Yakın ilişkilerde bağlanım: Yatırım modelinin bağlanma stilleri ve bazı ilişkisel değişkenler yönünden incelenmesi
Commitment in close relationship: The investigation of investment model in terms of attachment styles and some relational variable
- Tez No: 186996
- Danışmanlar: PROF.DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Yakın ilişkilerde bağlanımı açıklamada öncü kuramlardan biri olanyatırım modeline göre, bağlanımın üç belirleyicisi vardır. Bunlar; ilişkidoyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme ve ilişkiye yapılan yatırımlardır.Bu çalışmada, bu model temel alınarak, birbirini izleyen iki ayrı araştırmayapılmıştır. Birinci çalışmada, flört ilişkisi olan üniversite öğrencilerinin, ilişkibağlanımlarını yordayan değişkenler hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır.Ayrıca, bu çalışmada farklı bağlanma stillerine (güvenli, korkulu, saplantılı vekayıtsız) sahip bireyler, yatırım modeli değişkenleri ve çeşitli ilişkiseldeğişkenler yönünden karşılaştırılmıştır. Birinci çalışmadan farklı birörneklem üzerinde gerçekleştirilen ikinci çalışmada ise, farklı ilişki türüne(flört, sözlü/nişanlı ve evli) sahip bireyler, sözü edilen değişkenler açısındankarşılaştırılmışlardır.Birinci çalışmada sonuçlar, yatırım modeli değişkenlerinden ilişkidoyumu düzeyini, en iyi yordayan değişkenlerin, ilişkide güvende hissetme veeşe duyulan güven olduğunu ortaya koymuştur. Seçeneklerin niteliğinideğerlendirme düzeyini ise, en iyi yordayan değişkenler gelecek zamanyönelimi, tutkulu aşk ve ilişki korkusu/ kaygısıdır. Ancak, bu değişkenlernegatif olarak yordamaktadır. İlişkiye yapılan yatırım düzeyini ise, en iyi ilişkibağlılığı, gelecek zaman yönelimi, özgeci aşk ve bağımlılık değişkenleriyordamaktadır. Bağlanma stillerine göre oluşturulan gruplar, yatırım modelideğişkenleri yönünden karşılaştırıldığında, saplantılı ve güvenli bağlanmastiline sahip olanların ilişki doyum düzeylerinin en yüksek olduğusaptanmıştır. Çalışmada ayrıca, saplantılı bağlanma stiline sahip olanlarınilişki yatırımı; kayıtsız bağlanma stiline sahip olanların da seçeneklerinniteliğini değerlendirme puanlarının en yüksek olduğu bulunmuştur.İkinci çalışmada ise, ilişki türü ve cinsiyet temelli gruplararasıkarşılaştırmalar yapılmıştır. Buna göre, ilişki türü flört olanlarda, ilişki doyumuve ilişki yatırımı düzeyi sözlü/nişanlı ve evlilerinkinden daha düşüktür. Bunakarşılık, flört ilişkisine sahip olanlar, seçeneklerin niteliğini en olumludeğerlendiren gruptur. Ayrıca, erkeklerin kadınlardan daha çok seçeneklerinniteliğini olumlu değerlendirdikleri gözlenmiştir. Diğer yatırım modelideğişkenlerinde cinsiyet temelli anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Ek olarak,bu çalışma söz/nişan ve evlilik gibi remi ilişkilerde bağlanım, gelecek zamanyönelim ve doyum düzeylerinin arttığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
One of the pioneering theories explaining the commitment in closerelationships is investment model. According to the investment model,commitment has three determinants: relationship satisfaction, quality ofalternatives and relationship investment. In this study, based on this model,two successive research have been conducted. The main aim of the firstresearch is obtain information related to the predictive variables ofrelationship commitment in university students who have a date. In addition,individuals who have different attachment styles (secure, fearful, preoccupiedand dismissive) have been compared in terms of investment model variablesand some relational variables. In the second research conducted with adifferent sample, individuals who have different relationship types (dating,engaged and married) have been compared in terms of the mentionedvariables.The results of the first research have demonstrated that feeling securein the relationship and trust to the partner are the variables which have thebest predictive value for relationship satisfaction. The best predictors ofquality of alternatives have been found to be future time orientation, eros lovestyle and fear of relationship/relational anxiety. However, these variableshave a negative predictive value. Relational commitment, future timeorientation, agape love style and dependence are the best predictors ofinvestment to the relationship. The comparisons of the groups createdaccording to the attachment styles in terms of investment model variableshave shown that individuals who have preoccupied and secure attachmentstyles have the highest relationship satisfaction. The results also show that,individuals with preoccupied style have the highest investment scores andindividuals with dismisesed style have the highest quality of alternativesscore.In the second research, between group comparisons based onrelationship type and gender have been conducted. The results of thesecomparisons have shown that individuals who have a date have a lowersatisfaction than individuals who are engaged and married. On the contrary,individuals who have a date are the ones who evaluates the quality ofalternatives most positively. In addition, according to the comparisons interms of gender, males evaluate the quality of alternatives more positivelythan do females. In the other investment model variables, comparisons interms of gender have not revealed significant differences. Furthermore, thisstudy have shown that, in the formal relationships such as engage andmarriage, commitment, future time orientation and satisfaction levels haveincreased.
Benzer Tezler
- Yakın ilişkilerde istikrar: Bağlanma stilleri ve toplumsal cinsiyet rolleri açısından bir karşılaştırma
Relationship stability: A comparison in terms of attachment styles and gender roles
DUYGU BUĞA
- Romantik ilişkilerde aldatma: Bağlanma boyutları, kişilik özellikleri ve ilişki bağlanımı
Infidelity in romantic relationships: Attachment dimensions, personality traits and relationship commitment
SEREN MÜEZZİNOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDE BACANLI
- Görücü usulü ve anlaşarak evlenen bireylerin çeşitli sosyal psikolojik faktörler yönünden karşılaştırılması
The comparison of individuals involved in family and couple initiated marriages according to different social psychological factors
ŞADİYE ESER ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Yakın İlişkilerde Stres ve Stresle Başaçıkma:Yatırım Modeline Göre Bir İnceleme
Coping with Stress in Close Relationships: An Analysis of Investment Model
NUR BİLECEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerinde bağlanım: Romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlar ve cinsiyet rolleri
The commitment of university students close relationships: Irrational romantic relationship beliefs and gender roles
ZEYNEP ASLAN DÖLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖNER ÇELİKKALELİ