Kıbrıs sorunu'nun Türk-Amerikan ilişkilerine yansıması: Johnson Mektubu (1960-1965)
The Effects Cyprus problem to Turkish-American relationships: Johnson's Letter (1960-1965)
- Tez No: 188203
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. KADİR KASALAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Türk-Amerikan İlişkileri, Kıbrıs Sorunu, Johnson Mektubu, Turkish - American Relationships, Cyprus Problem, Johnson?s Letter
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
iiiÖZETKIBRIS SORUNU'NUN TÜRK - AMERİKAN İLİŞKİLERİNE YANSIMASI:JOHNSON MEKTUBU (1960-1965)Fatma Gül KESİKTAŞSüleyman Demirel Üniversitesi,Tarih Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,203 Sayfa, Ağustos 2005Danışman: Yrd.Doç.Dr.Kadir KASALAKBu tezin amacı, Kıbrıs Sorunu'nun Türk-Amerikan ilişkilerini nasıletkilediğini incelemektir.Çalışmanın temel çıkış noktası Türk-Amerikanilişkilerindeki dengenin nasıl ve hangi şartlarda Johnson Mektubu ile bozulmuşolduğunu araştırmaktır.Bu konuyu tahlil edebilmek için Kıbrıs Sorunu ve dönemin içve dış politikasının yeterince anlaşılması ve açıklanması gerekmektedir.Çalışmada üç temel bölüm geliştirilmiştir.Bu bölümler aşağıdaki gibidir:İlk olarak, ilişkilerinin kökeni 1830'lara kadar dayanan ABD ve Türkiyezaman içinde kendi çıkarları doğrultusunda Truman Doktrini, Marshall Planı,Türkiye'nin NATO'ya dahil olması ve beraberinde imzalamış oldukları askerû, siyasûve ticarû antlaşmalarla birbirlerine yakınlaşmışlar ve müttefik devletlerolmuşlardır.Öyle ki bu çerçevede Türkiye; dış politikasında hep Batı yanlısı birpolitika izlemiştir.İki ülke arasında problemler yaşanmasına neden olacak KıbrısMeselesi de adanın Osmanlı Devleti idaresinden çıkarak İngiliz idaresine girdiğiyıllarda Megali İdea fikrine dayanan Kıbrıslı Rumların Enosis talepleriyledoğmuştur.Bu dönem içinde Kıbrıs Sorunu bir takım diplomatik aşamalardangeçmiştir.İkinci olarak, 1960 - 1965 döneminde Türkiye'de de iç ve dış politika adınaönemli gelişmeler yaşanmıştır.Türkiye'nin iç politikada yaşamış olduğu gelişmelerdış politikasını da etkilemiş ve Hükümet'in yeni yönelimlere gitmesine ve ABD'yleilişkilerin güçlenmesine sebep olmuştur.Üçüncü olarak, Kıbrıs Sorunu çerçevesinde ABD; kendi çıkarları veNATO'nun güney kanadının zarar görmemesi açısından Kıbrıs Sorunu'na müdahilbir tavır sergilemiştir.Türkiye de gerek tarihsel bağları, gerekse garantör ülke olmasısebebiyle Kıbrıs'ta yaşanan olayları durdurmak istemiş; ama bu girişimleri ABDtarafından gönderilen Johnson Mektubu ile engellenmiştir.Sonuç olarak; Johnson Mektubu; Kıbrıs Sorunu'nun en önemli olayı olduğukadar, gerek Türk - Amerikan ilişkilerinde gerek Türk Dış Politikası'nda yeni birdönemi başlatan bir belgedir.Johnson Mektubu Türk Hükümeti'nde ve kamuoyundabüyük bir hoşnutsuzluğa ve sert tepkilere sebep olmuştur.Bu mektup üzerineTürkiye, bir müttefik olarak ABD'ye olan güvenini kaybetmeye başlamış ve dışpolitikasına yeni bir unsur kazandırmak amacı ile Sovyet Rusya ile ilişkiler kurmayoluna girmiştir ve Türkiye'de Anti-Amerikancılık düşüncesi doğmuştur.Türk -Amerikan ilişkilerinin gelişimi ve bugünkü durumu düşünüldüğünde bu hususlardikkate alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
