Örgütsel sosyalleşme sürecinin öğretmenlerin örgüte bağlılıklarına etkisi
The effect of teachers organizational commitment in organizational socialization process
- Tez No: 187337
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İLHAN AKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu araştırmanın amacı, örgütsel sosyalleşme sürecinin öğretmenlerin örgütebağlılıklarına etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla, örgütsel sosyalleşme süreciningörevleri, örgütsel amaç ve değerlere uyum, rol açıklığı, görevde uzmanlaşma ve sosyalbütünleşme boyutları olarak incelenmiştir. İncelenen sosyalleşme literatüründe, örgütselsosyalleşme sürecinin sonunda ise örgütsel bağlılık oluştuğu saptanmıştır. Örgütselbağlılığın boyutları da uyum, özdeşleşme ve içselleştirme olarak ele alınmıştır.Araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veritoplama aracı olarak iki ölçek kullanılmıştır. Bunlar öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesürecini ölçen örgütsel sosyalleşme ölçeği ve örgütsel bağlılıklarını ölçen örgütsel bağlılıkölçeğidir. Örgütsel sosyalleşme sürecinin öğretmenlerin örgüte bağlıklarına etkisi bazıdeğişkenler açısından da incelenmiştir. Bunlar, cinsiyet (kadın-erkek), görev türü (sınıföğretmeni-branş öğretmeni), mesleki kıdem değişkeni (1-5 yıl, 6-10 yıl, 11-15 yıl, 16-20 yılve 21 yıl ve üstü) ve mezun olunan kurum (eğitim fakültesi, fen edebiyat fakültesi, eğitimenstitüsü ve diğerleri) değişkenlerine göre örneklem grubu arasında fark olup olmadığıaraştırılmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda araştırmacı tarafından geliştirilen örgütselsosyalleşme ölçeği, beşli likert tipinde ve 23 maddeden oluşmaktadır. Örgütsel bağlılıkölçeği ise kendisinin izni alınarak kullanılan Yrd. Doç. Dr. Refik Balay'ın hazırlamışolduğu örgütsel bağlılık ölçeği, beşli likert tipinde ve 27 maddeden oluşmaktadır.Araştırmanın evrenini Ordu ilinin Fatsa, Gölköy, Perşembe, Kabadüz, Korgan,Ulubey ilçelerininde yer alan ilköğretim okulları oluşturmaktadır. Belirtilen evrenin tümüneulaşılması güç olduğundan örneklem alma yoluna gidilmiştir. Örneklem seçimi ilçelerdebulunan okul sayılarının birbirine oranı dikkate alınarak yapılmıştır. Belirtilen örneklem detoplam 408 öğretmene anket uygulanmıştır.Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama,regresyon, korelasyon testleri kullanılmıştır. Farklılıkların anlamlılığın sınanmasındaanlamlılık düzeyi α= .05 olarak kabul edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programındaçözümlenmiştir.iiiAraştırmadan elde edilen bulgular aşağıda sunulmuştur.1. Araştırmaya katılanların algılarına göre, örgütsel sosyalleşmenin boyutları ileörgütsel bağlılığın uyum boyutu arasında orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki verdiğisaptanmıştır. Örgütsel sosyalleşmenin sosyal bütünleşme ve rol açıklığı boyutlarıile, örgütsel bağlılığın uyum boyutu arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir.2. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecinin uyumboyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi cinsiyet değişkenine göre, anlamlı bir şekildefarklılaşmaktadır. Erkek öğretmenlerin sosyalleşme algıları kadın öğretmenlerdendaha yüksek olmasına karşın, örgütsel bağlılıkları arasında anlamlı farklılık tespitedilmemiştir.3. Örgütsel sosyalleşme sürecinin uyum boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisinin görevtürü değişkenine ilişkin öğretmenlerin algısı branşa göre farklılık göstermiştir. Bunagöre, sosyalleşme sürecinin uyum bağlılığı üzerindeki etkisinin araştırmaya katılansınıf öğretmenlerinde, branş öğretmenlerine göre daha yüksek olduğu tespitedilmiştir.4. Örgütsel sosyalleşme sürecinin uyum boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisininmesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Öğretmenlerinkıdemleri ile orantılı olarak sosyalleşme puanlarının artması gözlenmekle birlikte,uyum bağlılığında azalma tespit edilmiştir.5. Örgütsel sosyalleşme sürecinin uyum boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisininmezun olunan kurum değişkenlerine ilişkin araştırmaya katılan öğretmenlerinalgılarına göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Eğitim fakültesi mezunuöğretmenlerde, diğer öğretmenlere göre sosyalleşme algısının daha düşük ve uyumbağlılığının ise daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.6. Örgütsel sosyalleşme süreci özdeşleşme boyutundaki örgüsel bağlılığın anlamlı biryordayıcısı olduğu saptanmıştır. Sosyalleşmenin rol açıklığı ve görevdeivuzmanlaşma boyutları özdeşleşmeye dayalı örgütsel bağlılığı en yüksek düzeydeaçıklayan değişkenler olduğu tespit edilmiştir.7. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algılarına göre, örgütsel sosyalleşme sürecininözdeşleşme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi cinsiyet değişkeni açısından erkeköğretmenler lehinde anlamlı şekilde farklılaşmıştır.8. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininözdeşleşme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi görev türüne göre sınıföğretmenleri lehine anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir.9. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininözdeşleşme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi mesleki kıdem değişkenine göreanlamlı bir farklılık göstermiştir. Kıdemin artması örgütsel sosyalleşmenin vesonucunda özdeşleşme bağlılığının arttığı tespit edilmiştir.10. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininözdeşleşme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisinin mezun olunan kurumdeğişkenine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Özdeşleşme bağlılığının veörgütsel sosyalleşme sürecinin en yüksek olduğu grubun, eğitim enstitüsü mezunuöğretmenler olduğu tespit edilmiştir.11. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları göre, içselleştirme boyutundaki örgütselbağlılığın en önemli yordayıcısı örgütsel sosyalleşme sürecinin örgütsel amaç vedeğerlere uyum olduğu tespit edilmiştir.12. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininiçselleştirme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi cinsiyet değişkenine göre erkeköğretmenler lehine anlamlı şekilde farklılaşmıştır.13. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininiçselleştirme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi görev türü değişkenine göre sınıföğretmenleri lehine anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştirv14. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları örgütsel sosyalleşme sürecininiçselleştirme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisi mesleki kıdem değişkenine göreanlamlı şekilde farklılaşmıştır. İçselleştirme boyutundaki örgütsel bağlılığın endüşük olduğu grup, 1-5 yıllık mesleki kıdemi olan öğretmenler olduğu tespitedilmiştir.15. Araştırmaya katılan öğretmenlerin algıları, örgütsel sosyalleşme sürecininiçselleştirme boyutundaki örgütsel bağlılığa etkisinin mezun olunan kurumdeğişkenine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. En yüksek sosyalleşme algısı veiçselleştirme bağlılığı eğitim enstitüsü mezunu öğretmenlerin olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this search is to determine the effect of teachers? organizationalcommitment in organizational socialization process. In this connection, the duties oforganizational socialization process have been considered as; organizational target andadoption to its values, role clarification, mastery of task and social integration aspects. Inthis social literature, organizational commitment has been observed at the end of thesocialization process. The aspects of organizational commitment have been considered ascompliance, identification and internalizationThis search is a descriptive work in which scan model has been used. We have usedtwo criterions in it. These are the organizational socialization process criterion thatmeasures teachers' organizational socialization process and the organizational commitmentcriterion that determines their organizational commitment. The effect of organizationalsocialization process on teachers? commitment on organization has beeen studied withsome other variants too. They are; gender ( male -female ), task sort ( classroom/homeroomteachers -branch teachers ), professional seniority (1-5 years, 6-10 years, 11-15 years,16-20years, 21 years and more ) and the institutions they graduated (Education Faculty, Scienceand Literature Faculty, Education Institutions and others ). These variants have beenstudied during this work to understand if there are any differences among these samplegroups or not. The organizatioanal socialization criterions developed by expert opinionshave been composed of fivefold likert type and 23 articles. Organizational commitmentcriterions have been formed by fivefold likert type and 27 articles prepared by AssistantProfessor Refik Balay, with his permission.The field of the search contains primary schools in Fatsa, Gölköy, Perşembe,Kabadüz, Korgan, Ulubey distircits in Ordu province. We have preferred“choosing samplemodel”since it is hard to reach the whole area. We have chosen the samples consideringthe proportion of the school numbers to each other .We have made a questionnare to 408teachers in this pattern.viiFrequency, percentage, arithmetic, average and regression tests have been used inthe statistical analyse of the search data. Meaningfulness level has beeen accepted as a=.05in testing content of differences.The data gained from the search has been analysed withSPSS programme.The findings gained from the search are listed below:1. According to the perception of teachers taking part in this work, there is ameaningful relation with a medium level between organizational socializationaspects and organizational commitment aspects. We have also observed that there isa negative relation between the integration and role clarification scales andorganizational compliance scales.2. The perception of teachers taking part in the search differentiates comprehensivelyaccording to the gender variety that affects the organizational commitment incompliance process. Although schoolmasters? socialization perception is higherthan female ones, there isn?t a comprehensive difference between organizationalcommitments of both