken into the enterprise. The annual expense that is brought to a value is obtained by theconvertion of the total life long expenses that had been brought to today?s value into the seriesthat is equal to the economical life of the power plant. The electrical production cost that isbrought to a value is calculated by the distribution of the annual expense that is brought to avalue into the electrical production amount of the power plant that is designated according tothe loading turn of the power plant. After preparing the algorithm that confirms the aimfunction and takes the reserves of the sources as a limit ; it is programmed with the VisualBasic 6. The inputs of this constituted model are capacity-investment connection concerningthe types of the power plants , fuel consumption data , managing and upkeeping data,economical data , quality and price data for the source types , annual demand amounts and thepresent power plants that are in the electrical production system. The decision variables of themodel are the types of the additional power plants , their capacity , year , the area that theywill be located and charge queue of all of the power plants. As the areas that the power plantswill be located are tried to be designated in the model , the appropriateness of the regionalplannings is also supplied in the constitution of the model.The application study of the model is done for the electrical system of Turkey. The type of thepower plants that is appropriate to be built between the period 2000-2010 , their capacities ,years , areas and the charge queues are designated. After obtainig the data of the past yearsand the analysis of the knowledge in literature of Turkey?s source reserves , demandprogresses , present electrical production system and regional consumption data thexvcalculations for the optimization model is done. The types of the power plants that will bebuilt are obtained as combined cycle power plant that uses natural gas as fuel and simple gasturbine power plants when no escalation is taken in coal and natural gas prices. The averageof the lowest unit electric production cost for Turkey between these years varies between44.72-47.38 mills/kWh. In this situation Marmara region becomes forward with the largestshare of the total consumption (%39.2) and also with the biggest consumption increase speed(%14.49) in the region analysis. The very few amount of the hydroelectric and lignite reservesbrought the planning of the natural gas lines compulsory for this region. The total foundedpower of natural gas (%87.8 for 2010) and the increase of the ratio in its usage in production(%84.3 for 2010) will increase the dependence of Turkey in the import energy sources in thefuture. As a result of operating the model the amount of the investment that has to be done tothe electric production power plants for each year is obtained. The %2 of escalation that istaken in the natural gas price for the sensitivity analysis of the model caused lignite fuelledpower plants priority in the planning. The domestic lignite capacity will completely be usedby the year 2007 and after this year power plants those use natural gas as fuel must befounded.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    894533

    Techno-economic analysis of onshore and offshore wind farms in Türkiye

    Türkiye'deki karasal ve denizüstü rüzgar santrallerinin tekno-ekonomik analizi

    SAMET ERGİŞİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖNDER GÜLER

  2. Tez No

    652294

    Jeopolitik perspektiften Türkiye'nin sürdürülebilir güvenlik ve kalkınmasında nükleer enerjinin rolü ve bölgesel güvenlik boyutu

    The role of nucler energy in Turkey's sustainable security and development and the dimension of regional security from a geopolitical perspective

    HARUN IŞIK EHLİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiDüzce Üniversitesi

    Toplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAFER AKBAŞ

  3. Tez No

    812178

    Türkiye'de alternatif medyanın kamuoyu oluşturma rolü: Hidroelektrik santraller örneği

    The role of alternative media in creating public opinion in Turkey: Hydroelectric power plants case

    ALPARSLAN ERİMLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    GazetecilikMarmara Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖZÇAĞLAYAN

  4. Tez No

    895077

    Türkiye'de kurulması olası bir nükleer güç santrali yer seçiminin bulanık AHP ve bulanık TOPSIS yöntemleri ile belirlenmesi

    Determination of the location of a possible nuclear power plant in turkey using fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods

    TOLGA OFLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKocaeli Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YILDIZ ŞAHİN

  5. Tez No

    214421

    Türkiye'de kurulması planlanan nükleer santraller için kuruluş yeri seçimi

    Nuclear reactor site selection problem for Turkey

    ASLI ÖZMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    İşletmeAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. İSMAİL EROL

Geri Dön