İbni Sina' nın doğa felsefesi
The philosophy of nature in Avicenna
- Tez No: 186368
- Danışmanlar: PROF.DR. HASAN ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
bni Sina, doğa felsefesini, es-Semâu't-Tabiû başlığı altında doğa üzerine olanyazılarının başında inceler. Doğa biliminin konusu, değişme içinde olmasıbakımından duyulur/doğal cisimdir. Doğal cisim, içinde, birbirini dikey olarakkesen üç boyutun olduğu varsayılabilen bir tözdür. Edimsel olarak var olanboyutları değişse de cisim, bozulmadan ve değişmeden cisim olarak kalır. Bubelirli boyutlar, cismin çaplarının niceliği olup, cisme eklenir ve değişir; bunakarşın, cismin sureti ve cevheri değişmez. Salt anlamda doğal cisim, madde vesuret olmak üzere iki ilkeye sahipken, değişme üçüncü bir şey ister: yok(sun)luk.Fiziksel realite, doğa biliminin varlık bilimsel ilkesidir. Doğa, Aristoteles'te olduğugibi, içinde bulunduğu şeyin dolaylı değil, doğrudan devinim ve durağanlığının ilkilkesi olarak tanımlanır.bni Sina'ya göre, doğal şeylerin ilke ve nedenleri vardır. Doğa bilimciye düşen,önce bu ilke ve nedenleri, sonra da onlardan yola çıkarak eşya ve olgularıbilmektir. Zira ilke ve nedenler, kendilerine bağlı şeyler yoluyla bilinmez, başkaşeyler onlardan kalkılarak bilinir.bni Sina'ya göre, doğal şeylerin doğrudan doğruya dört temel nedeni vardır: 1.Etkin neden: Devinim ilkesi. 2. Maddesel neden: Bir şeyin maddesel parçasınıoluşturan neden. 3. Biçimsel neden: Maddeyi tür olarak destekleyen ve edimselkılan mahiyet. 4. Ereksel neden: Suretin maddede uğruna meydan geldiği anlam.Nedenler, bir sonuç doğurmak; sonuç da nedenleri izlemek durumundadır.bni Sina, doğa dünyasında olayları şans ve rastlantı ile açıklama yoluna gitmez.Böyle olduğu sanılan şeyler, minimum düzeyde olan durumlardır. Adaptasyon,olayların düzenli ardışıklığı ve türlerin korunmuşluğu, doğa dünyasında olaylarınşans ve rastlantı ile değil, bir erek uğruna sürüp gittiğini açıkça göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Ibn Sina (Avicenna) studies philosophy of nature at the under the head ofAuscultatio Physica (as-Samâ at-Tabiû) in the beginning of the writings on thenature. The subject of physics/natural science is sensible/natural bodies from thestandpoint of being within the change. The natural body is a substance in which issupposed to have three-dimensions, i.e. length, breadth and depth.In Ibn Sina?s thought, everything that comes to be, after not being, have a matterfrom which it can exist; must be preceded by a state of non-being, otherwise itwould be pre-eternal; must have a form, otherwise nothing would have come to be.Hence there are three principles for all existing natural bodies: form, matter andprivation.The concept of nature is defined by Ibn Sina, as the first principle of motion andrest in the thing in which it resides primarily and essentially not accidentally.Ibn Sina?s views, there are four essential causes for all the natural things: 1.Efficient cause: The principle of motion. 2. Material cause: From which, asinherent, anything is produced. 3. Formal cause: The form and exemplar areregarded as causes and this is the reason of the formal cause and the genera ofthese. 4. Final cause: That thing for which it exists.All the natural bodies are led in their existence towards an end and a good, nothingin them is superfluous or by chance except in rare case. They follow an imperativeorder.
Benzer Tezler
- Sosyolojik açıdan devlet teorileri
Başlık çevirisi yok
MUHİTTİN SAĞIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET GEZGİN
- İbni Sina'nın ahlak felsefesinde mutluluk
The happiness in the Ibn Sina's philosophy of ethics
OKTAY TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İSMAİL TAŞ
- İbni Sina (980 - 1037)'nin Akrabadin eseri ile Şerefeddin Sabuncuoğlu (1385 - 1468)'nun Akrabadin eserinin tıp ve bilim tarihi açısından karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
KENAN SÜVEREN
Doktora
Türkçe
1991
Deontoloji ve Tıp TarihiGATATıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLTER UZEL
- İbni Sina ve Gazzali'de vahiy anlayışı
The concept of revelation at avicenna and Ghazzali
ZÜBEYİR OVACIK