Demokrat Parti dönemi Türk-İngiliz ilişkileri (1950-1960)
Anglo-Turkish relations during the democrat party period (1950-1960)
- Tez No: 188601
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEHÇET KEMAL YEŞİLBURSA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Türkiye, İngiltere, Osmanlı Devleti, Demokrat Parti, Ortadoğu, Kıbrıs, Turkey, Britain, Ottoman Empire, Democrat Party, MiddleEast, Cyprus
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
16. Yüzyılda başlayan Türk-İngiliz ilişkileri, bugüne kadar inişli çıkışlı birgrafik izlemiştir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'na kadar Osmanlı'nın toprakbütünlüğünü koruma politikası izleyen İngiltere, bu tarihten sonra Osmanlı'yıparçalama siyaseti izleyeme başlamıştır. İngiltere'nin bu politikası, LozanAntlaşması'na kadar devam etti. Lozan Antlaşması ile İngiltere, Anadolu'da kurulanyeni Türk devletini tanıdı. Lozan'dan kalan Musul sorunun 1926'da çözülmesiylebirlikte Türk-İngiliz ilişkileri, II. Dünya Savaşı'na kadar yumuşama dönemine girdi.II. Dünya Savaşı esnasında bir ara gerilen iki ülke ilişkileri, savaş sonunda dostluğadönüştü. Çünkü II. Dünya Savaşı sonunda Sovyetler Birliği'nin, Türkiye veOrtadoğu üzerinde yayılmacı bir politika izlemesi, Türkiye ve İngiltere'yi ortakpaydada buluşturdu. Mayıs 1950'de Demokrat Parti'nin iktidara gelmesiyle, Türk-İngiliz ilişkileri yeni bir boyuta taşındı.Demokrat Parti iktidarı ile birlikte Türkiye, NATO'ya girebilmek içingirişimlerini yoğunlaştırdı. Fakat Türkiye'nin NATO'ya girme isteği karşısındaİngiltere, Türkiye'yi NATO yerine Ortadoğu savunmasına dahil etmek istemiştir. Busorun Türkiye'nin 1952'de NATO'ya girmesinden sonra Ortadoğu savunmasına aktifolarak katılmayı kabul etmesiyle çözümlendi. Bu gelişmeyle birlikte Türk-İngilizilişkileri; Ortadoğu çerçevesinde tam bir işbirliğine dönüştü. Ancak bu durum,Türkiye'nin Arap dünyası ile ilişkilerinin bozulmasına neden oldu.Türkiye ve İngiltere arasında Ortadoğu'daki olaylarla gelişen dostluk,Türkiye'nin Yunanistan ile Kıbrıs meselesinden dolayı yaşadığı gerginliğe de olumluyansıdı. Yunanistan'ın Türkiye'yi Kıbrıs meselesinden soyutlamak isteği karşısındaİngiltere, Türkiye'nin Kıbrıs meselesinde taraf olduğunu vurgulayarak TürkviHükümeti'ne destek vermiştir. Yunanistan'ın Kıbrıs'ı kendine bağlamak içinBirleşmiş Milletler'e yaptığı başvurular karşısında, Türkiye ve İngiltere birliktehareket etmiştir. Zürih ve Londra Antlaşmaları esnasında devam eden Türk-İngilizişbirliği, 1960'da Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasında oldukça etkili olmuştur.Böylece Kıbrıs sorunu, Türk Hükümeti'nin istediği şekilde çözümlenmiştir.Bu tez, giriş ve sonuç bölümlerinin dışında dört bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde 1950 yılına kadar Türk-İngiliz ilişkilerinin tarihi anlatılmıştır. İkincibölümde, Türkiye'nin NATO'ya girmesi ve İngiltere'nin tutumu ele alınmıştır.Üçüncü bölümde ise, Türk-İngiliz ilişkileri Ortadoğu'da meydana gelen olaylarçerçevesinde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde Türk-İngiliz ilişkileri, Kıbrıs sorunuçerçevesinde incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
iAnglo-Turkish relations, which started in the 16th century, have followed abumpy path to date. Britain pursued a policy of preserving the integrity of Ottomansoil up until the Ottoman-Russian War of 1877-1878, after which she commenced apolicy of division. This policy continued until the Treaty of Lausanne, with whichBritain recognized the newly-formed Turkish State. Anglo-Turkish relations entereda period of thaw which continued up to the Second World War with the resolution ofthe Musul problem which had been a matter of dispute since Lausanne. At the end ofthe Second World War, the relations between the two states, which had becomestrained during the war, turned into a friendship. Turkey and Britain had similar aimsnow that the Soviet Union was pursuing a diffusionist policy in Turkey and theMiddle East. With the accession to power of the Democrat Party, Anglo-Turkishrelations took on a new shape.With the Democrat Party government, Turkey intensified her attempts toenter NATO. However, Britain wanted Turkey?s inclusion in Middle East defenserather than her membership to NATO. This problem was solved by Turkey?s activeacceptance of Middle-East defense after joining NATO in 1952. As a result of theseevents, Anglo-Turkish cooperation was transformed into a full cooperation in aMiddle Eastern framework. However, this caused the failing of relations betweenTurkey and the Arab world relations.The friendship between Turkey and Britain, which developed with the eventsin the Middle-East, had positive reverberations on the tension between Turkey andGreece caused by the Cyprus problem. Britain supported the Turkish Government byivemphasizing the fact that Turkey had a place in the Cyprus problem, opposing thedesire of Greece to eliminate Turkey from the issue. Turkey and Britain actedtogether against the Greek applications to the United Nations for the annexation ofCyprus to Greece. Anglo-Turkish cooperation during the Zurich and London pactswas influential in the foundation of the Republic of Cyprus in 1960. Thus, theCyprus problem was resolved as the Turkish government had wished.This thesis comprises of four sections apart from the introduction and theconclusion. The first section explains Anglo-Turkish relations until 1950. In thesecond section, Turkey?s accession to NATO and Britain?s attitude were dealt with.The third section places Anglo-Turkish relations in the framework of the events inthe Middle East. The fourth section covers Anglo-Turkish relations in the context ofthe Cyprus problem.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti döneminde basında Türk İngiliz ilişkileri (1950-1960)
Turkish-English relations in the press during the Democratic Party period (1950-1960)
SALİH DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA EDİP ÇELİK
- Demokrat Parti Dönemi Türkiye-Irak ilişkilerinde A.B.D. etkisi (1950-1960)
The US impact on Turkey-Iraq relations during the Democratic Party Era (1950-1960)
TUĞRUL BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- İngiliz arşiv belgelerine göre Türk-İngiliz ilişkileri (1945-1960)
Anglo-Turkish relations in the light of British archive documents (1945-1960)
İLKER CENDER
- Muhafazakârlık ve Demokrat Parti'nin 1950-1954 dönemi muhafazakâr politikaları
Conservatism and conservative policies of the Democratic Party during 1950-1954 period
FURKAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerAdnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLŞEN İNCE ERDOĞAN
- 6/7 Eylül 1955 olaylarına götüren etken ve aktörler
Factors and actors leading to the 6/7 September 1955 events
CHRİSTİNA ZENGİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerBahçeşehir ÜniversitesiKüresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SABRİ SAYARI