Yakın İlişkilerde Stres ve Stresle Başaçıkma:Yatırım Modeline Göre Bir İnceleme
Coping with Stress in Close Relationships: An Analysis of Investment Model
- Tez No: 208185
- Danışmanlar: PROF.DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Investment model, relationship stability, relationship satisfaction, quality of alternatives, investment size, coping with stress
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Yatırım Modeli, ilişki bağlanımı ve istikrarını açıklamada en önemli kuramlardan biri olarak literatürde yerini almıştır. Yatırım modeline göre, ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme düzeyi ve ilişkiye yapılan yatırım, ilişki istikrarı ve bağlanımının belirleyicileridir. Bu çalışmada, flört eden ve evli bireylerin, ilişki istikrarını belirleyen ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme düzeyi ve ilişki yatırımları ile stres belirtileri ve stresle başaçıkma tarzları incelenmiştir. Çalışmanın ana amacı, ilişki bağlanımını yordayan değişkenleri saptamak, bunun yanı sıra, bağlanım, stres ve stresle başaçıkma tarzlarında gruplar arası farkları belirlemektir. Araştırmaya, 118 evli ve 135 flört eden birey katılmış olup, bu bireylerin 117'si erkek, 136'sı kadındır. Ölçme aracı olarak, demografik bilgi formu, ilişki istikrarı ölçeği, stres belirtileri ölçeği ve yakın ilişkilerde çok boyutlu başaçıkma ölçeği kullanılmıştır. 2 Araştırma sonucunda, ilişki doyumunu, ilişkinin niteliğini olumlu değerlendirme, ilişkiye hiç başlamamış olmayı isteme, ilişkide güven, ilişkiye bağlılık, ilişkide yaşanan sorun düzeyi, ilişkiye odaklanma ve partnerin çekiciliği anlamlı olarak yordamıştır. Bu değişkenlerden ilişkiye hiç başlamamış olmayı isteme ve ilişkide yaşanan sorun düzeyi ilişki doyumunu negatif olarak yordamaktadır. Seçeneklerin niteliğini değerlendirme boyutunu anlamlı olarak yordayan değişkenler, ilişkiye bağlılık, eski duygusal ilişki sayısı, ilişkiye odaklanma, alkol ve ilaç kullanımı, dine tutunma, ilişkiye hiç başlamamış olmayı isteme ve kendini desteklemedir. İlişkiye bağlılık, ilişkiye odaklanma ve dine tutunma puanları seçeneklerin niteliğini değerlendirmeyi negatif olarak yordamaktadır. İlişki yatırımını ise, ilişkiye bağlılık, ilişkinin niteliğini olumlu değerlendirme, ilişkinin uzun sürmesine ilişkin beklenti ve olumsuz edilgen başaçıkma tarzı anlamlı olarak yordamaktadır. Yatırım modeli değişkenleri ile stres ve stresle başaçıkma tarzlarında cinsiyet ve ilişki türüne göre gruplar arası farklar incelenmiş, cinsiyetler arası farklarda erkeklerin kadınlara oranla, ilişkilerinin niteliğini daha olumlu değerlendirdikleri gözlenmiştir. Cinsiyetler arasında fark yaratan bir başka değişken ise, ilişkide sorun yaşama düzeyidir. Kadınlar, erkeklere oranla, ilişkilerinde daha çok sorun yaşadıklarını ifade etmişlerdir. 3 Cinsiyet açısından stres belirtilerinin incelenmesi sonucunda, erkeklerle karşılaştırıldığında, kadınların bilişsel-duyuşsal belirtileri daha çok yaşadıkları, daha fazla ağrı ve yakınma belirttikleri ve daha yüksek toplam stres puanlarına sahip oldukları gözlenmiştir. Yine bu çalışmada, flört eden kadınların evli kadınlara ve flört eden erkeklere göre, daha çok fizyolojik belirti gösterdikleri gözlenmiştir. Stresle başaçıkma tarzı olarak erkeklerin kadınlara oranla, ilişkiye daha çok odaklandıkları, daha çok alkol-ilaç kullandıkları ve daha çok inkar edip, erteledikleri gözlenmektedir. Kadınların ise, erkeklere oranla daha çok olumsuz ve edilgen başaçıkma tarzını kullandıkları ve daha çok dışsal destek aradıkları görülmektedir. İlişki türü arasındaki farklılıkların sonucunda, flört eden bireylerin evli bireylere oranla, ilişkilerine daha az bağlı oldukları gözlenmiştir. Bunun yanı sıra, flört eden bireylerin evli bireylere oranla, ilişkilerine daha çok odaklandıkları, daha çok olumlu ve etkin başaçıkma tarzı kullandıkları, daha çok kendilerini destekledikleri ve yine daha çok inkar edip, erteledikleri gözlenmiştir. Ayrıca, flört eden erkeklerin, evli erkeklere göre ve flört eden kadınlara göre, daha çok kendilerini destekledikleri, aynı zamanda evli kadınların da evli erkeklere göre ve flört eden kadınlara göre daha çok kendilerini destekledikleri gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Investment model has been responsible for the lion?s share of empirical research on relationship commitment. According to this theory, the outcomes that an individual obtains from his or her relationship as well as perceived quality of alternatives to that relationship and the invested resources in the relationship are important contributers to relationship stability. In other words, this model proposes that people will feel committed to their relationships to the extent that they feel satisfied, believe that they have few good alternatives to the relationship and have invested some resources in the relationship. This study aimed to assess the relationship between investment model and coping strategies in close relationships. The main purpose of the research is to obtain information related to the predictive variables of relationship commitment. Besides, it is aimed to identify the group differences on relationship commitment, stress and coping strategies in close relationships. 