Küfi yazının IX.-XIII. yüzyıllarında üslûp ve from açısından gelişimi
Kûfi script's development in terms of style and form in IX.-XIII. th century
- Tez No: 188251
- Danışmanlar: PROF.DR. İLHAN ÖZKEÇECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Türk El Sanatları, Hat Sanatı, Kûfi yazı, Yazı Sanatı, Calligraphy, Turkish Hand Arts, Kûfi Script
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
iiÖZETKÛFİ YAZININ IX.-XIII. YÜZYILLARDAÜSLÛP VE FORM AÇISINDAN GELİŞİMİFatih CAMSüleyman Demirel Üniversitesi, Geleneksel Türk El Sanatları BölümüYüksek Lisans Tezi, 98 sayfa, Temmuz 2005Danışman: Prof. İlhan ÖZKEÇECİBu tezin amacı, IX.-XIII. yüzyıllarda Kûfi ile yazılmış eserleri üslûp ve formaçısından incelemek, çok nadir olan Kûfi yazmalara ait olabildiğince çok örneksunmaktır. Bu amaç çerçevesinde Türkiye kütüphanelerindeki Kûfi yazılı eserlerinpek çoğuna ulaşılmıştır. Ulaşılan çoğu eserden birer sayfa fotoğraf sunulmuştur.Eserler sayfa düzeni, satır dizilişi ve etki açısından yorumlanmış, çizimleri yapılarakaynı sayfada gösterilmiştir. Her eserden rasgele bir satır çizgi-leke değerleriaçısından incelenmiş, bulgular sayfa sonuna eklenmiştir.Daha sonra, eserler dönemlerine göre kıyaslanarak yazının seyrindekitespitler sunulmuştur.Sonuç olarak ilk asırlarda Mushaflarda sayfa tasarımı olarak yatay, X. yy.dansonra kare ve dikey, XI. asırdan itibaren genellikle dikey form tercih edildiğibelirlenmiştir. Harflerin satıra dizilişi açısından ilk dönemlerdeki düzensizliğin X.yy.dan itibaren kaybolduğu, daha okunaklı, intizamlı formlar kullanıldığıtespitlenmiştir. Harfler arası mesafenin zaman içinde azaldığı, XI. yy.dan itibarenharflerin görece daha yakın ya da bitişik yazıldığı görülmüştür. Başlı gözlüharflerdeki yuvarlaklığın, X. yy.dan itibaren diyagonal forma dönüştüğü farkedilmiştir.
Özet (Çeviri)
iiiABSTRACTKÛFI SCRİPT?S DEVELOPMENTIN TERMS OF SYTLE AND FORMIN IX.-XIII. TH CENTURYFatih CAMSüleyman Demirel University, Department of Traditional Turkish Hand ArtsMaster Thesis, 98 pages, July 2005Supervisior: Prof. İlhan ÖZKEÇECİThe aims of this thesis are to study creations written with Kûfi in terms ofstyle and form in IX.- XIII. century, and to present more example about occasionalKûfi writings. For this aim, first and foremost Turkish libraries were investagatedand explored Kûfi scripts, also these sample are illustrated each page. In addition,ineications were interpreted about page prescreption and line enumeration. Thenmodels are drawn in the same page. Finding model?s line-trace relation weresearched and added to page.Samples were compared with contemporary models. In addition to letterdiversities were shown.Consequentely, pages were drawn by horizontal strokes first era , then as fortenth century lines were serialized square and vertical. Afterwards, letters are drawnvertical in the eleventh century. Prior to tenth century, the Kûfi script had beenestablished irregularly, its later developments were in direction of the cursive and ofeasier legibility. As late as tenth century letters were transformed diagonal sytle.
Benzer Tezler
- Kûfi yazının görsel değerleri
Kûfi scripts visual values
CİHAN TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Güzel Sanatlarİstanbul Arel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN GANİZ
- Hat sanatındaki makili ve kufi yazının Latin yazı ve tasarımlarındaki yansımaları
The reflections of makili and kufic style in Islamic caligraphy art on Latin writing and design
İBRAHİM KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. YUSUF KEŞ
- Cumhuriyet döneminde Kûfî yazının modern tipografi tasarımındaki yerinin incelenmesi
Investigation of the place of Kûfîc script in modern typography design in Republic period
BELGİN ŞEKER
- Anadolu Selçuklu mimarisinde kufi yazı
Kufic caligraphy in anatolian Seljuk architecture
ORHAN ALTUĞ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GENÇ
- Türk matbuatında Kûfi yazı
Kûfic writing in Turkish printing
ERDEM GÖKTEPE
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA