Eskişehir ilinde yeraltı ve yüzeysel sularda nitrat kirliliğinin kaynakları göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi
The evaluation of the nitrate pollution of groundwater and surface water in the province of Eskişehir with respect to pollutant sources
- Tez No: 185874
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. EMRE BURCU GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Azot, Nitrat, Kirletici kaynak, Yeraltısuyu, Yüzeysuyu, Nitrogen, Nitrate, Pollutant Source, Surface Water, Groundwater
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
ESK ŞEH R L NDE YERALTI VEYÜZEYSEL SULARDA N TRATK RL L Ğ N N KAYNAKLARI GÖZ ÖNÜNDEBULUNDURULARAK DEĞERLEND R LMESÖZETBu çalışmanın amacı, Eskişehir li sınırları içerisinden seçilen yüzey ve yeraltı suyuörnekleme noktalarındaki nitrat konsantrasyonlarının incelenerek özellikle bölgedekimevcut kirletici kaynakların nitrat değerleri üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Buamacın gerçekleştirilebilmesi için çalışmada, Devlet Su şleri III. Bölge Müdürlüğütarafından rutin olarak yapılan su kalitesi izleme çalışmaları kapsamında yer alan 14 adetyüzeysel su numune alma noktasında Ocak 2004-Eylül 2006 periyodunda elde edilenverilerden faydalanılmıştır. Bununla birlikte, çalışmanın yeraltı suyu ile ilgili bileşeninidesteklemek amacıyla, MATRA Programı kapsamında yapılan ?Tarımsal KaynaklardanGelen Nitratın Sularda Meydana Getirdiği Kirliliğin Azaltılması ile Türkiye'de NitratDirektifi'nin (91/676/EC) Uygulanması Projesi (PPA 04/TR/7/6)? nde pilot alan olarak elealınan Eskişehir linde seçilen 15 adet yeraltı suyu numune alma noktasında nitratparametresi bazında yapılmış olan izleme çalışmalarının Ekim 2005-Temmuz 2006arasındaki verilerinden faydalanılmıştır. Söz konusu veriler nokta ve yıl bazında grafiklereaktarılarak değerlendirilmiştir.Değerlendirme yapılırken Eskişehir linin iklimsel, jeolojik, hidrojeolojik durumu,ldeki nüfus dağılımı, alan kullanımı, gübre kullanım miktarları, hayvan sayısı, atık suyundanitrat bulunabilecek sanayiler, evsel atıksu deşarjları ve katı atık depolama alanları vs.birçok faktör dikkate alınarak noktasal ve alansal kaynakların su kaynakları üzerindeyaratmış olduğu baskıların nitrat konsantrasyonlarına etkileri incelenmiştir.Yüzeysel su örnekleme noktalarına ait nitrat, nitrit ve amonyum değerleriincelendiğinde nitrat değerlerinin 0,087 - 24,25 mg/lt arasında, amonyum değerlerinin0,031 - 26,02 mg/lt arasında, nitrit değerlerinin ise 0,0033 - 1,75 mg/lt arasında değiştiğitespit edilmiştir. Bununla beraber yeraltı suyu örnekleme noktalarının değerlerinebakıldığında nitrat konsantrasyonlarının 13-360 mg/lt arasında değiştiği görülmüştür.çme suyu standartları göz önünde bulundurulduğunda (WHO (50 mg/lt), TS 266 (25mg/lt), nsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik(50 mg/lt)) yüzeysel suörnekleme noktalarının hiç birinde nitrat konsantrasyonu standardının aşılmadığı, 6 yeraltısuyu örnekleme noktasında nsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte verilenzorunlu değer (50 mg/lt) aşılırken 14 yeraltı suyu örnekleme noktasında ise kılavuz değerin(25 mg/lt) aşıldığı belirlenmiştir.Yüzeysel su örnekleme noktaları arasında en yüksek nitrat konsantrasyonu EskişehirŞeker Fabrikası Sonrası örnekleme noktasında 24,25 mg/lt olarak tespit edilirken, en yüksekamonyum konsantrasyonunun Eskişehir Atıksu Arıtma Tesisi Sonrası örneklemenoktasında 26,02 mg/lt, en yüksek nitrit konsantrasyonunun ise Beşdeğirmen örneklemenoktasında 1,75 mg/lt olduğu belirlenmiştir. Yeraltısuyu örnekleme noktalarında ise enyüksek nitrat konsantrasyonunun Yazıdere Köyü Kuyu/Seyitgazi örnekleme noktasında 360mg/lt ölçüldüğü tespit edilmiştir. Amonyum konsantrasyonlarının Eskişehir Atıksu ArıtmaTesisi Sonrası örnekleme noktasında en yüksek değere ulaşmasının nedeninin atıksu arıtmatesisinin sadece biyolojik arıtma sonrası atıksularını Porsuk Çayı'na deşarj ediyor olmasıolduğu düşünülmektedir. Yazıdere Köyü örneklenme noktasında ise nitratkonsantrasyonlarının bu derece yüksek olmasının Eskişehir katı atık deponi alanında oluşansızıntı sularının topraktan yeraltısuyuna sızma ve/veya Takhasan Dere yatağı-yeraltısuyuarasındaki etkileşim yoluyla taşınmış olabileceğinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