sides.3. Teachers? perception related to the variety of task type about the effect oforganizational socialization on compliance part has differentiated in branches.According to this, socialization process effect on compliance commitment ofteachers in this search is higher than the ones who aren?t.4. It has been observed that the effect of organizational commitment on compliancepart of organizational socializaiton process changes distinctively according toproffesional seniority. Although socialization points of teachers have inreasedproportionally as their professional seniorities, their compliance commitment hasdecreased.5. The effect on organizational commitment on the part of organizationalsocializationprocess has changed evidently according to the perception of teachersviiiin the search related to institutions they graduated. Teachers graduated fromteachers colleges have a lower socialization perception but a higher compliancecommitment with regard to their colleagues.6. It has been observed that organizational socilization process is a significantcontribution of organizational commitment in identification format and also wehave concluded that role clarification and task mastery aspects of socialization arevarieties that expalain organizational commitment based on identification at thehighest level.7. According to the perception of teachers in the search , the effect of organizationalsocialization process in identification aspect has differentiated clearly with thegender variety point of view in favour of schoolmasters.8. According to the teachers? perception in the work, the effect of organizationalsocialization process in identification aspect has differentiated according to task sortin favour of classroom teachers.9. According to the teachers? perception, we have determined that the effect oforganizational socialization process in identification part has changed related to thevariety of seniority. Increasing seniority level has also increased organizationalsocialization and identification compliance.10. According to teachers? perception, organizational commitment socialization processeffect on organizational commitment in identification level has differentiatedoutstandingly related to the variety of institutions they graduated. It has beenobserved that identification commitment and organizational socialization processhas been the highest level for this group.11. According to teachers?, it has been concluded that the most important means oforganizational commitment in identification level is organizational target andvalues.ix12. According to teachers? perception, it has been observed that depending on gendervariety, organizational socialization process effect on organizational commitmentin identification level has changed evidently in favour of schoolmasters.13. According to teachers? perception, we have understood that related to the task sort,organizational socialization process effect on organizational commitment inidentificaition level has changed in favour of clasroom teachers.14. According to teachers? perception, the effect of organizational socialization processto organizational commitment in identification level has differentiated meaningfullydepending on the variety of proffessional seniority. It has been also observed thatthe group consisting of 1-5 year clasroom teachers have been the lowest oforganizational commitment in identification level.15. According to teachers? perception, organizational socialization process effect onorganizational commitment in identificaiton level has changed depending on thevariety of institutions they graduated. Teachers graduated from educationinstitutions have been the highest level of socialization perception and identificationcommitment.
Benzer Tezler
- Meslek liselerindeki öğretmenlerin iş doyumunun örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bağcılar ilçesi örneği
Examining the effect of job satisfaction of teachers in vocational high schools on organizational commitment: Case of Bağcılar district
ZEYNEP BAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Esenyurt Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEYSURE EVREN ÇELİK SÜTİÇER
- Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri (Elazığ ili örneği)
Başlık çevirisi yok
MEHMET KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BATTAL ARSLAN
- Öğretmen görüşlerine göre örgütsel sosyalleşme ile dönüşümcü liderlik arasındaki ilişki
The relationship between organizational socialization and transformer leadership according to teachers' opinions
GÜLİZ AYDIN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Aday öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme deneyimleri
Title of thesis: organizational socialization experiences of candidate teachers
GÖKALP ULUDAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH SELVİTOPU
- Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve örgütsel sosyalleşmenin örgütsel adanmışlığı yordaması
Leadership styles of school directors and organizational socialization to order organizational adhabilitation
TUĞBA ERDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YÜKSEL ERDOĞDU