ivABSTRACTTHE EFFECTS OF CYPRUS PROBLEM TO TURKISH - AMERİCANRELATIONSHIPS: JOHNSON?S LETTER (1960-1965)Fatma Gül KESİKTAŞSüleyman Demirel University,Department of History Master Thesis,203 Pages,August 2005Supervisor: Asst.Prof.Dr.Kadir KASALAKThe purpose of this thesis; to find out how the Turkish - Americanrelationships was effected by Cyprus Problem.The main point of the study is to findout under which conditions and how the balance in Turkish-American relationshipswas damaged by the Johnson?s Letter.To better analyze this subject, Cyprus Problemand the internal and foreign policy of that period should be well understand andexplained.In this study three main parts were developed.These parts of this study is asfollows;Firstly; the USA and Turkey, whose relationships roots goes to 1830?s,became closer to each other and allied by means of Truman Doctrine, Marshall Plan,includeness of Turkey to NATO and the following arrangements that they signedtogether through their own profits.Under these conditions; Turkey always followedforeign policy which is closer to West.The Cyprus Subject, which was the reason ofproblems between these two countries, was occured because of the Cyprus Greekswho support the Megali Idea at the time when this island was left from OttomanEmpires management to English management.During this period the Cyprus Problempassed from some different diplomatical stages.Secondly; in the period of 1960-1965, some important developments wereoccured in internal and foreign policy of Turkey.The developements inwhich Turkeylived in its internal policy also effected its foreign policy and this resulted for thegovernment to find out new ways and make the relationships stronger with the USA.Thirdly; the USA showed a interfering approach to the Cyprus Problem toprotect its own profits and not to harm the south side of NATO.Turkey tried to stopthe events which was lived in Cyprus, by using the historical relationships andposition of being a quaranteer country, but its attempts was frustrated by Jonhson?sLetter sent by the USA.As a result, as much as Johson?s Letter is the most important event of CyprusProblem, it is a documentation which starts a new period whether in Turkish -American Relationships or Turkey?s Foreign Policy.Johnson?s Letter caused to ahigh unpleasements and hard reactions in Turkish government and public.Because ofthis letter, Turkey lost his confidence to the USA and tried to establish newrelationships with the Union of Soviet Socialist Republics to make a new revision inits internal policy and an Anti - American thougt was born in Turkey.If thedevelopment of Turkish - American relationship and today?s situation wasconsidered; these questions should be awared of.
Benzer Tezler
- Soğuk Savaş döneminde Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkisi (1945-1965) ve Türk dış politikası, cilt 1
Turkish-Soviet Union relations (1945-1965) during the Cold War and Turkish foreign policy (1 valume)
MEHMED ALİ GEMUHLUOĞLU
Doktora
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFET YİNANÇ
- Turkish-US relations towards Cyprus issue from the perspective of security
Güvenlik açısından Kıbrıs sorununa dair Türk-Amerikan ilişkileri
CEREN DEVRAN BAYKOTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. TUNCAY KARDAŞ
- Perceptions of the US involvement by Athens and Ankara in the Greek-Turkish dispute (1954-1999)
Atina ve Ankara'nın 1954-1999 Yunan-Türk uzlaşmazlığında Amerikan girişimlerini algılamaları
THEODORA KALAİTZAKİ
Doktora
İngilizce
2004
Uluslararası İlişkilerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ÜNAL
- 1970-1980 arası dönemde Türk-Amerikan ilişkilerinde askeri üslerin yeri ve önemi
The importance of military bases in Turkish-American relations between 1970-1980
GÜLSÜN KIZILAĞIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihMilli Savunma ÜniversitesiHarp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK SAMİH GÜLBOY