THE EVALUATION OF THE NITRATE POLLUTION OF GROUNDWATER ANDSURFACE WATER IN THE PROVINCE OF ESKIŞEHIR WITH RESPECT TOPOLLUTANT SOURCESABSTRACTThe aim of this study is to evaluate the effect of possible pollutant sources on thenitrate pollution in Eskişehir by examing the nitrate concentration of selected ground andsurface water sampling points. For this aim to be realized, the data obtained by the StateHydraulics Works Region III, in the scope of the routine monitoring works carried out at 14surface water sampling points between January 2004 and September 2006 were used.Additionally, to support the groundwater component of study, nitrate values of 15 groundwater sampling points in the province of Eskişehir obtained from the monitoring workswere used. Eskişehir was selected as the pilot region in the scope of the MATRAProgramme on ?The Implementation of the the Nitrate Directive (91/676/EEC) in Turkeywith a view to reducing the water nitrate pollution coming from agricultural sources (PPA04/TR/7/6)?. These data has been evaluated on point and year basis.Many factors such as the climate, the geological and hydro- geological situation of theprovince of Eskişehir, the distribution of population, land use, fertilizer application,animals, the industries discharging waste water possibly containing nitrogen, the urbanwaste water discharges and landfills within the province have been considered whileexamining the effects of point and diffuse sources on the nitrogen concentrations of waterresources.Interpretation of the data revealed that ammonium, nitrite and nitrate values of thesurface water sampling points vary between 0,087-24,25 mg/l, 0,031- 26,02 mg/l and0,0033 -1,75 mg/l, respectively. Additionally, nitrate values of groundwater sampling pointswere found to vary between 13-360 mg/l. Taking into account the drinking water standards(WHO (50 mg NO3/l), TS 266 (25 mg NO3/l), Regulation on Water Human Consumption(50 mg NO3//l)), it can be seen that none of the surface water sampling points exceededthese standards, but that 6 groundwater sampling points exceeded the compulsory valueswhich are stated in the Regulation on Water Human Consumption and that 14 groundwatersampling points exceeded the guide values.Considering the ammonium, nitrate and nitrite values of surface water sampling points,the highest ammonium concentration of 26,02 mg/lt was determined at the sampling pointafter the Eskişehir Waste Water Treatment Plant, the highest nitrate concentration of 24,25mg/l was found at the sampling point which is located downstream of the Eskişehir SugarFactory, whereas the highest nitrite concentration of 1,75 mg/lt was determined at theBeşdeğirmen sampling point. For the groundwater sampling points, it has been found thatthe highest nitrate concentration of 360 mg/l has been determined at the Yazıdere KöyüKuyu/Seyitgazi sampling point. The reason of the high ammonium concentrations at thesampling point after the Eskişehir Waste Water Treatment Plant is thought to be dischargeof waste water into the River Prosuk after the conventional biological treatment with nonutrient removal. biologically treated the waste water. On the other hand, the reason of thehigh nitrate concentrations at the Yazidere Köyü groundwater sampling point might be theoozing of the leachate generated at the Eskişehir Solid Waste Landfill into the groundwaterand/or the transport due to the interaction between groundwater and the Creek Takhasanbed.
Benzer Tezler
- Hydrogeological investigation and characterization of Alpu sector-a coal field in Eskisehir-Turkey
Alpu a-sektörü kömür sahasının hidrojeolojik etüdü ve karakterizasyonu
TEVFİK KAAN DÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YAZICIGİL
- Hydrogeological characterization of the alpu coal mine exploration site in Eskisehir-Turkey
Alpu kömür madeni arama sahasının hidrojeolojik karakterizasyonu, Eskişehir-Türkiye
MERT ONURSAL ÇATAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YAZICIGİL
- Atık bor proses çözeltilerinde ötektik kristalizasyon
Eutectic freeze crystallization of waste boron process solutions
HALİT BALOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NUSRET BULUTCU
- Sulu ortamdan amonyum adsorpsiyonu için atık lastiklerden üretilen karbon bazlı malzemenin izoterm ve kinetiklerinin belirlenmesi
Determination of isotherm and kinetics of carbon-based material produced from waste tires for ammonium adsorption from aqueous media
EZGİ MAHÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiEskişehir Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA YİĞİT AVDAN
DOÇ. DR. ŞENAY BALBAY
- Stabilizasyon/solidifikasyon yöntemiyle iyileştirilmiş petrollü sondaj atıkların fiziko-kimyasal mikro-yapısal ve geoteknik özellikleri
Başlık çevirisi yok
HAKAN KOYUNCU
Doktora
Türkçe
1998
İnşaat MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TUNCAN