2 A Demographic Information Form, Relationship Stability Scale, Stress Self-assessment Checklist and The Multidimensional Intimate Coping Questionnaire were administered 118 married and 135 dating individuals (117 male and 136 female). To test the hypothesses of the study MANCOVA and Stepwise Regression analyses were conducted. Results revealed that, the quality of the relationship, trust to the partner, relational commitment, focus on relationship, attractiveness of the partner have positive predictive value for relationship satisfaction. Whereas, perceived level of problem in the relationship and the extent the individual regret of involving in the relationship have negative predictive value for relationship satisfaction. Relational commitment, the number of ex-reletionships, focus on relationship, alcohol and drug use, belief in religion, the extent the individual regret of involving in the relationship and self bolstering have predictive value for quality of alternatives. However relational commitment, focus on relationship and belief in religion have negative predictive value. Relational commitment, wishing that the existing relationship goes on forever, negative and passive coping and the quality of the ongoing relationship are the predictors of investment. 3 The comparison of the groups according to gender reveals that, men perceive the quality of the ongoing relationship higher more than women whereas women perceive higher level of problems in the relationship more than men. As for the coping styles, men focus on relationship, use more alcohol and drug and use denial, whereas women seeks social support and use negative passive coping. The comparison of the groups according to relationship type reveals that there is a significant difference between married and dating individuals. It was found that dating individuals are less committed to the relationship but focus on relationship more than married ones. Besides they use positive and active coping ,self bolstering and use denial. It was also found that dating men use self bolstering more than dating women and married men. In addition, married women use self bolstering more than dating women and married men. The findings were discussed in the light of relevant literature.
Benzer Tezler
- Spina bifidalı çocuğa sahip olan ebeveynlerin algıladığı aile stresinin ve stresle başa çıkma becerilerinin bağlanma stillerine etkisi
The perceived impact of family stress and stress coping ability on the attachment styles of parents with spina bifida diseased children
SEMA TEKİN SERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Psikolojiİstanbul Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İREM ANLI
- Alkolik babaların yetişkin çocukları: Psikolojik sağlıkları, kendi ve annelerinin stresle başaçıkma ve yakın ilişki kurma tarzları.
Psychological health, stres coping and close relationship styles of adult children of alcoholics and their mothers.
SEVDA SAKARYA
- Agorafobili ve agorafobisiz panik bozukluğu hastalarında bağlanma tarzları, yakın ilişkilerde stresle başa çıkma tarzları ve mizaç-karakter özelliklerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
İDRİS ÜRE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriMaltepe ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. R. PEYKAN GÖKALP
- Yakın ilişki kuran ve kurmayan üniversite öğrencilerinin çeşitli sosyal psikolojik etkenler yönünden karşılaştırılması
The Comparision of university students without a close relationship according to various social psychological effects
AYDA BÜYÜKŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
PsikolojiAnkara ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ve stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki: ODTÜ örneği
The relationship between attachment styles and coping strategies with stress:METU example
GİZEM YAZICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. FERDA AYSAN